судить, осудить
Осалланен коштмыжлан тудым кум ийлан судитленыт.
осуждение
Судитлымаш деч тудо садак утлен ыш керт.
судопроизводство
Судйӧндартышым мемнан дене рушла наҥгаят.
судопроизводство, судебное дело
Судкоклам пала, кузе кӱлеш судышто кутыраш. Судкоклам кошташ (Ӧ.Б.)
преступный, уголовный, криминальный
Судкорным кошташ. Судкорныш логалаш. Судкорным тошкаш.
уголовное дело
Тиде осаллык шотышто судпашам тарватыме.
студень
Тӱтыражым суйындо семын теркеш пыштен кочкаш ямдылалтат (Ю.Г.)
1) порука, ручательство, гарантия
Сукым пуаш. Сукыш налаш иктаж-кӧм. Оргамак тыйын сукет лиеш (Онч.). Кумалыт, мелна нерым налыт, вара тудым тулышко кудалтат: сук лийже, маныт (Ӧ.Б.)
2) обет, зарок
Куштырам ӱштын лук: тушманлан шукертак уло вет тыйын сук (С.Ч.)
штамп, шаблон
Шарнеда Вера Бояриновам, тудынат сылнымут мастарлыкше сукармут деч ойырлен (Ю.Г.)
1) ангел
Кажне еҥын шкенжын суксыжо уло, маныт.
2) святой (о человеке, характере)
Суксо илыш. Суксо айдеме. Суксо кумыл. Тый суксо улат, суксо чонан. Тудо суксо дене иктак.
священный
Сукчо сар. Сукчо паша. Сукчо куан. Элым аралымаш ‒ сукчо порыс.
заслуженный, достойный; компенсированный, возмещённый
Шочмо мландылан, йӧратыме Герой-Авалан тиде лиеш эн суапле да сулалтше пӧлек (В.К.)
откупить, компенсировать
Мыйын машинам шукертак шкенжым сулен. Еҥ кӱшеш ынем иле, шкемым шке сулынем (МЭ)
заслуженный
Сулло пашаеҥ. Сулло артист. Сулло сӱретче. Нигунам, сӧрвален, сулло лӱмым йодын омыл (Куг.)
впасть в грех
Ала куку муралта, сулыкаҥын сӧрен шӱдӧ ийым: ку-ку? (В.К.)
выкуп; откуп
Аҥыра улат тый, чылт дурак, сулышым налын моштен отыл (С.Ч.)
незапирающийся
Сурадыме шондык.
замок, молния, застёжка
Тудыжо (Александр Сергеевич) у кемын суралтышыжым луштараш полшыш (В.Б.)
запирание, помещение под замок
Суралымашке логалаш. Суралымаш деч утлаш. Суралымаште шинчаш. Кевыт кечывалым кечыгут суралымаште шинча (Онч.)
хром
Суран кем. Суран пальто. Суран пальтоэтше улыс, эше мо кӱлеш (МЭ)
седой, поседевший
Илалше, сураҥше вуян ӱдырамаш омсам комдык почо (В.Б.)
опечатать
Серышым сургучлаш. Пӧлемым сургучлаш.
удовлетворить (потребности), доставить удовольствие
Выньык дене могырым сурлыктараш. Муро дене чоным сурлыктараш. Ойлымет дене мыйым йӧршеш сурлыктарышыч.
подзолистая почва
Мемнан кундемыште утларакше суррок, сандене кинде начар шочеш.
бог языческий (с.-з.)
Суртанлан суат Юмылан кумалын сӧрымӧ семынак кумалыт.
домовой
Таргылтыш, суртводыж, ия монь уке, манын туныктат (Ю.А.). Суртводыж шинчеш ӱстелтӧрыш (В.Из.)
домашние животные
Суртвольыкым ашнаш.
завхоз
Мемнан институтышто суртвуй ‒ ӱдырамаш.
домашняя птица
Пӧртанур да Ермучаш ялна воктене лишыл жапыште сурткайыкым ашныме фабрике-влак кушкын шогалыт (МЭ)
домоводство
Сурткӧргӧ сомыллан тунемына.
домохозяин
Суртоза колымеке, тудым ватыже алмаштен (МК)
место исчезнувшего дома
Эрге-ӱдыр, монден ялысе аваштым, огыт тол гын кеч суртолмым ончалаш (МЯ). Суртолмо пыдалеш осал дечын (Ӧ.Б.)
хозяин дома
Чынжымак, мыйын ватем ‒ сурттӧра (В.К.)
сверчок
Суртшырчык-влакат тиде тымыкым кӱрлаш тоштын огытыл (Г.А.)
утварь
Тоштерыште тӱрлӧ суртӱзгарым погымо.
отрада
Эргым, мыйын сусуэм!
жажда (ММ)
сусыным кандараш утолять жажду
Книга памаш гай: памаш кузе логар кошкышо еҥын сусынжым кандара, книгат тугак ушлан акылым пуа (Куг.)
жаждать, испытывать жажду
Вӱдым… вӱдым… сусынлен йӱла уло кӧргем… (В.К.)
раненый
Янлыкым налын кертат гын веле лӱй. Сусыргышо янлык кая, арамеш йомеш, пыта (МК)
страдать
Чернобыль: чон сусырна (М.К.)
захватывать, прихватывать
Мер каҥашым погеныт водно. Мландым сутлат яришка тӱшка (В.К.)
алчность
Ий еда тыш конден капырым сутлык (В.К.)
поезжанин, участник свадьбы
Сӱанмарий-влак латкандаш имне дене толыныт.
стерлядь
Сӱгыгол лемлан, чынак, нимо ок шу (В.П.)
червоточина
Тудын чоныштыжо сӱгӧ йымен.
1) расписать, разрисовать; иллюстрировать рисунками
Клубым сӱретаҥдаш. Черкым сӱретаҥдаш. Книгам лӱмлӧ сӱретче сӱретаҥден.
2) изображать лит.
Поснак чӱчкыдын тидым сылнымутчын шӱмсем чакналтышлаштыже, пӱртӱс сӱретым сӱретаҥдымаштыже ужаш лиеш (МЛИ)
ненастный, непогожий, серый (о погоде)
Таче кече сӱретке, пылан, кече огеш кой, йӱр йӱрнеже (Ӧ.Б.)
образный, колоритный
Сӱретле каласкалымаш.
образно
Сӱретлен каласкалаш.
образность
Тудын серымашыштыже сӱретлык ок сите.
О сайте
Инструкция