терминов: 33420
страница 250 из 669
навощи́ть
сов. что шыштаҥдаш, шыштылаш, шыштым йыген (шӱрен) шындаш
    навощить пол кӱварышке шыштым йыген шындаш
навра́ть
сов. разг.
1. что, чего и без доп. (солгать) шойышташ, шояклаш, шойышт(ын) (шояклен) пытараш
    наврать всяких небылиц тӱрлӧ шоям шойышташ
    наврать на соседа пошкудо нерген шойышташ
2. в чём (ошибаться) йоҥылышым ышташ (колташ), титак(ым) ышташ
    наврать в расчётах шотлымаште йоҥылышым ышташ
навреди́ть
сов. кому-чему разг. ӱчызыланаш, осалым ышташ
    навредить соседям пошкудо-влак дене ӱчызыланаш
навря́д ли
част. разг. очыни, векат
    навряд ли он придёт сегодня тудо таче, очыни, ок тол
навсегда́
нареч. йӧршын, йӧршешлан, эрелан, толдымашын, ӱмыреш(лан)
    навсегда уйти йӧршешлан каяш
    ◊ раз (и) навсегда йӧршын (йӧршешлан)
навстре́чу
І
нареч. вашеш, ваштареш
    выйти навстречу гостям уна-влак ваштареш лекташ
ІІ
предл. ваштареш
    навстречу им вышел нунын ваштареш лектын
навы́ворот
нареч. прост. (наизнанку) мӧҥгешла, тупела, тупынь
    надевать навыворот мӧҥгешла чияш
    делаешь навыворот мӧҥгешла ыштет
    ◊ шиворот-навыворот унчыли
12458навык
на́вык
м. моштымаш, тунем(ын) шумаш
    у него не достаёт навыка в работе пашаште тудын моштымашыже ок сите
навы́кат, навы́кате
нареч. мугыльген шогышо
    глаза навыкат мугыльген шогышо шинча
навы́кат, навы́кате
нареч. мугыльген шогышо
    глаза навыкате мугыльген шогышо шинча
навы́лет
нареч. вошт
    он ранен пулей навылет тудым пуля вошт шӱтен (лектын, сусыртен)
навы́пуск
нареч. тӱжвак(е) луктын (луктын сакалтен)
    носить рубашку навыпуск тувыр урвалтым тӱжвак луктын чиен кошташ
навы́рез
нареч. пӱчкын ончен
    купить арбуз навырез арбузым пӱчкын ончен налаш
навы́тяжку
нареч.:
    стоять навытяжку рыҥ шогаш
навью́чивать(ся)
несов. см. навью́чить, навью́читься
навью́чивать(ся)
несов. см. навью́чить, навью́читься
навью́чить
сов.
1. кого-что опташ, оптен шындаш
    навьючить верблюда верблюд тупеш оптен шындаш
2. что на кого-что (уложить, надеть, взгромоздить (ношу) пӧштырташ
    навьючить рюкзак на спину тупышко рюкзакым пӧштырташ
навью́читься
сов. чем разг. (нагрузить себя тяжестью) пӧштырташ
    навьючиться сумками сумкам пӧштырташ
навяза́ть
сов.
1. что на кого-что разг. (намотать) кылдаш, пижыкташ, кылден (пижыктен) шындаш
    навязать леску на удочку эҥыреш эҥырвотым кылден шындаш
2. что, чего (наготовить – о вязаных изделиях) пидын опташ (пышташ)
    навязать несколько пар варежек икмыняр мужыр пижым пидын опташ
3. кому-чему перен. (заставить принять) тушкаш, тушкен (тушкалтен) пуаш, шÿшкаш, ӧкымлаш
    навязать кому-либо ненужную вещь иктаж-кӧлан кӱлеш-оккӱлым тушкен пуаш
навяза́ться
сов. разг. (напроситься) ячен пижаш
навя́зка
ж. кылдымаш, пижыктымаш, кылден (пижыктен) шындымаш
навя́знуть
сов. пижаш, пижын темаш
    ◊ навязло в зубах шер темын
навя́зчиво
нареч.
1. шунен, шунен-шунен
    навязчиво предлагать выпить шунен йÿкташ
2. перен. тушкен, ӧкымлен, виеш
    навязчиво показывать кинокадры кинокадрым тушкен ончыкташ
навя́зчивость
ж.
1. пижедылмаш, йыгыжтарымаш
2. уш гыч лектын кертдымаш
навя́зчивый
прил.
1. (назойливый) пижедылше, пижшан, пижедылшан, йыгыжтарыше, киш
    навязчивый человек йыгыжтарыше айдеме
2. перен. (неотступный) уш гыч лектын кертдыме
    навязчивая мысль уш гыч лектын кертдыме шонымаш
навя́зывание
с.
1. кылдымаш, пижыктымаш, кылден (пижыктен) шындымаш
2. пидын оптымаш (пыш­тымаш)
3. тушкаш, тушкен (тушкалтен) пуымаш, шÿшмаш, ӧкымлымаш
навя́зывать(ся)
несов. см. навяза́ть, навяза́ться
навя́зывать(ся)
несов. см. навяза́ть, навяза́ться
навя́ливать
несов. см. навя́лить
навя́лить
сов. что, чего коштен (каклен) опташ
    навялить рыбы колым коштен опташ
нагада́ть
сов. кого-что разг. мужед(ын) (ончен, кучен, кучыктен) пуаш
нага́дить
сов. прост. в разн.знач. шакшылен (шакшемден, шапшаклен, амыртен) шындаш (кодаш)
нага́дывать
несов. см. нагада́ть
нага́йка
ж. лупш, нагайке
12485нагар
нага́р
м.
1. (обуглившийся кончик фитиля, лучины и т.п., образующийся при горении) когар(ге)
2. (окалина на металле, образующаяся при горении) кӱртньышур
нагиба́ние
с. лывыртымаш, пӱгыртымаш, пӧштырташ, пӱгымаш, тӱҥдымаш, кумык ыштымаш (о го­лове)
нагиба́ть
несов. что см. нагну́ть
нагиба́ться
несов. см. нагну́ться
нагишо́м
нареч. разг. чаранек, чараматын, чараматырын
нагла́дить
сов. что, чего разг.
1. (хорошо выгладить) шымарташ, гладитлаш, шымартен (гладитлен) шындаш
2. (в каком-л. количестве) шымартен (гладитлен) опташ
    нагладить много белья шуко тувыр-йолашым шымартен (гладитлен) опташ
нагла́живать
несов. см. нагла́дить
нагле́ть
несов. йылкынаш, намысдыме (вожылдымо, сӱрза) лияш
нагле́ц
м. намысдыме, вожылдымо, сӱрза, тегыт шӱргӧ
12494нагло
на́гло
нареч. йылкынен, намысдымын, вожылдымын
на́глость
ж. йылкынымаш, намысдымылык, вожылдымылык, сÿрзалык
    наглость бюрократов бюрократ-влакын сÿрзалыкышт
наглота́ться
сов. чего йӱын (нелын, шӱлен) темаш, йӱын шындаш (ситараш), шӱлен ситараш
    наглотаться пыли пуракым йӱын темаш
на́глухо
нареч.
1. (плотно) пич
    наглухо закупорить банку банкым пич петырен шындаш
2. (прочно) чот, чоткыдын, пеҥгыдын
    наглухо затянуть ремень ӱштым чот шупшын шындаш
3. (на все пуговицы) вошт, мучко
    наглухо застегнуться мучко полдышташ
на́глый
прил. намысдыме, вожылдымо, сӱрза
    наглый взгляд намысдыме ончалтыш
нагляде́ться
сов. на кого-что и без доп. ончен темаш (ситараш), шер теммеш(ке) ончаш
нагля́дно
нареч. раш, шинчалан койшын
    показать что-либо наглядно иктаж-мом раш ончыкташ