терминов: 64
страница 1 из 2
вклад, взнос
    Надырым пышташ. Надырым тӱлаш. Сылнымутышто тудын надырже серыпле.
вкладчик
    Банкын надырзыже.
выводить (старательно мелодию)
    (Голубев) тенор йӱкшӧ дене налыктара гын, воктен колышт от керт, пылышчоратым туга (Ю.Г.)
перепродажа
    Российыште поян кресаньык-влак налын-ужалкалымаш дене толашен иленыт.
скопление чего-л., заносы
    Ошма нальык.
древний; долголетний
    Намыр годсо орава, ачамат ок шарне (Ӧ.Б.). Намыр илышым пу! (шуко ий мартен илаш) (Ӧ.Б.)
смущаться, приходить в смятение
    Пиал толеш ‒ ит намыслане, вожаҥын кертеш шӱмешет (Онч.)
стыдить, шельмовать, пятнать
    Пошкудо-влак пелештенат ышт мошто: могай айдемым намыслышт арам (В.К.)
стыдливый, стеснительный
    ‒ Мом кӱшкӧ шындеда? ‒ Ушан улмым, намысле улмым, шке лӱмнерым кӱшнӧ кучымым? (Куг.) Кодын лӱмжат ‒ намысле кузык олмеш тудо йӧрыш (В.К.)
10нар
личинка биол.
девственный
    Службыш кайымешке, Сану Начийым нарашта ӱдырлан шотлен (М.Ш.)
девственность; стройность, молодость
наркобизнес
    Наркосомыл дене кылдалтше-влакым руалтен кучаш план ышталтын (МЭ)
вещество хим.
    Пычалдар ‒ химийысе наста.
вещественное значение
крошка (ребёнок)
    Вет тудо ынде ‒ эше ик чонан настаркан озаже да онжо, шочмо ачаже, лиеш манаш (В.К.)
овеществить
    Тиде шонымашым настаҥдаш кӱлеш (илышыш пурташ)
жертва
    Тушманын вийжым палыде, тудын дене вашпижмаш ‒ уто насык. Сар тудо уто насык (Онч.). Маска ‒ шке насыкше почеш (МЭ)
наследие
    Культур насыл. Совет насыл. Историй насыл.
призывник
провал, исчезновение (реки)
    Лач каргыме Вончо йога йомын-нӧлтын нелмаш гыч нелмашыш (В.К.)
глина
    Ненче дене шӱшпыкым ыштат. Уремыште шун ненчым теҥгече нӧштыльым (В.К.)
первосортное зерно
    Нервырче пуалтыме годым ончык йога.

содержание (суть изложения)
    Книган нергеже. Кинон нергеже. Садлан символ гоч ончыкталтшыла келге нергеан лийшаш (Онч.)

эпидемия, поветрие, простудная болезнь, ОРВИ
    Эх, вет пижын нерге куэ-влаклан! (В.К.)

разряд, категория, класс
    Тудо кумшо нерге специалист. Кӱшыл нергеан пилот.
система (в расположении чего-л.)
    Йылмыште йӱк нергелык уло. Сайлымаш нергелык. Чылажат нергелык почеш лиеш.
систематизация, классификация
    Кушкыл-влакым нергелымаш.
1) предсказать, предрекать
    Ватем мыйын черланен… Кузеракын тӧрлышаш, нерден пу-ян таче раш (Г.К.)
2) дать обет, обещать, посулить
    Юмылан чомам кумалаш нердат (Ӧ.Б.). Миколо юмылан оксам нердат (ММ)
сыщик, ищейка, шпик
    Теве полицийын нерешкыже-влак коштыт.
взгорье, возвышение, бугорок
    Неркаште шкет пушеҥге шога.
намордник
    Оласе-влак пийыштым нерлыкым чиктен коштыктат.
платок (носовой)
    Нершовычым луктын, нолышо нержым ӱштылале.
переносица
    Нершужо воктен перен пуыш.
обоняние
    Пийын нерӱпшыжӧ пеш пӱсӧ. (Лев) вик нерӱпшлан ӱшанен, шеҥын, кухньышко пурен (В.К.)
нефтепровод
    Марий Эл гоч кок кугу нефтьпуч эрта.
слабость, слабосилие, мягкотелость
    Осал еҥлан нечкылыкетым нигунам ит ончыкто (МЭ)
изнежиться
    Шинчат. Пырт йокрок. Пуйто трук нечкышненыт. Шомак дечын раш палдара келге шӱлыш (В.К.). Ну, ом ойло тополь, писте ‒ нуно нечкышнен пытеныт (В.К.)
баловать, изнежить
    Ах, кузе тудым нечкыштареныт! (В.К.)
ничья спорт.
    Футбол дене модмаш нигӧн дене пытен.
никоторый
    Чыла верчын муткучышо витле ияш комсомол! Нимынярымше орден тудын оҥышто пытартыш огыл (В.К.)
изнашивать, протирать, приводить в негодность
    Кемым, упшым нодаш (вашке пытараш). Сай вургемым чиен коштеш, нодеш, ок переге. Терым, орвам нодаш. Тержым нодын коштеш, сомылжат уке вет (Ӧ.Б.). Тылзылан ик-кок гана кумыл деч посна модылдалын, тӧшакыштым нодыныт гын, Зоялан йӧрен (Г.А.)
слизь мед.
    Рвезын шинчаштыже ноло налын.
время сокодвижения
    Ялгалык ноло пагытыште теле мучкылан нийым ямдыла (МЭ)
нумеровать
    Кугурак тияк мыланем «Дело» возыман кагаз тӱшкам пуыш да кажне лаштыкым номераҥдаш ончыктыш (Онч.)
носилки
    Колхоз вуйлатыше йоча-влак почеш носилкавара дене куржталыштеш.
сыроватый, влажный, отсыревший
    Ночкалге лум. Ночкалге мланде. Пырчыже але ночкалге.

рост, возрастание
    Озанлыкыште нӧлтыш уке. Ак нӧлтыш чот шижалтеш. Шудо нӧлтыш але ок кой. Озым нӧлтышат начар.

1) подъём, взлёт; подъёмный
    Тиде самолётын нӧлтыш вийже пеш кугу.
2) прилив сил, энтузиазм
    Кумыл нӧлтыш. Чонышто тугай нӧлтышым шижам, кеч-кушкат каяш ямде улам.
стрела; наконечник стрелы арх.; стрелка (часов)
    Сонарзын нӧлыжӧ ур шинчашке вереште (Онч.). Тушто «сухо», «переменно», «дождь» манын возымо мут лийшаш. Нӧлын возымашкыла ончыктымыжо гаяк кече вашталтмаш лиеш (МК)
липкий, клейкий
    Руаш гай нӧнчӧ лавыраш шуйналт возатат, кидет пижеш (Онч.)
сметана
    Шопо нӧрга. Нӧрга шопо шӧр ӱмбалне лиеш.
неокрепший, несформировавшийся
    Нӧргаш ӱдыр. Нӧргаш рвезе. Тыште нӧргаш писте-влак шогат. Нӧргаш аза. Нӧргаш лу (Ӧ.Б.). Нийлан чодыра гыч нӧргаш нымыштым руэн кондыш.