терминов: 5238
страница 11 из 105
противогазовый
газетчик
    Марий газетче-влак газетым лукташ тӱҥалыныт.
храбриться, петушиться, геройничать
    Геройланаш лиеш, но молан тыгай койышыжо? (МЭ) Геройланаш тӧченыт, пуля йымак шкештак пураш тӧченыт (Онч.)
героический
    Мый врач нерген пеш шукыжак ом ойло, но путырак жаплен савем вуем: пашаже тудын неле да геройло (А.М.). Эрыкан элешна У ий водын ты геройло жапнам шарнена (А.Б.)
геройство
    Калыкын эрыкше верч пиалжым, шке илышыжым пуаш ‒ тиде геройлык огыл мо?! (В.К.)
относительно
    Тудын серышыже гишан нимом раш каласаш ок лий.
таҥастаре: шотышто
перейти, переходить
    Пире алан ончылно ик жап шонен шоген. Гочкаяшыже ала лӱдын, ала мо? (МЭ)
гражданин
    Тудо ‒ сарзыеҥ, медик, мый ‒ тыглай гражданъеҥ (Пӱр.)
условность
    Нимогай гынлыкым ида ончо, шке пашадам шуктыза.
прославленный
    Марий-влак данле сарзыштым кызытат шарнен илат (МЭ)
Шӱкенпӱтырышӧ, кӱртньӧ шӱм, кӱртньышӱм, кӧргӧ тулан шӱкенпӱтырышӧ. Лийын кердеш?
Поршень-шӱкедыше, коленчатый вал двигателя-шӱкенпӱтырышын пулвуян пӧрдыш. Пӧрдыш пӧрдыкта.
Пӧтреч мутшым кузе умылаш?
Вуеш ида нал, мый тыглай еҥ улам. Пашаемже техника (полышнаста) дене кылдлтын. Возымаштем йоҥылыш-влак лийыт гын,тӧрлатыза да мыланем палдарыза. Але тендан, пагалыме шымлызе-влак, иквер (иктештыме) вотлаштыкда уло, кушто иквереш лончыледа да каҥашеда. Оҥай ончалаш:).Чеверын.
работник деканата
    Нунын ача-авашт деканатче-влак ӱмбак вуйым шийыт.
513ем
нектар
    Чевер кечыште мӱкш пасушто емым пога (ММ)
общее название ягод, ягоды
    Марий чодыраште тӱрлӧ емыж кушкеш.
сок
    Эҥыж дене емыжвӱдым ыштышна.
ягодка, плод
кусты ягод
    Пакчаште ик йыраҥым емыжшудо айлен.
лыжня
    Корт воктенысе ечыгорнышто самырык-влак вийыштым тергеныт (МЭ)
предлог, повод (ММ)
1) прибавление
    Ешыште ешартык.
2) надбавка
    Пашадарыш ешартыкым ыштеныт.
3) добавка
    Кӧлан ешартык (кочкыш) кӱлеш?
прикладное искусство
глава семьи
    Мемнан ешыште ешвуй ‒ ава.
обряд
семейное положение
    ‒ Тыйын ешшотет могай? ‒ Ватан улам.
отдел записи актов гражданского состояния (ЗАГС)
периодический
    жапден лекше савык периодическая печать
недостаточность времени
    Возаш жапдымылык мешая.
хроника событий
    Республикын жапйогынжо. «Финно-угроведение» журналыште финн-угор жапйогыным ий еда савыктат.
временный, на время
    Жаплан вуйлатыше. Жаплан нелылык. Жаплан шогышо.
осовременить, привести в соответствие с современностью
    Шымлымаш пашам тачысе илыш дене жапландараш кӱлеш.
современный
    Жапсе тӱҥалтыш. Жапсе книга. Жапсе туныктымаш.
сезонник
сезон; сезонный
    Шурным тӱредмаш ‒ жапсык сомыл, тудо вучаш ок йӧрате.
несовременный
    Жапсыр паша. Жапсыр йӧн. Жапсыр илыш.
современник
    Мемнан жапче. Мемнан жапчына-влак неле сар пагытыште кушкыныт.
законодательный
    Законлукшо орган.
таҥастаре: тӧртыклукшо
закономерность
    Пӱртӱсын шке законшотлыкшо уло.
таҥастаре: тӧртыкшот
вредный, зловредный
    Тудо шке йырже моло-влакымат чумырен, да зиянле пашам тӱшкан шуктен шогеныт (Г.З.)
отросток, молодой побег дерева
    Шарна скрипке… кузе вож гыч игукш марте кӱзен (В.К.)
пушок
    Ӱлыч ончет ‒ кӱшнӧ пӱркыт шинча, игывун семын конча шинчаш (В.К.)
послед анат.
    Нумал шогалын игыгудым, ялт ошыш вӱдылмӧ азам (В.К.)
пристрой к церкви
    Кумалаш толшо-влак игычерке воктеке чумыргаш тӱҥальыч (МЭ)
приток
    Чолман Юлын эн кугу игэҥержылан шотлалтеш.
потачка
    Осалланен коштшо-влаклан идыкым ида пу (С.Гр.)
потворствовать, потакать
    Осал пашалан идыклаш ок кӱл.
ток, гумно
    Идымыште шурным эрыктат.
площадка тока
снизить
    Акым иземдыкташ. Адакшым тарифым иземдыкташ кумылан-влакланат шоналташ амал уке огыл (МЭ)
унижение
    Йот велыш виеш наҥгайыме-влак кугу нелылыкыште да изешналтмаште иленыт (БЛ)
унижать
    Еҥым изештараш.
таҥастаре: лапкаҥдаш