1) зависимость
Еҥ кидйымалне илен, илышым вораҥдараш йӧсӧ.
2) зависимый, подвластный, несамостоятельный
Кидйымал калык. Кидйымал илыш деч утлаш кӱлеш.
зависимый
Кидйымалысе калык. Кидйымалысе эл. Кызыт тӱнямбалне кидйымалысе эл эре шагалем толеш.
наручник
Койкыш пыштымеке, тушан кидкепшыл дене пидыныт да оролаш кок еҥым шогалтеныт (МЭ)
кустарь, народный умелец
Мыйын кочам тале кидмастар лийын.
декоративно-прикладное искусство
на вытянутых руках
Гармоньжым кидмуча гына шупшылал-шупшылал колта (В.К.)
ремесло, промысел
Пашавер укелан кӧра кызыт шукышт кидмучаш паша дене толашат.
пожитки, барахло; манатки, шмотки
Кидмучаш погем дене Марий Эл дене чеверласышым (Ю.Г.)
рукомойник
Пӧртӧнчыл мучаште кидмушмо кеча.
ручная кладь
киднумалтыш аралыме вер камера хранения ручной клади
рукодельница, мастер по рукоделию
Кидпашаче-влакын арверыштым ужалат.
расписаться, подписаться
Тыште айдеме кидпышташ тунемын.
подпись, роспись; расписка (документ)
Кидпыштышым возет гын, оксам налат.
аплодисменты
Зал кидсовышеш сургалте.
запястье (ММ)
Рвезым кидшарчаже гыч руалтыш.
перстень
Мучашдыме вет кидшергаш веле лиеш (Ф.М.)
наручник
Тимошенколан Российыш толаш верештеш, а тыштыже тудым кидшинчыр вуча (МЭ)
осязание
Чыла тидым мый шке кидшӱмем дене шижам.
зарница
Кавадӱрыштӧ киндыволгенче волгалтеш.
киносказка
Кинойомак лишыл жапыште чынышкак савырна мо вара? (А.Г.)
засемениться, поспевать
Шудо кичкаҥеш. Какшан сер ӱмбалне ломбо шемын койын кичкаҥеш (В.К.)
прич. от кишланаш
Поро тӱҥалтыш икмыняр еҥын кишланымыштлан кӧра илышыш пурыде кодо.
преисподняя, ад
Урзыш (тушман-влакым) шӱрашла кудалтыш кишподыш (В.К.)
владелец подземного царства
Тӧчыш узьмакыш капкам тӱкалаш… но поктылеш кияматтӧра (В.К.)
собутыльник
Вара таҥасен йӱына. Ончалына, могай тый кленчадос улат? (В.Д.-О.)
дело (папка для документов)
вуйъеҥ кнага личное дело
1) грамотный
Мӧҥгыжӧ Микита кнагаче семын пӧртыльӧ.
2) книжник
Кнагаче ден фарисей-влак яжарланен илыме ӱдырамашым кондат да покшеке шогалтат (Онч.)
библиотека
С. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудо.
проказа мед.
Исус каласен: «Шонем, эрне». Да тунамак коваштычерже пытен (ЛПУ)
модный; нарядный
Ковыра костюм. Ковыра ката. Вуйыштыжо ‒ ковыра теркупш, а теркупш йымалныже ‒ мардеж (В.К.)
щеголять, красоваться, форсить
Коклан-коклан лудшыеҥ ончылно автор полмезын ковыртатылынрак колта (В.К.)
кочерыжка
Мыйын шольым ковыштавургым пеш йӧрата.
рассадник
Ковышта озымым ковышташаге гыч йыраҥыш шындышым. Тиде ял ‒ осал койышын ковышташагыже.
надоедливый, докучливый
Чоным когартарыше шыҥа-влак.
очистить от шелухи
Шӱльым кожаш вӱдвакшыш коштна.
сухой
Кожга мардеж. Кожга лышташ. Кожга олым. Кожга муш (Ӧ.Б.). Шурныдам кожга мардеж деч аралыза (Кум.м.)
неприятный, противный
Кожгата мардеж. Чонышто ий веле, уремыште пич теле. Ух, кожгата тӱтан озалана (Г.Ч.)
саженец ели
Кӱсотышто шоҥго кож йыр кожиге-влак нӧлталтыт.
стать быстрым, расторопным
Кино лийшашым колын, рвезе-влак кожмакаҥыч.
старательный, прилежный, усердный
Эсогыл ош йолан куэ кожмакле ӱдырла тарваныш: то пӱгырна, то кынелеш… (В.К.)
ловко, расторопно, живо
Пашаште кожмаклын тарваныл ‒ ток илыш дене шыже тӱла (В.К.)
активист
Таче тышке комсомолын кожмакчышт-влак погыненыт.
еловые ветки, еловые лапки
Олмапу йыр шарыме кожуам рончен налеш.
сделать шероховатым, шершавым
Тиде (журналист улмыжо), шонем, библийым кусарыме йылмым мыняр-гынат козыраҥден.
огрубелый
Козыраҥше кидше, кеч вӱдотызан, мамык гай чучеш икшывылан (А.Бук.)
попугай
Таклан огыл писте мӱй жапеш нальым койдаргайык деч шергашым (В.К.). Икымше гана мый гаем вуянчым койдаргайык лукто окмакыш (В.К.)
комедия
М. Шкетан шуко койдарчыкым возен.
пародия
Койдарчыкмут Ванюшлан ыш келше (МЭ)