отступление
Чакнымаш арня утларак шуйныш. Рвезе чакнымаш уке, шкенжынымак тӱя.
отступление, отход
Сар тӱҥалтыште мемнан армий моткоч неле чакнышыш вучыдымын верештын. Шонымашетым негызлымаште чакныш лийшаш огыл, шарне тидым.
отпор
Тудо эше чактартышым пуэн кертеш.
поседевший
Ректорна чалемаҥше ӱпан, тӱвыргӧ капкылан пӧръеҥ ыле.
1) сострадание, жалость
Но шӱгар ӱмбалне чаман пеледыш огыл пеледеш (В.К.)
2) жалкий, несчастный
Тый чаман улат, орланен коштат, ачат-ават колен пытеныт, чиктыше уке, ончышо уке (Ӧ.Б.)
соболезнование, сочувствие
Заводын пашаче ешыже йолташыштын ӱмыржӧ лугыч лиймылан кӧра шке чаманымашыжым каласа (МЭ). Министр эмганыше-влакын ешыштлан шке чаманымашыжым каласен (МЭ)
шар, шарик; шаровой
Юж чамыра. Йоча-влак пу чамыра дене модыт. Мемнан мландына чамыра гай йыргешке, сандене тудым эше мланде чамыра маныт. Чамыра волгенче.
чашечка анат.
Кынервуй чаҥга. Пулвуй чаҥга. Шӱргӧ чаҥга (Ӧ.Б.)
косогор
Курык чаҥгаташте тыгыде куэр кушкеш. Корем чаҥгата (Ӧ.Б.)
привилегированный
Чапаҥдыман еҥ-влак. Чапаҥдыман мерсото.
привилегия
Эл аралышылан кеч-могай кугыжанышат шагал огыл чапаҥдышым пуа.
тщеславный
Мемнан вуйлатышына пеш чапйӧратыше, тидым ит мондо.
почётная грамота
Пашаштыже кугу суапым ыштымылан тудлан виктерын чапкагазшым пуэныт.
монумент, памятник
Сарыште вуйыштым пыштыше-влаклан ола покшелне чапкӱм шогалтеныт.
прославленный, увенчанный славой
Тений марий калыкын чапланыше эргыже Валентин Колумбын ийже лийын.
прославлять, воспевать, восславлять
Шке элым чаплаш. Марий калыкым чаплаш. Илышым чаплаш.
тюбетейка
Йоча-влак чаплашке дене коштыт.
улучшаться, становиться лучше
Илыш эркын чаплемеш ала мо? Игече чаплемын. Корно чаплемын.
улучшение
Илыш чаплеммаш. Университетыште специалистым ямдылыме чаплеммаш палынак шижалташ тӱҥалын.
облагораживать
Марий лӱмым чаплештараш. Сад-пакчам чаплештараш. Илыме верым чаплештараш.
звание (почётное)
Тудлан Марий Эл Республикын сулло шанчыеҥже чаплӱмым пуэныт. Ячен-яченак, чаплӱмым нале ‒ «Йыр кудывечын поэт» (В.Д.-О.)
обнажиться, оголиться, лишиться покрова
Вара «куван кеҥежшат» чапчараҥе (Онч.)
плёнка
Полиэтилен чар. Шаге ӱмбаке вошткойшо чарым шупшмо. Марий сӱаным чарыш возен налме.
открытый, голый
Чара пасу. Чара вер. Чара могыр. Чара коваште. Чара сусыр.
открытый перелом мед.
Врач мане: «Чара тугылтыш, тудым паремдаш шуко жап кӱлеш».
босоногий
Кунам лийын мондалтдыме, весела, чарайолан пагыт? (Пӱр.)
голышом, нагой
Чарамогыра лектын шогалын монча гыч (Ӧ.Б.)
звонкий
Чарга йӱкан. Ала-кушто улат тый, шошо годсо чарга шӱшпыкем (В.К.)
голосистый, звонкоголосый
Эр тымыкым чаргайӱкан кайык-влак шергылтарат.
оголиться, становиться голым
Кожла кенета чаремеш (М.Е.)
выпивоха, пьянчуга, любитель выпить
Тудын йыр поч нулышо чарказе-шамыч удам ышташ шоненыт гын ончылгоч шижтарен шоген (Ю.Г.)
тост, здравица
Йӱыт да йӱыт, моло чаркамутым огытат шинче дыр (Г.А.)
пауза, перерыв
Изирак чарналтыш деч вара витньызе мутшым умбакыже шуйыш. Кум шагат чарналтыш деч посна лекцийым колыштна.
знак препинания линг.
Диктантым возымо годым рвезе чарналтыш палым ончыктымаште шуко йоҥылышым ыштен.
остановка (транспорта)
Автобус чарнык. Тыште автобус чарнык уке.
остановка (механизма, двигателя и т.д.), прекращение (процесса, работы, т.д.)
Мотор вич шагат почела чарнышде мӱгырен шинчыш. Чарнышыже уке, эре пашам ышта (С.Ч.). Вакшын чарнышыжат уке, йӱдшӧ-кечыже йоҥышта.
тормоз; запрет
Машинан чарышыже пудырген. Тудо нимогай чарышым ок ончо, чыла ыштен кертеш. Тышке толаш чарыш уке.
аккуратность, тщательность, филигранность
Почеламут моткоч лушкыдо, чаткалык уке (В.К.)
стать аккуратным, опрятным
Сидыр кува ялт вашталтын: чаткатаэмын, порештын (МК)
1) стужа, трескучий мороз
Чатлама шокшым ок ончо (Ю.Г.). Чатлама йӱштат мыланна тунемаш мешаен огыл.
2) несчастье, бедствие, невзгоды
Могай чатламам чытен лекшаш айдемын чонжо, ӧрам (Ю.Г.). Но ушештарыде ок лий, пеш тугай чатламаш толын лекме (Онч.). Пӱтынь тӱнян чатлама саржым туркен лекше черкым кошартышт (Ю.Г.)
игрушка; игрушечный
Изи йоча чача дене модын шинча. Чача пӧртым ыштат (Ӧ.Б.)
венок
Вуйыштыжо эре саска гыч пидме чачакым упшал коштеш (Онч.)
таҥастаре: вуйшӱдыш
палисадник
Ошын койын, полан пеледалтын окна ончыл чашма кӧргыштем (И.О.)
чуткий; отзывчивый (ММ)
Чая янлык. Чая пылыш. Чая прибор. Пий пеш чая, еҥым мӱндырчынак шижеш.
хорошеть, расцветать, становиться красивым
Ӱдыр чеверемеш кугурак лийме семын. Еҥ кушкын чеверемеш. Кече чеверемын, йӱр эртен каен, пыл лоҥга гыч кече ончалын (Ӧ.Б.)
красоваться
Пасу чеверлана. Эҥер воктене олык чеверланен возын (Ӧ.Б.)
украсить, разукрасить (одежду, жилище, местность, т.д.), придать красивый вид
Пӧртым чеверландараш. Вургемым чеверландараш. Ӱдырым чеверландараш (Ӧ.Б.)
прелестный, очаровательный
Чеверле пӱртӱс. Чеверле ӱдыр. Чеверле чурий. Чеверле тӱс. Чеверле шошо кас.
прелесть, очарование
Илышын чеверлыкше. Пӱртӱсын чеверлыкше.
граница, рубеж
Куанен, комсомол вием дене Совет чекым саклаш мый каем (О.И.)
О сайте
Инструкция