merkezlenmää
централизоваться, сосредоточиваться / а se centraliza, a se concentra, a se reculege (despre oameni)
mermer
мрамор; мраморный / marmură; de, din marmură
mermer taşı мраморная плита / placă de marmură
mertek
1) деревянная балка, брус / grindă, bară de lemn
2) толстая палка, дубина / bîtă, ciomag, măciucă
mertek imää быть побитым палкой (дубинкой) / a fi bătut cu ciomagul, cu bîta
merteklemää
1) вести чердачные работы, устанавливать каркас крыши / a pune carcasul acoperişului
2) колотить (избивать) палкой (дубинкой) / a bate cu ciomagul, cu bîta
merteklemäk
1) чердачные работы / lucrări la podul sau mansarda casei
2) поколачивание (избиение) палкой (дубинкой) / ciomăgeală, bătaie cu măciuca, cu bîta
mertekli
с установленным каркасом крыши, с законченными чердачными работами (о доме) / cu lemnul acoperişului pus, cu podul terminat
meşä
дуб; дубовый / stejar, de din stejar
meşä odunu дубовые дрова / lemne de stejar
◊ buruk meşeyi ateş doorudar посл. кривое полено только огонь выпрямит; соотв. горбатого могила исправит / prov., textual lemnul strîmb numai focul îl îndreaptă
Meşä-Kıvradan
1. Скручивающий Дубы (о сказочном великане) / Strîmbă-Lemne
2. очень сильный, богатырь / voinic, atlet, uriaş
meşelik
дубовый лес, дубняк / pădure de stejar, dumbravă, stejariş
meşgeldik
горлица, горлинка / turturică, porumbel
meşin
1) выделанная кожа; кожаный / blană tăbăcită, piele tăbăcită; de piele
meşin eldiven кожаные перчатки / mănuşi de piele
2) овчинные кожаные брюки / pantaloni de blană, meşini
metetmää
хвалить, восхвалять, возвеличивать, возносить; льстить / a lăuda, a înălţa, а preamări, a slăvi; a încînta; а linguşi
metet basıcıyı (duşmanı) mezar içindä хвали барина (врага) в гробу / laudă duşmanul cînd acesta este în mormînt
metin
хвалёный / lăudat
senin metinin — aalemin kötüsü погов. что другому не любо — тебе по душе (букв. твой хвалёный — для других лентяй) / prov. ceia ce altora nu le e drag, ţie-ţi este pe plac
2) прославленный, славный, знаменитый / vestit, ilustru, celebru, renumit
métrika
метрика, свидетельство о рождении / metrică, adeverinţă de naştere
mevacılık
см. / v. meyvacılık
meydan
1) полянка, открытое место / poiană, loc deschis
2) площадь; площадный / piaţă, maidan; de piaţă
Kırmızı meydan Красная площадь / Piaţa roşie
3) арена / arenă
alay meydanı арена борьбы (борцовский ковёр), алай / arena de luptă, de trîntă
◊ meydana çıkmaa а) выйти в люди / a ieşi în lume
б) показываться, обнаруживаться; выявляться, выясняться / a se arăta, a ieşi la suprafaţă
meydana çıkarmaa a) вскрывать, выявлять, обнаруживать / a descoperi, a afla, а scoate la suprafaţă
б) выводить на чистую воду, разоблачать / a demasca, a da în vileag, a da pe faţă
meyva
плод, фрукт; плодовый, фруктовый / fruct; fructifer
meyva aacı (fidanı) фруктовое (плодовое) дерево / pom fructifer, plantă fructiferă
meyva kurusu сухофрукты / fructe uscate
meyvacı
1) садовод / pomicultor
2) продавец фруктов, торговец фруктами / vînzător de fructe
meyvacılık
садоводство / pomicultură
meyvacılık etmää заниматься садоводством / a se ocupea cu pomicultura
meyvalı
плодоносящий, плодоносный / fructifer
meyvalık
1) фруктовый сад; площадь, занятая садами; сады / livadă; teren ocupat cu livezi
2) собир. фрукты / fructe
meyvasız
без плодов, неплодоносный / fără fructe, neroditor
meyvasız aacı diil yazık köklemää погов. бесплодное дерево и корчевать не жаль / prov. pomul ce nu dă roadă nu-i păcat să fie scos
mezar
прям. и перен. могила; могильный / mormînt, groapă de mormînt, funerar
mezar taşı a) могильная плита / piatră de mormînt, piatră funerară
б) надгробный камень (памятник) / monument funerar
mezara bakmaa смотреть в могилу (быть на грани смерти) / a fi pe patul morţii
mezara düşürmää свести в могилу / а băga pe cineva de viu în mormînt
mezara çekmää унести с собой в могилу / a duce cu sine în mormînt
bir ayaa mezarda, bir ayáannan mezar içindä (bir ayaa mezara sarkêr) стоять одной ногой в могиле / a fi cu un picior în groapă
◊ mezar çiçää бот. василёк / bot. albăstriţă, vineţele
mezar taşı gibi durmaa стоять как истукан / a sta ca o momîie
mezarcı
могильщик / gropar, cioclu
mezarlık
1) кладбище; кладбищенский / cimitir; de cimitir
mezarlık bekçisi кладбищенский сторож / paznic la cimitir
2) археол. могильник, некрополь / arheol. necropolă
mezä
1) закуска (к напиткам) / gustare, aperitiv, mezelic; десерт / desert
3) редко лакомства / rar. dulciuri, prăjituri
mezelenmää
закусывать / a lua o gustare, a îmbuca, a mînca ceva după
mezelik
1) закуска / gusatre, aperitiv, mezelic
2) редко закусочная / rar. bodegă, bufet
mı
1. частица вопр. и относ. ли, ль / part. oare, dacă, de
utánmêêrsın mı? не стыдно ли тебе? / oare nu ţi-e ruşine?
gelecän mi sän? придёшь ли ты? / vei veni tu oare?
bílmeerim, dönecäm mi не знаю, вернусь ли / nu ştiu, dacă am să mă întorc
2. союз или… или, ли… ли / conj. ori… ori, sau… sau, fie… fie
büün mü, yaarın mı сегодня ли, завтра ли / ori azi, ori mîine; sau azi, sau mîine
geç mi, érken mi рано ли, поздно ли / mai devreme ori mai tîrziu
◊ az mı! мало ли! / mai ştii
şaka mı шутка ли / ce-i şagă, asta nu-i glumă
mıh
подковный гвоздь / caia, cui de potcoavă
◊ mıh gibi durmaa быть бодрым / a fi vioi
mıhnit
огорчённый, опечаленный, грустный / mîhnit
mıhnit olmaa огорчаться, печалиться, грустить / a se mîhni
mındar
1. 1) грязный / murdar, mîrşav
mındar iş а) грязная работа / lucru murdar
б) перен. нечистое (поганое) дело / figurat lucru necurat, lucru mırşav
2) гадкий; гадливый, вызывающий отвращение / respingător, dezgustător; ticălos, josnic; plin de dezgust
2. 1) грязнуля, неряха / murdar, secătură
2) перен. подонок / figurat lepădătură
mındarlamaa
1) грязнить, пачкать / a murdări, a mînji
suyu mındarlamaa загрязнить воду / a murdari apa, a polua apa
ellerini mındarlamaa испачкать руки / a-şi murdări mîinile
2) гадить (о животных) / a murdări, a se murdări, a se băliga (despre animale)
mındarlanmaa
1) загрязняться, пачкаться / a se murdări
2) гадить (о животных) / a se băliga (despre animale)
mındarlık
1) отсутствие чистоты, грязь / necurăţenie, murdărie
2) вызывающий чувство гадливости / lucru dezgustător, scîrboşenie
3) непристойность, гнусность, гадость / faptă urîtă, indecenţă, josnicie, mîrşăvie, ticăloşie
ya ne mındarlık! какая гадость! / ce ticăloşie!; ce mîrşăvie!
mırıldamaa
1) бормотать; лепетать / a mormăi, a gînguri, а mîrîi
2) мурлыкать / a toarce (despre pisici); a fredona încet
3) ворчать, брюзжать / a mîrîi, a mormăi, a bombăni
mırıldamak
1) бормотание; лепет / mormăit, gîngurit
2) мурлыканье / torsul pisicii
3) ворчание; брюзжание, недовольство / mîrîit, mormăit, bombănit, nemulţumire
mırıldanmaa
см. / v. mırıldamaa
mırıldanmak
см. / v. mırıldamak
mırıltı
1) бормотание, лепет / mormăit, gîngurit, bîiguială
2) мурлыканье / torsul pisicii
3) ворчание, брюзжание / mîrîit, mormăit, bombăneală
mırk-mırk
межд. возглас, которым подзывают кроликов / interj. mîrc!, cuvînt onomatopeic repetat cu care se chiamă iepurii
mırlan
разг. мужлан / curent mîrlan
mır-mır
1) подр. лепету, бормотанию / interj. mîr; sunet ce imită gînguritul, susurul, mormăitul
2) подр. мурлыканию / sunet ce imită torsul pisicii
mısır
1) бот. сорго / bot. sorg
2) бот. маис; маисовый / bot. porumb; de porumb
mısır sapı (koçanı) маисовый стебель / tulpină de porumb, hlujan
3) египтянин / egiptean
4) зоол. цесарка / zool. bibilică, pichere, pichiriţă
mısı́rka
1) египтянка / egipteană, egipteancă
2) индюшка; индюк / curcă; curcan