терминов: 5238
страница 52 из 105
стебельковый (о растении)
    Пучвурган кушкыл-влакын спискыштым икымше гана 1929 ийыште ончыктымо (МЭ)
убавлять, уменьшить
    Замор тӱҥалме годым, арыкым почын, ерыште вӱдым пучештарем (Онч.)
пойти в стебель
    Кушкыл пучешташ тӱҥалын.
убыль, убыток, ущерб
    Пучыкыш логалаш. Пӱртӱс азап тений кундемналан ятыр миллион теҥге пучыкым конден.
зудеть
    Могыр пучышта. Шуко мартен мончаш от пуро гын, могыр пучышта (Ӧ.Б.)
лодочник
    Пушешке-шамыч эртен кайышт Какшан воктене, киндым волтат (Ӧ.Б.)
мягкий, нежный, бархатный
    Пушката коваште. Пушката кид. Пушката могыран.
преставиться
    Ачаже ӱмыр шуде пушныш.
усопший, покойник
    Пушнышо-влакым шарныме кече. Пушнышо илыше гаяк койын кия.
зимний дождь
    Телым лум валан йӱр йӱреш гын, пушор маныт тудым.
корма
    Кӱсменым налын, йолташем пушпочыш шинче.
убивать, умерщвлять
насыпь (ММ)
    Корнылан пуштыкым оптеныт.
будоражить
    Молан шкендым тынар пуштыландарет? (И.К.)
бередить
    Кызыт чыла умылышым: мый арам чонем пуштылынам улмаш (Онч.). Ала тыгак кӱлеш: латшым ийын (ӱдыр) шӱмым таклан шагал пуштылеш (В.К.)
волнующий, приводящий в волнение
    Тудо ‒ мыйын пуштылышо айдеме, тудо ‒ мыйын поро авием (В.К.)
бормотать
    Шоҥго кугыза кудывечыште шке семынже пуштымалтен коштеш.
недопущение, непозволение
    Саша Белых але Сергей Есенин ӱмбак ончалын, ӱдыр-влак йӧратыме артистыштлан эртен каяш эрыкым пуыдымаштым вигак умылат (МЭ)
непозволительный, недопустимый; невыданный
    Пуыдымо эрык. Пуыдымо поянлык. Пуыдымо пашадар.
взаимный расчёт
    Пуымаш-налмашым шке тӧрлена.
2571пуэр
сухостой, сгоревший лес
    Кожла йӱла, пушеҥге кошка, тудым пуэр маныт. Тыште эртак пуэр веле, чодыра пулан веле йӧра (Ӧ.Б.)
изогнуться, стать дугообразным
    Воштыр пӱгалт кеча. Шонанпыл ял ӱмбалне пӱгалт шогалын.
гнуть, сгибать
    Тушто чашкер огеш ужарге, йӱксӧ шӱйжым ок пӱгӧ уржа (В.К.)
покорить, подчинить
    Колтеныт «маскам» сусырташ-сисырташ, вара ӱнар пытышым пӱгырташ (В.К.)
линза, лупа
    Уш-акылже ок мале! Луктеш кӱсен гыч пӱгыръяндаум да, когартен … тугай сӱретым сӱретла асум! (В.К.)
пах
    Пӱдӱҥыштыжӧ пӧшыр лектын.
2577пӱла
множество, много; множество мат.
    Еҥ-влак пӱла дене погынат улмаш. Математикыште пӱла теорий умылымаш уло.
обанкротиться, разориться
    Фирме пӱлнен. Тений йӧндартыш дене толашыме годым пеш вашке пӱлнаш лиеш.
2579пӱлӧ
зародыш, плод
    Авагудышто иланыше пӱлӧ (Онч.)
судья
    Каҥашышт, пунчальыч: «Пӱраш кава лийже» (В.К.)
стихийное бедствие
    Пӱртӱс азап деч аралалташ лӱмын командым ыштыме (Куг.)
окружающая среда
    Марий кундемыште пӱртӱс йырвелым аралымашлан кугу тӱткышым ойырат (Куг.)
стать частью природы
    Пӱртӱсаҥше чонан улыт дыр эн ончычак ялысе рвезе-влак.
привести в естественный вид, сделать естественным
    Пӱртӱсаҥдыме мутсавыртыш (Г.С.). Ялым пӱртӱсаҥдаш кӱлеш.
натуральный, природный (РМС)
    Пӱртӱслӧ продукт. Пӱртӱслӧ порсын.
дар, дарование
    Рвезын музыклан пӱртӱстарже уло.
естественные науки
    Пӱртӱсшымлык шанчым шымлымашлан мемнан элыште эре кугу тӱткыш лийын.
пророчество
    Пӱршыкым сӧрымылан тудо пешыже огеш ӱшане гынат, ялт шӱкалмашыжат уке.
создатель, всевышний
    Юмо пӱрыкшӧ, серлагышым пу!
естественное развитие, эволюция
    Кушкын толшо тукымлан палыман, кӧмыт… пӱрымгорныш тореш тоям кышкеныт (Пӱр.)
материя
    Айдемын шамешыже савыкталтше йырвел тӱням пӱрымнаста маныт.
реальность
    Мо мемнан йыр таче уло, тиде пӱрымык, тудын деч нигуш от кай.
реальный
рок
    Осал пӱрыш вучен тудым.
судьбоносный
    Вес ийыште мемнам пӱрышсынан сомылка вуча. XX курымын пытартыш чырыкше марий мерсотылан пӱрышсынан лийын.
пророк
    Пӱрышем мылам мом пӱрен, ала?
острота, накал, напряжённость
    М. Казаковын произведенийже-влак кеч-кунамат политике пӱсылык да граждан чолгалык дене ойыртемалтыныт (В.К.)
вихрь; вихревой
    Лум пӱтырем. Пурак пӱтырем. Коктын, ваш ӧндалалтын, куштымаш пӱтыремыш ушнышт (Ф.М.). Тӱтан пӱтыремеш каен йомшылан суап (В.К.). Пӱтырем мардеж.
кроить
    Тувырым пӱчкедаш. Ужгам пӱчкедаш.
пиломатериал
    Тиде фирме пӱчкедыме чодырам ужалкала.