словоохотливый
Семон шольым изиж годым моткоч кутырчык рвезе ыле. Рвезе кутырчык лийын. Його ‒ ситартышлан (К.К.)
балагур
Мемнан коклаште ик рвезе моткоч кутырызо ыле.
разговорчивый
Кочамын шольыжо пеш кутырыман еҥ улмаш. Мый кутырыман омыл.
Ⅰ
власть
Совет кучем. Верысе кучем.
Ⅱ
держава
Алте кучем. Россий кучем.
властелин, властитель; руководство
Кугу шонымаш-влакын кучемвуйышт. Илыш нерген кутырен шинчылтмашым кучемвуйышто мо ышталт шогымо вашталтыш (Ю.Г.)
арест (ММ)
Кучыкыш верештат ‒ утлаш йӧсӧ. Осал пашам ыштымылан кару ‒ кучык.
вручить
Орденым кучыкташ. Чапкагазым кучыкташ. Оксадарым кучыкташ.
владычество
Тый дечет кугурак кучышвиян мый веле лиям (БЛ)
разрыв (в одежде, бумаге, в материалах, что можно разорвать)
подросток
Кушкылдык пагыт ‒ айдемын илышыштыже эн лӱдыкшӧ йыжыҥ. Кодынна ме гына ‒ йоча ден кушкылдык-влак.
растениеводство
Кушкыллончыш ‒ ялозанлык шанчын ик ужашыже.
растительное масло
Кевытыште ик кленча кушкылӱйым нальым. Кочкыш радамыште кушкылӱй лач тенданлык (МЭ)
пляска
Калык куштык. Марий куштыкым кушташ.
Ⅰ
льгота
Ветеран-влаклан куштыл уло.
Ⅱ
послабление
Тылат куштылым ыштат.
лёгкость
Но коклан тыгай тыглайлык да куштылгылык вес мучашыже дене лупшал кертеш (В.К.)
компост
Куштырадерысым шавет гын, пакчасаска сай шочеш.
гребец
Куышо кидшым луштарыш, пушкольмыжым пушсалыш пыштыш.
берёзовый сок
Теҥгече чодыраште куэвӱдым йоктарышна.
плёнка тонкая на коре берёзы
Куэлыге вичкыж чора гане (Ӧ.Б.)
ткань
Меж куэм. Порсын куэм.
мостовик, мостостроитель
Кӱварзе-влак пашам сайын ыштат (МЭ). Стахановец-кӱварзе курыкмарий патыр Марк Кондратьев деч тӱҥалын (МЭ)
соединить, связать (мостом)
Йошкар-Ола кӱварлен Какшанын кок сержым (Ф.И.). Йылмыже дене тудо теҥызым кӱварла.
половик, дорожка
Чыла лавыран вургемым, окна, пырдыж-влакым, кӱваршартышым, эсогыл шӱчан кӧршӧк кучымо шовычым мушкын (Ф.И.)
праща
Саде-шамычым (тушманым) кӱгерем дене кырен сеҥен (Ю.Г.)
мощёная дорога
Эше шукерте огыл гына Шернур марте лакылан кӱгорно веле ыле, таче тыште тасма гай шуйналтше тӧр асфальт.
утёс
Юлдӱрыштӧ уло ик кӱгурык, регенче дене тудо йыр вӱдылалтын.
вышина
Кӱгышыштӧ чоҥешташ. Кӱгыш гыч мӱндыркӧ коеш.
могущество, всемогущество
Марш кӱдырат деч виян аза малтыме муро (В.К.)
могучий, всемогущий, всесильный, величественный
Кӱдыратле чап. Кӱдыратле рашкалтыш. Кӱдыратле музык. Эй, шошо кӱдырчӧ, таче от керт кӱдыртен гын, ит вожыл: таче мемнан мурына тый дечет кӱдыратле тугат (В.К.)
торжественно-звонкий
Кенета колонно вуйышто оркестр кӱдыратле-йоҥгата маршым йоҥгалтарен колтыш (Пӱр.)
опасность, угроза
Таче кече пеш пелта, кӱдырчӧ-волгенчым вучо.
наблюдение (ММ), слежение
Кӱдыш пагыт толын шуынат, эр кынелын, чодыраш лектын каен.
утолщение; утолщённый
Пырдыж кӱжгемеш ишкым перен шындышым. Вӱргорнышто кӱжгем вер шочын.
тугоухий
Кӱжгывылышан еҥ, сайын ок кол (Ӧ.Б.)
толстокожий
Кӱжгыговаштан еҥ, кӧ мом ок ойло, ок ыште (Ӧ.Б.)
бесчувственный, апатичный, флегматичный, равнодушный
Кӱжгычонан еҥ. Кӱжгычонан имне. Кӱжгычонан айдеме ок тарване вашке, чыла киндыже шӱеш гынат, ок ойгыро (Ӧ.Б.)
привычка
Кӱжымыш пурен. Кӱжым шочын. Эрдене капым тодыштмаш жап эртыме семын кӱжымыш пурыш.
привыкать
Ондакше тудым чытен ом керт ыле, ынде кӱжымынам, ужмашат уке.
привыкание
Тамак дек кӱжыммаш. Аракалан кӱжыммаш.
остриё ножа
Оҥышкыжо кӱзынерым шуралтыш.
рост, прирост, приумножение
Тений кӱзыш уло мӱкшын (Ӧ.Б.). Кӱзыш тений пеш сай, шуко мӱйым налме (Ӧ.Б.). Ялозанлыкыштат кӱзыш кояш тӱҥалын изиш.
урожайный, с приростом, с прибылью
Тений кӱзышан ий лие.
высь, высота
Курык кӱкшыкыш нӧлталташ. Турий мурымо кӱкшык гыч мӱндыркӧ коеш. Куткыж кугу кӱкшыкыштӧ чоҥештыл кертеш.
уровень
Марий йылмышанче XX курым мучаште тӱнямбал кӱкшытыш нӧлталтын.
ненужность, пустяк, мелочь
Вик ойлаш гын, З. Красновын сборникыштыже йылмым лугымо, шомакым кӱлеш-огыллан сусыртымо шагалрак шижалтеш (В.К.)
требуемый, необходимый
Кӱлешле документ-влакым погаш. Эреак лывырге кыдалже кӱлешле сомылжым шукта: лектеш садлан лӱман пыдалше (В.Д.-О.)
существенный, значимый
Кӱллӧ компонент. Кӱллӧ аргумент. Кӱллӧ пашаеҥ. Марий литератур йылме калыкын кӱллӧ кылгучем йӧнышкыжӧ савырнен (МЛИ)
башня
Нуным когыньыштымат кӱмеҥге кӧргыш пуртен шындышт. Малыше Вачий йыр кӱмеҥге опталтеш (Ю.Г.). Кӱмеҥге кӧргыш еҥым петырат (Ӧ.Б.)
окопаться
(Командир) приказым пуыш: рокыш кӱнчалташ, оборонылан позицийым ышташ (Ф.М.)
рудник
Кӱртньӧ, Сибирь кӱнчемыште шочшо, пӧртылын тушкак, рестан шинчыр лийын (В.К.)
О сайте
Инструкция