1) варево, похлёбка
Оза тарзыже-влакым ала-могай шолтем дене пукшен колтыш.
2) перегон (самогон)
Озавате ӱстембаке черпыт шолтемым луктын шындыш.
кипяток
Тиде настам шолтымвӱдеш шуалтарыман.
плотовщик
Умыр кастене Юл ӱмбалне шолызо-влакын шӱлыкан мурышт шергылт йоҥга. Марий шолызо-влак рекордым шынденыт (МЭ)
Ⅰ
прохлада; прохладный
Таче кече шолык: юалге, йӱштырак, пылан, мардежан (Ӧ.Б.). Эҥер воктене кас велеш шолык шарла.
Ⅱ
долг
Йозакет, шолыкет погынен ӱмашсек (С.Ч.)
прохладный
Шолыкан кеҥеж. Шолыкан кече. Таче шолыкан кече, ӱвыра уке, карме уке, имньылан сай (Ӧ.Б.)
несекретный
Шолыпдымо тӧнежыш пурымо годымат паспортым йодын кертыт (МЭ)
скрытничать, таиться
Кышаче семын шекланен, шолыпланен ошкылат гын, чодыра тыйым кайык ден янлык-влакын койышышт дене келгынрак палдара (МЭ)
тайный
Шолыпло паша. Шолыпло шонымаш. Шолыпло илыш.
взятка
Тунемашыжат тудо шолыпналтыш дене пурен. Ӱмыржӧ мучко шолыпналтышым налын илен.
покрадывать, заниматься воровством
Тудо изиж годсекак шолышткала.
сухой овраг
Корем шома верын-верын шӱчаҥмыла палдырна, шем шӱнер гай ончыкта (И.С.)
таҥастаре: коремйол
1) речь
Шомакым ойлаш. Шомакым пелешташ. Марий погынышто лӱмлӧ писательна кугу шомакым ойлыш.
2) толки, пересуды, разговоры; злословие
Шомак лектеш. Шомак коштеш. Шомак шарла. Тудын шомакшылан ит ӱшане, тудо шоякла (Ӧ.Б.). Ачаже рвезым вурса, тый, манеш, орадым ыштенат, шомакым кондет (Ӧ.Б.)
невоздержанный на язык, сварливый, любитель ругаться
Тудо айдемыже шомакан, кутырен, шотым от му. Кочшаш киндем шинчалан, илышаш суртем шомакан (Муро)
переговоры
США ден Российын вуйлатышышт шомаквашталтышым эртареныт.
сдержанный, невозмутимый; послушный, кроткий, безропотный
Ведатым ялыште шомакдыме, ӱҥышӧ еҥлан шотлат.
разговаривать, беседовать
Ӱдыр ден рвезе теҥгылыште шомакланен шинчат.
выступить с речью
Митинг тӱҥале, ала-могай подполковник лучко минут наре шомаклыш (Э.А.)
творческая гостиная, застолица
Мемнан шомактӧрна, тушко таче витлияш толшо-влакым шындена (Онч.). «Шомактӧр», «Кончершомак» рубрикыласе унана-влакат ожнысо семынак журнал кӧргым пойдарат (Онч.)
говорун; разговорчивый, словоохотливый
Тиде рвезе пеш шомакче.
трепать языком, болтать
‒ Вашке уремыште кудалыштме правилым тунемаш тӱҥалына, ‒ Вачий шомакчылана (О.-Я.)
ботало
Колым атмашке шомба дене поктыл пуртат.
мочевой пузырь анат.
Уке тушто ни шӱм, ни мокш-шодо, ни шондыгалта (Онч.)
течение, школа (научная)
У шонемйогынлан поснак тореш шогалыныт илалшырак шымлызе-влак (Онч.)
вымысел
Сылнымутышто шоненлукмо ден чынлийше варналт пуалтыт.
рассудительный
Тенийысе йоча-влак шоненмоштышо кушкыт.
размышление, раздумье
Марий йылмын ончыкылыкшо нерген шонкалымаш мыйым ты книгалан пижаш таратен (Пӱр.)
мыслитель, философ
Леонардо да Винчи алте шонкалыче лийын.
разумный; мыслящий, думающий (о человеке)
Шонызо-влак вес планетлаштат улыт, маныт. Шонызо еҥ дене паша ышташ куштылго.
разум
Кочам тӱжвал тӱсшӧ дене шоҥгеммыла коеш гынат, шоныкшым нимынярат йомдарен огыл, шоныкшо дене ожнысыжо гаяк.
мысль, мнение, соображение
Мурышто кажне ой авторын шонымашыжым раш почын пуышаш (В.Ч.). Тыгай шонымаш уло: тудым мемнан ушемыш пурташ.
желание, хотение, мечта
Шонымем мый садак шуктем. Директор шонымыжым илышыш пурташ уже тӱҥалын. Шонымем икте веле: институтым тунем пытараш.
мысль, идея
Тудын лекцийжым колыштмеке, мыйын тыгай шоныш шочо: ты еҥым мемнан деке пашаш налаш кӱлеш. Вуйлатышынан шонышыжо оҥай, но кертына мо ме тудым таче илышыш пуртен? Шукертак шуын мӧҥгышкӧ чон налше шоныш (В.К.)
призадуматься, погрузиться в мысль
Материалым ончен лектымат, шонышаҥым: тидым тыге кодаш ок лий, мом-гынат ыштыман.
умозаключение
Чыла фактым таҥастарен налмеке, шанчызе шонышкылдышым ыштыш: шонымаш оҥай, тудым илышыш шыҥдараш кӱлеш.
мыслящий, думающий (о человеке)
Шонышо шанчызе. Шонышо студент.
1) окутать
Азажым шовычо дене шоҥале. Кавам вулно гай шем пыл шоҥалын (Онч.). Йочам шокшыракын шоҥалаш кӱлеш (Онч.)
2) накинуть на плечи
Ошкылам, пальтом шоҥалын, лӱдшӧ еҥым воштылам (А.Н.)
образовать пену, вспенить
Имньым шоҥалтараш.
тент; накидка
Машинажым брезент шоҥалыш дене петырен шындыш. Йӱр тӱҥалят, полиэтилен шоҥалышым вачымбакыже пыштыш.
вспенивать, образовать пузыри
Вара оравашт вӱдым шоҥаҥден пӧрдаш тӱҥале (Ф.М.)
старый холостяк
Тудо веле (Вадим)… пошкудо ӱдырамашын ойлымыжла, шоҥгыгаче корным тошка (Ф.М.)
дом престарелых
Аважым Зина, ӧрмаш гынат, шоҥгыпӧртыш колтыш (Онч.)
ежонок
А марий кундемыште шочшо шоҥшиге-влакше яндар чонан еҥым имышт дене шуралташ ваҥенак коштыныт (Н.А.)
вместо, взамен
Тудын шоҥыш вестӱняште тендам сай илыш вуча (ММ). Поп йӱын шында визыт шоҥыш ‒ важык ок кай шинчажат (В.К.)
компенсироваться
Нунын пашашт вашла шоҥышлалтыт.
прокисать, скисаться
Руаш шопештын. Шӱр шопештын. Ковышта шопештын.
1) состариться, одряхлеть, увянуть
Ковамын чурийже ялт шопкаҥ пытен, а ожно могай чевер ӱдыр ыле (Ӧ.Б.)
2) выцвести, выгореть
Порсын шовыч шопкаҥын кечеш (Ӧ.Б.)
кареглазый
Пӧтыр ‒ йытыра рвезе, кудыррак ӱпан, шоптыршинчан (Я.Э.)
кислота хим.
Азотан шопык. Серан шопык. Сераҥдыме шопык.
Полярная звезда
Шордышӱдырым ончен, ялышкем туран толын лектым.
сладкий напиток
Мӱй шорва. Пайрем шорва.
О сайте
Инструкция