терминов: 5238
страница 61 из 105
красота
    Пӱртӱс сӧраллык. Чон сӧраллык. Кечыйол рӱзен сӧраллык порым да авамла шокшын ужатен ончен (Ю.Р.). Шыжат шкешотан сӧраллыкше дене чоным тарватенак тарвата (МЭ)
неприлично, некрасиво; неприличный, некрасивый
    Еҥым шеҥгеч орлен кошташ ‒ сӧралогыл койыш. Тый сӧралогыл пашам тӱҥалынат.
разукрасить
    Пӧлемжым ӱдыр туге сӧралтарен шынден, ончен куанет.
перемирие
    Сӧрасым пидаш. Кредалше-влак жаплан сӧрасым ышташ келшышт.

заключить мир; примириться
    Ваштареш шогышо-влак сӧрасеныт. Теҥгече веле нуно пий ден пырысла шогышт, а таче, коеш, сӧрасеныт.

подходить (об одежде, обуви, украшениях)
    Капешыже вургем ок сӧрасе. Вате лиймыже мӧҥгӧ сӧрасен (сӧрале лийын) (Ӧ.Б.)
декоративно-прикладное искусство
    Марий Элыште ынде сӧрастарен-пеленлыме сымыктышат вияҥаш тӱҥалын.
украшение (изделие)
    Марий ӱдырамашын пайрем вургемыштыже мыняр сӧрастарчык уло!
декоративно-прикладное искусство
    Йошкар-Олаште сӧрастарыме сымыктыш тоштер почылтын.
художественные изделия, декоративные изделия
    Сӧрастарыш ӱзгар кончер почылтын.
целина, целинные земли
    Студент годым ме сӧреман мландыш коштынна.
помолвка
    Теҥгече сӧремйӱышым эртарышт.
ливер
    Сӧрма когыльо.
обязательство
    Сӧрыкым налаш. Сӧрыкым шукташ.
обязать
    Пашам тачак ыштен пытараш сӧрыкташ. Сӧрыкташ: заводым кок ийыште чоҥен шукташ.
обещание, обязательство (официальное)
    пайремле сӧрымаш торжественное обещание
клятва, присяга
    Сӧрыммутым пуаш. Сӧрыммутым ойлаш.
обещанное
    Сӧрымым шуктыман.
обещание, слово (личное)
    Мый тылат нимогай сӧрышымат пуэн омыл.
пучок мха
    Моко сӧсна. Кок сӧсна регенчым погышым. Ожно марий куд метрат пеле лопкытан да тыгаяк кужытан пӧртым чоҥаш кудло сӧсна деч шагал огыл регенчым поген (МК)
свинушка бот.
    Сӧснагурезе лекташ тӱҥалын.
свинство
    Сӧсна сӧсналыкшым сӧсналак почо ‒ тошкен, пургед пытарыме йыраҥ (В.К.)
3022спай
прекрасный
    Спай пӧрт. Спай вургем. Спай ӱдыр. Ӱдырын капкылже спай (Ӧ.Б.). Кочмо-йӱмӧ сийже, сай илыме пӧрт лийже спай (С.Ч.)
превосходный
    Пеледыш пайрем ‒ калыкнан эн спайле пайремже (Ю.А.)
ключ тех.
    Луан сравоч. Латкокытан сравоч. Сравоч дене гайкым пӱтырат.
3025степ
кругом, везде
    Ял лишне сово кумдык ото, чодыра ‒ степ тумыш-тумышан (В.К.)
стерилизовать (обеззараживать)
    Стерилизоватлен шуктымеке, банкым сайын гына петырен шындаш кӱлеш (МЭ)
стерилизованный
    Банкым угыч стерилизоватлыме огыл (МЭ)
лесник арх.
    ‒ Ончалза-ян, икшыве-влакем, могай стрльок толын лектын эше тышке, ‒ мане урава (МЭ)
3029суап
1) заслуга
    Туныктымаште суапшылан тудлан сулло лӱмым пуэныт. Суап покшелне сулык лук ‒ тый тидым тыгерак луд (В.Из.). Но ме умылена суапым тӱрлын (В.К.)
2) услуга, одолжение
    Пырдыж воктене увертарымаш кеча: тыште тыгай суапым налаш лиеш ‒ ӱпым тӱредыкташ, вургемым ургыкташ, йолчиемым олмыкташ. Тый мылам ик суапым ыште-ян: эрла марте тӱжем теҥге оксам кӱсын пу.
3) великодушие
    Тушман-влак шыде лияш туныктат мемнажым, а коммунизм суаплан туныкта (В.К.)
заслуженный
    Кугу суапан айдеме.
благоволить
    Тулык икшыве-влаклан полшымо поро пашаш ушнаш тудым верысе якын суапаҥден (Онч.)
дом быта
    Суапкудыш ӱп тӱредыкташ мийышым.

наградить
    Орден дене суапландараш. Чапкагаз дене суапландараш. Тудым Эстон виктер шке орденже дене суапландарен.

благословить
    Кугу пашалан суапландараш. Кугу кредалмашке лекташ нуным тысе епископ суапландарыш. Юмо нуным суапландарен каласен (БЛ)
благословенный
    Суапландарыме кундем. Суапландарыме паша. Суапландарыме мут.
обслуживать
    Сату налше-влакым ты кевытыште сайын суаплат.
благородный, возвышенный
    Суапле паша. Суапле шонымаш. Суапле ошкыл. Суапле тӱҥалтыш.

благородство
    Теве кушто йомакысе келшымаш вийын да илыше вӱдын чыныш савырныше суаплыкше (В.К.)

услуга
    Торгайыме суаплык. Илыш-касыш суаплык.
обслуживание
    Тиде кевытыште суаплымаш пеш сай.
премия
    Сай пашажлан суапоксам пуэныт.
награда
    Тудын суаптарже шуко уло: орден, медаль-влак, чапкагаз, т.м.
наградной отдел
1) гонорар, вознаграждение
    У книгатлан мыняр суаптӱлышым нальыч вара?
2) пошлина
    Кугыжаныш суаптӱлыш. Машинам вес эл гыч кондыш, кугу суаптӱлышым тӱлашыже вереште. Паспортым налме годымат суаптӱлышым тӱлыман.
3043суат

праведность, благочестие
    Суат илыш дене илаш. Суат айдеме. Суат памаш.

святыня
    Калык суат. Религийын суатше. Чумбылат кӱ ‒ марий калыкын суатше.
святилище
освятить
    Черкым суатлаҥдараш. Шарныктышым суатлаҥдараш. Пӧртым суатлаҥдараш.
священный
    Суатле вер. Суатле кӱсото. Элым аралаш ‒ кажне еҥын суатле порысшо.
завет, заповедь
    Тошто сугынь. У сугынь. Библийын лу сугыньжо.
напутственный
    Сугыньло шомак.
благословение
    Тидлан тудо сугыньым кочаже деч налын.
завещание
    Сугыньшомакым тудо эргыжлан возыктен.