сумасшедший
Мом ушкӱрылтшӧ семын ойлышт шинчылтат?
умничать, мудрствовать
Мемнан дене ик шанчызе уло, эре ушланаш тӧчен коштеш.
головоломка
Ушлугышым кычал шинчем.
место соединения, соединение, стык
Корно ушнык. Эҥер ушнык. Рельс ушныкышто вагон орава шолткыктымо йӱк шокта.
новорождённый
Ушочыш аза. Ушочыш-влакым посна палатеш вераҥдышт.
замысел, задумка
Ушпого лыҥ, возаш веле ит ӧркане (МЭ). Ялеш лӧзаҥын лыҥ ушпого (МЭ)
умопомрачение
Мемнан ик шымлызына ушпудыранымаш дене йӧслана.
умозаключение
Ойлымашыже гыч коеш: тыгай ушпунчал дене келшаш лиеш.
творение, творчество, продукт творчества
Композиторын ушсаскаже тудын мурылаштыже кодын (Онч.)
воссоединение с кем-чем-л.
Марий кундемын Россий дене уштаралтмыже. Уштаралтмаште ‒ калыкын вийже.
развивать, умножать, двигать вперёд
Пел ӱшан дене, пел кумыл дене, пеле шинчымаш дене пашам уштараш йӧсӧ (В.К.)
дополнение; дополнительный
‒ Кушан тудым ужынат? ‒ лие уштартыш йодыш (Ф.М.)
рассудок
Уштептерым йомдараш. Уштептерже пыташ тӱҥалын.
бестолочь; бестолковый
Тый мо, уштымвуй улат аман?
расстояние
Кок ял коклаште вич меҥге уштыш.
1) слагаемое мат.
Ушыкым вашталтен шындыме дене суммо ок вашталт.
2) соединение хим.
Химийысе ушык-влак.
прийти в сознание, прийти в себя
Олымбалне кийыше еҥ ушым нале.
обновить, усовершенствовать
Репертуарым уэмдараш. Чиемым уэмдараш.
новатор, реформатор, преобразователь
В. Колумб сылнымут историеш марий поэзийын уэмдызыже семын кодын. Калык йылмым кучылтмаште М. Шкетаным таклан огыл уэмдызылан шотлат (МЛИ)
новаторство
Туныктымо пашаш пытартыш жапыште шагал огыл уэмдык пурен.
новизна
Самырык туныктышо йылмым туныктымашке уэмдышым пуртен.
возродить, обновить
Илышым уэштараш. Ялым уэштараш. Марий йӱлам уэштараш.
посев, посевная площадь
…Ял калык пашам времаштыже чыкландара: жаплан тӱред налме уржам… пурса ӱдемат чара (В.К.)
становиться женственным
Кызыт йылмышанче, сылнымут ӱдырамашаҥеш (Пӱр.)
падчерица
Извате кугыватын ӱдырым «ӱдырвелем» манеш (ММ). Ӱдырвел ‒ марий дене, вате дене толшо ӱдыр (Ӧ.Б.)
молодёжь
Ӱдыргаче-влак клубыш погыненыт (МК)
подруга
Нина ӱдырдаҥже дене пырля пайрем касыш тарваныш.
девственность
Окси ӱдырлыкшым Макси дене ушнымышт деч ончычак йомдарен.
девушка, девица, барышня
Сакалтен йожек мешакым, тыҥ-дыҥ лийын чытырен, шочмо кечыжым карген коштеш тулык ӱдыръеҥ (И.С.)
посев
Шыжымсе ӱдыш сайын умен.
масло тех.
Машинаште ӱем вашталташ кӱлеш. ‒ Чу! Трактор ӱжеш: ‒ Имне, полшо! Ӱем огыт шукто конден (В.К.)
льстить
Уке, чӱчка шинчаже огыл, а почшым лугкала ӱедын! (В.К.) Лодыш лектын ӱедын модмаш гыч (В.К.)
льстец, угодник, низкопоклонник
Мемнан коклаште икте моткоч ӱедче ыле.
лесть
Тудо айдемыжак тыгай, ӱедык деч посна илен ок керт.
льщение, угодничество, прислужничество, подобострастие
Партийлан ӱедылмаш огыл, а чынлык кӱлеш, партийлан сылнымут кышалым шолтышо-влак огыл, а чын верч кредалше шомакын салтакше-влак кӱлыт (В.К.)
подхалимаж
Ӱедышыже денак тудо кӱшкӧ кӱзыш, начальник шот лие, но пӧрдын волыш.
Венера
Ӱдырын йыргешке канде шинчажым Ӱжарашӱдыр дене таҥастара (Д.О.)
силуэт, очертание
Пӧртын ӱжакаже веле коеш. ‒ Нелеш ида нал, кочай… Мый ӱжакатым, ту мӱндыр жапысым, пеш сай ужам (Гер.П.)
луч зорьки
Курык ӱмбак ӱжарайол возо (М.А.)
зарево
Кавадӱрым кас ӱжарака сӧрастара.
вещь, предмет
Пӱртӱс ден илыш. Тиде ‒ пеш пеҥгыдын, ойыраш лийдымын кылдалтше ӱжвата ярым (Онч.)
пожурить
Ача эргыжым ӱждырен нале, но шкеж нерген ыш шоналте, коеш (Ф.М.)
приглашение; призыв
Ӱжмаш деч посна мый тушко ом кай. Коммунист партий кугу пайремла еда калык деке ӱжмаш дене лектеда ыле.
приглашённый
Ӱжмыеҥ-влак погынаш тӱҥальыч. Президент шке пелашыже дене кид кучен кажне ӱжмыеҥым вашлийын (Пӱр.)
1) зов
Шӱм ӱжык.
2) пригласительный билет
Пайрем касыш мияш ӱжыкым пуышт.
повестка
Салтакыш каяш ӱжыктышым нальым. Судыш мияш ӱжыктыш тольо.
оборудовать, оснащать
Цехым у технике дене ӱзгараҥдыме.
оборудование, оснащение
Заводыш у ӱзгараҥдыш-влак толедаш тӱҥальыч.
товары широкого потребления
Тунамсе талукаш сату ден ӱзгарвундо ышталт лектеш ик кечат пелыште (В.К.)
О сайте
Инструкция