посланник; нарочный
Эстонийыште Российын лӱмынъеҥже Президент дене вашлийын (Куг.). Почтым лӱмынъеҥ дене колтымо.
клей
Обойым лӱмӧ дене пижыктышт.
колебание физ.
Юж лӱҥгалтмаш. Толкын лӱҥгалтмаш.
1) качка, болтанка
Мардеж тарваныш, карапыште лӱҥге тӱҥале, тыгайым шукышт чытен огыт керт. Южгунам самолётат лӱҥгеш логалеш.
2) плавный, плавно качающийся, пружинистый
Но трук ужар да неле шонымаш тӧрштен шинчеш льоптокак ужавала вӱршудо лышташ гай лӱҥге копаш (В.К.)
зыбкий
Пӧрт шындаш верем ‒ лӱҥгем купет, пӧрт леведышем ‒ куптӱр кияк (В.К.)
качание, колебание
Куп лӱҥгыш лӱҥга, шӱйшӧ лӱкӧ кӱрлеш (В.К.). Х-х-ха-ха! ‒ тӧра чытыра лӱҥгыш гае (В.К.)
1) плотный, густой
Эр мардеж пуале, кондыш лӱпкӧ пылым (А.А.)
2) душный; душно
Тӱнӧ лӱпкӧ. Пӧртыштӧ лӱпкӧ.
становиться облачным
Кече лӱпланыш (пыл налын шындыш, йӱр лийнеже) (Ӧ.Б.)
пасмурный, сумрачный (Сл.Е.)
Лӱрӱпкӧ кече.
1) качалка
Азам лӱшкеш пыштем (Ӧ.Б.). Лӱшкеште лӱҥген шинчем.
2) рессора, амортизатор
Тарантас лӱшке. Машина лӱшке. Кызытсе машиналашке пеш лывырге лӱшкем шындат.
очип; амортизационные шесты тарантаса
Лӱшкевараш шепкам сакат. Тарантасын лӱшкеваражым нӧргӧ пушеҥге дене ыштеныт.
совершенствовать, шлифовать (язык)
Литератур йылмым лывыргемден пойдарымаште М. Шкетанын суапше тӱрлӧ могырым палдырна (МЛИ)
сделать безвольным, послушным
Колызетым шунен лывыштарыш купеч (В.К.)
смягчить в воде
Выньыкым лывышташ. Нийым лывышташ. Кӱрым лывышташ. Поҥгым лывыштен шинчалташ.
прогнуться
Кычкыже дене ломбо укш лыдырген.
пластично, плавно
Лывырге кидше кайык шулдырла лыдыргын лӱҥгалтеш (Пӱр.)
нежность, умилённость
Сар деч вара поэзийлан лыжгалык кӱлын (В.К.)
лоза, молодая ветка
Руш товар марий лызым вож гыч руа (В.К.)
порхать, виться; колыхаться
Костёр ӱмбалне йӧрышӧ сескем лыйгала (В.К.)
покой, успокоение, спокойствие
Моло пашаеҥ-влак канат, тудын нимо лымжат уке (ММ). Шинчыт, да кечыгут лымышт уке (Ю.Г.)
беспрерывно, не переставая
Лымде пашам ышташ (В.К.)
беспокойный, неугомонный
Ну, ситыш! ‒ лымдыме айдеме пашам ужеш усталыкеш (В.К.)
уравновешенный, сдержанный, выдержанный
Математикым туныктышо моткоч лымле айдеме ыле, нигунамат нигӧ денат соредылын огыл (Онч.)
трещать
Тул шыман лычлочлен (В.К.)
созидать
У илышым лышташ.
покрыться листьями, зарастать листьями
Ковышта озым лышташаҥаш тӱҥалын. Кеҥеж шокшо годым лышташаҥеш чодыра (Н.М.)
жижа
Йымачышт лювыра кынелеш, а лишнак, а лишнак мланде (В.К.)
трепать языком
Мом эре ляпкен коштат?
намагничиваться
Кӱртньӧ моклака магнит пелен лиеш гын, шкежат магнитаҥеш.
намагнитить
Тиде настам айда магнитаҥден ончена, мо лиеш тудын дене?
тёмно-красный, цвета мака
Мако тӱсет рвезе чоным йӱлалтара.
1) собственность
кугыжаныш мал государственная собственность
шкен мал частная собственность
2) состояние, имущество
Нужнаште незер йомдарен погым ‒ малым (В.К.)
имущество
Шке малвогыжым пошкудына чыла йӱын пытарыш.
спальня
Малымвер йоҥгыдо, волгыдо.
покрыть пухом, распушить; сделать мягким
Лум мландым мамыкаҥден.
роскошь
Мамырлыкыште илен (поян верыште) (Ӧ.Б.)
гнусавить
Йӱштӧ вӱдыштӧ йӱштылмем дене нерем маҥгаште (МЭ)
меткий; метко
Кидше марган (Ӧ.Б.). Марган лӱйкалыше. Марган логалтыше.
равнодушный, безразличный
Мардаш айдеме. Мардаш койышан еҥ.
парус
Эре лийман кугу пуш гай лӱман: лиеш гын мардежоҥ, тӱтан вошт лекшашлык (В.К.). Мардежоҥыштышт могай тамга коеш, сотский умылаш тырша (В.П.)
мариец, человек марийской национальности
Вуйушеш чоҥымо мариеҥ образем тудо моткоч ушештарен (Пӱр.)
сожитель
Чылам вурса ‒ палымыжым, родо-тукымжым, марилийшыжым, врач-влакым (Куг.)
омаризироваться, превращаться в марийца
прич. от марияҥаш
Тудо пӱсӧ ушан, шонен моштышо шымлызе ыле, но вот революций деч вара марияҥме кумылым умылен моштен огыл.
умеющий разговаривать на марийском языке
Йошкар-Оласе марий-влак чылан гаяк марлазе улыт.
сторонник, приверженец марийских обычаев
Эрвелмарий-влак пеш марлаче улыт.
омаризироваться, становиться марийцем, превращаться в марийский народ
О сайте
Инструкция