враль, брехун
Кажай пеш ойлыштеш, уждымыжым ужеш, колдымыжым колеш (Ӧ.Б.)
козлёнок
А шоҥго бригадир шылта чон порыжым чал ӧрышеш: ‒ Изи казавача чылтак (В.К.)
мурава
Кай шудо. Кай шочеш, шудым солен налмеке. Кай кушкын (Ӧ.Б.)
всходить, прорастать, дать всходы
Шудо кайлана йӱр почеш, кайже куатлын лектеш (Ӧ.Б.)
птенец
Йоча кушкеш, модеш, ялт кайыкиге гай (В.К.)
сушёный
Кондо-ян эҥыж как пыштыман аракам (Ю.Г.). Лук эҥыж какым, кодшо пӱрым, чай тамлан матрушкат лийшаш (Ю.Г.)
сушёное лыко
Какнийым телылан йыдалым ышташ ямдылат (Ӧ.Б.). Могай кӱлеш, тугае калып, какний сита ‒ чевер лиеш (В.К.). Вӱд гай писе кӱзӧ какнийым шӱшта (В.К.)
песня (сюжетная)
А каласенмурышт альбом ден тетрадьыштышт том дене савыктен лукташ сита (Онч.)
рассказчик, повествователь
Роман каласкалчын ойлымыжо семын возалтын.
заявление (официальное сообщение)
народно-прикладное искусство
Ⅰ
демократизировать; обнародовать что-л.
Элым калыкаҥдаш. Кучемым калыкаҥдаш. Тӧртыкым калыкаҥдаш.
Ⅱ
конфисковать
Тудын погыжым калыкаҥденыт.
таҥастаре: шупшын налаш
демократизация
Илышым калыкаҥдымаш.
народность
Калыкмут ден мутсавыртышым моштен кучылтмаш ойлан чынжымак калыкаҥдыш сыным пуа (МЛИ)
раса
Ош калыквож. Шем калыквож. Нарынче калыквож.
межнациональный
Калыккокласе кыл.
национальный
Калыкле тоштер. Калыкле пайрем. Калыкле банк.
народно-прикладное искусство
Пытартыш жапыште марий-влакын калыкле-келыштарчык сымыктышышт чот вияҥ каен.
национальность
Мыйын калыклыкем ‒ марий.
люд
Писатель авамын йолташ ӱдыржым, калыкмарийым йӱктен коштшым, йӧратен шынден (МЭ)
плоскостопие
Калыпйолан улмыжлан кӧра тудым армийыш ышт нал.
формироваться, складываться
Марий литератур йылме революций деч ончыч калыплалташ тӱҥалын (Онч.)
формирование, становление
Мутвундо калыплалтмаш калыкын илыме верже, илыш ойыртемже дене чак кылдалтеш (Онч.). Айдеме семын калыплалтмаштем Аристэ мылам шке ачам деч утларак ыштен, манаш лиеш.
формировать
Марий литератур йылмым тӱҥалтыш жапыште тӱшкан калыпленыт.
передых
Нимогай кандарчык уке, эре паша. Айда изиш каплан кандарчыкым пуэна.
вена анат. (ММ)
Кандышер пуалын.
поддержка, подмога, помочь
Нуно пеш келшен, каньым ыштен илат ыле. Кане ӱмбак каньым ышташ (МЯ). Кызыт кане, мемнан декат мийыде ида код (М.К.)
отпуск
Канышжапым мылам июльышто веле пуат.
отпускник
Мый шочмо гыч канышче улам.
облегчить
Шужышо, кылмыше, кӱчызӧ Российын пӱрымашыжым каньылтен, незер айдемын шуматлыкеш таптыме кажне кумыр (В.К.)
неудобство, неловкость, неловкое положение, стеснённость
Мылам тудын ончылно каньысыр, тыге ыштыме ок кӱл ыле. ‒ Ынде илыш кече пытыш, ‒ шона Чачий, мом ышташ? Каньысыр гыч кузе утлаш? (С.Ч.) Мыйым тый каньысырыш луктыч.
место лишения свободы, колония
Тудо яллан ала-могай титакым ыштен, куд ийым каньысырверыште эртарыш (Онч.)
беспокоиться
Почеламутлаште ончыктымо экшык-влакым тудо каньысырланыде колыштын огеш керт (В.К.)
искушать
Тиде ӱдыр Мичум чотак каньысырландара, но лишкыже мияш сулык деч лӱдеш (Онч.)
поставить в неловкое положение
Мый тендам каньысырлаш шонымаш уке.
неудобно, неловко
Мылам тудын ончылно ала-молан эре каньысырын чучеш.
заседание
«Марий ушем» мердолкынын угыч сайлыме вуйвержын икымше каҥашыже лийын (МЭ)
советоваться, посоветоваться
Тиде йодыш шотышто пырля каҥашланаш кӱлеш.
заседание
Кафедрысе каҥашпогын.
советчик
Нуно мылам кугурак йолташ, каҥашче лийыныт (Пӱр.)
советник
Президентын каҥашъеҥже. Эше толын шуыт марий калык деке тугай книга, журнал да шымлымаш-влак, кушто Иван Ивашкин нерген ‒ финн-угор-влакын эҥертышышт, каҥашъеҥышт, полышкалышышт нерген ‒ поро деч поро мут каласыме лиеш (Г.З.)
физическая сила
Капвийже уло, ушвийже уке. Кугу капвиян еҥ.
туловище
Капвургышто ала-можо шуркала.
принять форму, оформиться
А чап? Изиш капештше да кугемже, кугужак тудо огеш кӱл мылам (В.К.)
чинить
Йоча годсо тошто пӧртым капкалем кузе-гынат (Ф.И.)
физическая культура
Капкультур урок. Капкультур дене заниматлаш.
внутренности, внутренние органы (человека и животных) анат.
Капкӧргӧ чер. Капкӧргыжӧ пужлен.
1) накапливаться; набираться
Пыл каплана. Мом ыштыме, чыла иктореш каплана. Шошым лум каплана. Вольык пече лукыш каплана (Ӧ.Б.)
таҥастаре: чумыргаш
2) формироваться
Ӱдыр каплана. Рвезе чома каплана (Ӧ.Б.). Поэтессын шӱм-чонжо пыстыл почеш пыстылым, шомак почеш шомакым, почеламут почеш почеламутым поген каплана (В.К.)
прич. от капланаш
Пуйто лывырге куэн капланымыжым, шке моторлыкшо дене куанен юарлымыжым ужат (В.К.)
Ⅰ
охватить
Пӧртым тул каплен (Ӧ.Б.)
Ⅱ
кроить
Тувырым каплаш. Мыжерым каплаш.
О сайте
Инструкция