очарование, пленительность
Волышым пеледышан олыкыш, авалтыш чонем пӱтынек овыл.
зачароваться, очароваться, заворожиться
Илья Васильевын «Изи куэ» ойлымашыже дене овылалтын шке кӱкшытем куэм Сарсадыш нумал тольым (С.Н.)
1) заколдовать
Имньым, айдемым овылаш. Еҥ овыла мыйын имньым, имне йолдымо лиеш, каен ок керт (Ӧ.Б.). Алем ялт пытен, капемат тарватен ом керт, пуйто овылен шынденыт (Онч.)
таҥастаре: локташ, пошараш
2) зачаровать, очаровать, заворожить
Тысе пӱртӱс мыйым овылен, шинчамат кораҥден ом керт. Сылне шыже, шинчам овылен чатка пӱртӱс.
таҥастаре: лумаш
чародей
Тый ялт овылзо улат, савырет шке векет еҥым.
обаятельность
Тудо еҥын кумылжым шке овыллыкшо дене налеш.
влиять (РМС)
Рвезын койыш-шоктышыжлан чӱчӱжӧ чот овырен.
влияние (РМС)
Туныктышо ачажын овырымашыже ӱдырым школыш конден. Мемнан тукымлан айдеме семын кушкаш ял илышын овырымашыже шуко шотышто полшен.
вдовец
таҥастаре: ватыголышо
отрицательный
Огылло полюс массе дене ушалтеш.
развесистый, ветвистый
Одарге кож ‒ чӱчкыдӧ укшеран, йыр укшан (Ӧ.Б.). Одарге шӱльӧ ‒ парчаже йыр кеча, оранек (Ӧ.Б.)
раскидистый
Одарле пушеҥге. Пасу покшелне шкетын одарле пӱнчӧ шып нера. Одарле пушеҥге гай патыр элнаже (В.К.)
предлагать, предложить
‒ А тый бензопилат ужале, ‒ кӱжгӱ тӱрван шем ӱдырамаш оештара (Куг.)
холостой
Мыйын изам эше ожак.
вдовец
Ватыже колымо деч вара тудо кок ий наре ожакмарий семын кошто.
ржать, шалить, вести себя ошалело
Ожо гане ожешнаш. Ожо ожешна. Вате ожешна, пеш воштылеш, пижедылеш, модеш, пӧръеҥ дене лийнеже (Ӧ.Б.)
издревле
Марий еҥ ожсек чодыраште илен тунемын.
историзм линг.
Ожсымут-влак дене поснак К. Васин, В. Колумб, Д. Орай, Я. Элексейн, Л. Яндаков да молат пайдаланеныт (Онч.)
таҥастаре: тоштымут, архаизм
шеф, руководитель, глава чего-л.
Полиций озавуй. Пӧлка озавуй. Мемнан озавуйна пеш поро еҥ.
владелец, владетель; обладатель
Нине пӧрт-влакын озаеҥышт кӧмыт улыт? Машина озаеҥ-влак ик лукыш чумыргеныт. Шӧртньӧ медальын озаеҥже мемнан кундем гыч.
хозяйка
Койдарчык чыве але агытан ондалкалат озакувам ‒ азап! (В.К.) Тҥ. озавате.
господствовать, хозяйничать, царствовать
Мемнан элыште таче оксан-влак озаланат. Пошкудо ялыште почиҥга-влак озаланат. Волгалтшаш лишан эр тымык озаланыме годым чодыраште илыш помыжалтеш.
девушка-хозяйка
Ик йӱштӧ кастене озаӱдыр Вадимлан пӧртыш пураш темлыш (Ф.М.)
жестокий, суровый
Озырка курым. Озырка йӱла. Озырка жапыште илена.
шторм; штормовой
Теҥызыште озыркан тарвана. Кас велеш озырканым вучат. Озыркан мардеж толеш.
речь (вид общения) линг.
Марий ой. Сылнымут ой. Каласыме ой. Возымо ой. Йылме да ой. Ойым кучылт моштыман.
договор
Келшымаш ойвидыш. Тыныс ойвидыш. Йӱдвел-Атлантик ойвидыш. Паша ойвидыш.
протокол
Погынымашын ойвозышыжым серышаш. Тӧртыкым пудыртымо нерген ойвозышым возаш.
огорчаться, расстраиваться; унывать, грустить; кручиниться
Чеверын, таза лий, Оля, ит ойгане (В.К.). Сар деч варасе поэзийлан лыжгалык кӱлын, тыге салтак шочмо суртын шокшыж верч, йӧратыме шӱм-чонын ласкалыкше верч ойганен (В.К.)
печальный, скорбный
(Шиялтышын) лекте семже, шинчавӱд гаяк ойганле (В.К.)
прискорбие (В.К.)
Ойганымашым каласаш. Ойганымашым ончыкташ.
невесёлый, нерадостный, горестный, безрадостный
Ойгата йӱк. Ойгата ончалтыш.
грустно, скорбно
Ойгатан ончалаш. Ойгатан пелешташ.
печалить, огорчать
Таче от тол гын, тый мыйым ойгатет. Ача-аватым ит ойгате.
опечаленно
Райка ойгаҥшын пӧртеш кодеш (Ю.Г.)
пророк
Ион ‒ Тошто Сугыньысо ойгондышо-влак гыч иктыже (ЛПУ)
советчик
Ойзыжо шуко, полшышо уке.
речь, поток речи
Тунеммыже уке дене иктак, улыжат кок классым веле пытарен, но могай ыле оййогынжо! (Пӱр.)
общение
Мый тудын дене ойласымаш уке. Йылме ‒ калыкын ойласымаш йӧнжӧ.
вывод, заключение
Тышеч тыгай ойлектыш лиеш: тиде йӧн мыланна ок йӧрӧ.
умозаключение, суждение
Марий калык тӱвыран философийже нерген ойлымо годым ик ойлуктышым поснак палемдыман: мемнан йылмыштына «сарзе чон» манме уке (Г.Ш.)
речь, выступление
Таче газет президентын оймутшым савыктен. Мыйын оймутем кӱчык ‒ пашам шот дене ыштыман.
запрет
Тошто марий ойӧрӧ-влак.
оборот речи, выражение
«Йошкар-Ола ойла!» Шымле ий ынде тиде ойсавыш ила (Г.С.)
мнение, суждение, соображение
Тыгай ойшоныш уло: тиде вариант мыланна ок келше.
Ⅰ
изображение; печать
Документыште раш темдалме кандалге ойып палдырна. Батальонлан тистым ош вынер дене ышташ, покшелныже «Шоктешӱдыр ‒ шым шӱдыр» ойыпым ышташ (Куг.)
Ⅱ
герб, символ
Кугыжаныш ойып. Марий Элын ойыпшо. Олан ойыпшо.
гербовый
Ойыпан кагаз. Ойыпан окса. Ойыпан теҥген ойыпшо улына (Муро)
изображать, запечатлеть
Лаштык мучаште урым ойыпаҥдаш лиеш. Тидым мый кагазеш ойыпаҥден кодем.
искриться; воодушевиться, вдохновиться, зажечься чем-л.
Кӱртньым пӱчмӧ годым сескем ойыплалтеш. У шонымаш дене ойыплалтын, рвезе содор гына куржын лекте.
изображаться, рисоваться, представляться
Коҥгат, тушто йӱлышӧ тулшолат уке, лач шонымаште веле ойыпланат нуно (Ю.Г.)
зажечь, возжечь
Лекте ончыкына поэт шомакше дене ойыпландараш шӱмнам.
О сайте
Инструкция