dirilmää
1) рел. воскресать / а învia
Hristos dirildi Христос воскрес / rel. Hristos a înviat
2) перен. оживать, оживляться, возрождаться (о природе) / figurat a învia, a reînvia, a reveni la viaţă; a se renaşte
dirilmää yaşamaya возродиться к жизни / a readuce la viaţă
diriltmää
1) рел. воскрешать / rel. a învia
2) перен. оживлять, пробуждать живость (бодрость, энергию), воскрешать, возрождать / figurat a învia, а insufla viaţă, a reînvia, a reface, a regenera
dirlik
жизнь; счастье / viaţă; fericire
dirlik sürmää жить счастливо, жить в довольстве и согласии, быть счастливым / a trăi în fericire, a trăi în belşug şi înţelegere, a fi fericit
dirlik yok нет счастья, нет согласия / nu-i fericire, nu-i înţelegere, lipsă de asentiment, de adeziune
dirliksiz
ворчливый, брюзгливый, сварливый / morocănos, cicălitor, arţăgos, certăreţ
dirsek
1) локоть; локтевой / cot; cubital
dirsek kemii анат. локтевая кость / anat. osul cotului
2) изгиб, поворот, колено / cot
derä dirsää изгиб реки / cotul rîului
3) уст. локоть (старинная мера длины, равная 0,637 м) / arh. cot
bir dirsek bez локоть полотна / un cot de pînză
◊ dirsek dirsää baalamaa связать руки за спиной / a lega cot la cot, textual a lega mîinele cuiva la spinare
dirseklemää
толкать локтями, расталкивать / a-şi face loc cu coatele, a împinge la o parte, a împinge în toate părţile
dirsekleşmää
пробивать локтями / a coti, a-şi face loc cu coatele
disertant
диссертант / disertant, cel care susţine o disertaţie
disertáţiya
диссертация / disertaţie
dispánser
диспансер / dispensar
dispétçer
диспетчер; диспетчерский / dispecer; de dispecer
dispétçer odası диспетчерская / cameră de dispecer; cabina dispecerului
dísput
диспут / discuţie publică, dispută
distrófik
дистрофик; дистрофический / distrofic
distrofíya
дистрофия / distrofic
disţiplína
дисциплина / disciplină
diş
1) зуб; зубной; зубовый / dinte; de dinţi, dental; din dinţi
akıl dişi зуб мудрости / măseaua de minte
koyma diş вставной зуб / dinte fals
kesici diş резец / dinte incisiv
köpek dişi клык / dinte canin; colte
süt dişi молочный зуб / dinte de lapte
diş eti десна / gingie
diş acısı зубная боль / durere de măsele
diş pástası зубная паста / pastă de dinţi
diş gıcırdaması зубовный скрежет / scrîşnire din dinţi; furie turbată
2) зубец, зубчик; зубья (вил, пилы) / zimţi, corn, dinte
testerä dişi зубья пилы / dinţii ferestrăului
3) долька / dinte, căţel
sarmısak dişi долька чеснока / căţel de usturoi
◊ diş dóktoru зубной врач / dentist, stomatolog
diş otu бот. шалфей / bot. salvie
diş kamaştırmaa а) набить оскомину (от чего-то кислого) / a i se strepezi dinţii
б) набить оскомину, очень надоесть кому-л. / a-şi strepezi dinţii, a plictisi tare pe cineva
diş bilemää иметь зуб на кого-л., точить зуб на кого-л. / a avea pică pe cineva
dişlerini karıştırmaa бездельничать, ротозейничать (букв. ковыряться в зубах) / a tăia frunze la cîini (textual a se scobi în dinţi)
iştän arttirmársan, diştän arttır погов. кто не создал излишков трудом, тот экономит на еде / prov. cine nu şi-a adunat lucrînd, economisează mîncînd
diş etínnän karnı dolmaz погов. жуя десну, сыт не будешь / prov. numai cu mestecatul gingiei sătul n-ai să fii
dişlerini sergenä koymaa класть зубы на полку / a sta cu dinţii la stele
dişçi
зубной врач / dentist, stomatolog
dişi
существо женского пола / femelă; sex feminin
dişi tarafı женский пол / parte femeiască, sex feminin
dişindirik
уст. удила / arh. zăbală
dişindirii kemirmää прям. и перен. закусить удила / a muşca zăbalele; a o lua razna, a nu cunoaşte frîul
dişlemää
1) кусать, откусывать, хватать зубами / a muşca, a rupe cu dinţii
2) тех. зазубривать, делать зазубрины (насечки), насекать / teh. a face dinţi, a dinţa, a face ştirbituri, a face crestături; a zimţui, a cresta
dişletmää
заставить делать зазубрины (насечки) / a pune pe cineva să facă zimţi, crestături
dişli
1) имеющий зубы; зубастый / cu dinţi, colţos, colţat
2) имеющий зубья, зубчатый / dinţat
3) зазубренный / muşcat, crestat
dişsiz
беззубый / fără dinţi, ştirb
dişsiz bábu беззубая старуха / babă bătrînă, fără dinţi
ditmää
1) чесать, трепать (шерсть, лён) / a scărmăna (lînă, in)
2) перен. выпытывать, выведывать / figurat a cerceta, a «trage» de limbă, a descoase, a iscodi
divan
I.
диван / divan, canapea
II.
уст.
1) приём гостей, гостеприимство / arh. primirea oaspeţilor, ospilatitate, amabilitate
divan durmaa прислуживать (мужу и т. п.) / a servi, a slugări
2) стража, охранник / pază înarmată, strajă, gardă; paznic, ostaş din detaşamentele de pază
diveç
навеки; вечный / pe veci, pe vecie; veşnic, etern
diversant
диверсант / diversionist
divérsiya
диверсия / diversiune
divíziya
дивизия / divizie
diz
колено; коленный / genunchi; de genunchi
dizä́dän по колено / pînă la genunchi
diz kapaa коленная чашечка / oul genunchiului; rotulă
diz üstünä oturtmaa посадить (взять) на колени / a pune, a lua pe genunchi
diz çökmää становиться на колени, преклонять колени / а îngenunchea
◊ bir diz çekmää дать пинка, пнуть коленом / а da un genunchi
kurbaayın dizinä́dän мало (букв. лягушке по колено) / puţin (textual pînă la genunchiul broaştei)
diz-be-diz
рядом, один подле другого / alături, unul lîngă altul
diz-be-diz durmaa сидеть рядом / a şedea alături
dízçä
на коленях, на корточках / îngenunchiat, ghemuit pe vine
dízçä düşmää упасть (броситься) на колени перед кем-л. / a cădea, a se arunca în genunchi înaintea cuiva
dízçä koymaa прям. и перен. поставить кого-л. на колени / a pune, a aşeza în genunchi
◊ dízçä babusu фольк. фея-вещунья (предсказывающая при рождении ребёнка его судьбу) / folc. ursitoare
dizdirmää
1) заставить нанизать (бусы и т. п.) / a pune să înşire
2) велеть поставить в ряд, велеть расставить / a obliga să pune în rînd, a obliga să aşeze, să aranjeze
dizenteríya
дизентерия / dizenterie
dizi
1) нитка (бус, жемчуга) / şirag
bir dizi boncuk нитка бус / un şirag de mărgele
2) связка, вязка (лука, чеснока) / şirag; cunună, legătură (de ceapă, de usturoi)
bir dizi kovrik связка баранок / un şirag de covrigi
bir dizi suan связка лука / o cunună de ceapă
3) ряд, вереница / şir, lanţ; rînd
dizíylän а) ряд за рядом, непрерывно, беспрестанно / în şir, continuu, neîntrerupt, neîncetat
б) связками, вязками / cu şiragul, cu cunună, cu legătura
dizi-dizi рядами / în rînduri, în rînd
dizi tutunmaa следовать друг за другом (о событиях) / a se ţine şir, a se ţine lanţ
dizici
1. 1) нанизывающий / acel care înşiră
2) расставляющий в ряды / care aranjază, aşează în rînduri
2. плакальщица / bocitoare
dizili
1) нанизанный / înşirat
2) расположенный рядами / aranjat, aşezat în rînduri
dizilmää
1) располагаться рядами; выстраиваться в ряд; быть расположенным рядами / a se alina; a se aşeza, a se aranja în rînduri; a fi aşezat, pus, plasat, aranjat în rînduri
biz dizildik pek hızlı мы построились очень быстро / noi ne-am aliniat foarte repede
2) перен. быть оплакиваемым (об усопшем) / figurat a fi bocit (despre răposat)
dizlemää
ударить коленом, пнуть / a da cu genunchiul, a ghionti
dizmää
1) нанизывать (бусы и т. п.) / a înşira
2) располагать рядами; выстраивать (строить) в ряд / a înşira, a aranja, a aşeza, a instala în rînduri, a alinia
kiyatları dizmää сложить книги / a aranja cărţile
3) рассказывать по порядку, перечислять / а povesti pe rînd, a enumera, а înşira
4) убирать, складывать / a pune, a rîndui, a strînge, a aranja, a orîndui, a aşeza în ordine
üklüü dizmää убирать постель / a strînge aşternutul
5) полигр. набирать / poligr. a culege, a zeţui
6) перен. оплакивать, причитать / figurat a plînge pe cineva, a deplînge, а boci, a se tîngui
do
до (первая нота музыкальной гаммы) / do (prima notă a gamei muzicale)
dóba
1) барабан / tobă
2) карт. бубны / tobă
◊ dóba düümää раструбить, разнести (слух и т. п.) / a bate toba (în sat)
dóba olmaa lobuttan быть нещадно избитым / a fi tobă de bătaie
dóba olmaa üürenmektän быть кладезем премудрости / a fi tobă de carte, de învăţătură
dobróvoleţ
доброволец / voluntar
dóga
клёпка / doagă
◊ bir dógası etişmeer у него (в голове) одной клёпки (винтика) не хватает / a-i lipsi cuiva o doagă, a fi cam într-o doagă
dógma
догма; догмат / dogmă; dogmat
dogmátik
догматический / dogmatic
dogmátika
догматика / dogmatică