терминов: 2902
страница 9 из 59
рыжий лесной муравей кп. гӧрд кӧдзывкар
крупные дикие животные — Эз на тай [паныдасьлы ошкыс]... Гашкӧ, бӧр вошйис ылӧджык вӧрас, ачыс повзис, Куш Пельлӧн ветланінӧ ёна пырис да... Кӧть эськӧ, шуам, вӧрса гырысь пемӧсъясыс и ёнакодь ветлӧдлӧны дачаяс гӧгӧрын да, йӧраяс и весиг кӧинъяс... И. Торопов, Вошӧм гортӧ мунан туйыс.
лесная дичь Июньыд Удора вожад некытчӧ нинӧм: ни чери кыйны, ни вӧравны, ни вотчыны. Ваыс юас бовъялӧ, туӧ-ямӧ −−−. Чери ӧмӧй татшӧм ваӧн да поводдяӧн шедас? Вӧрса зверь-пӧтка быдтысьӧны, сӧмын медся лёк мортыс вермас на вылӧ ружьесӧ чургӧдны. Е. Афанасьев, Гӧгрӧс ты.
лесная оса
лесной зверёк «Мун, коньӧрӧй, мун, кытчӧ мӧдӧдчин», — думсьыс велӧдіс [шырӧс детинка. И, быттьӧкӧ сылысь кывъяссӧ гӧгӧрвоӧмӧн, вӧрса ичӧтик зверь ӧдйӧ котӧртіс крут берег дорӧ да вошис шондіӧн эрдӧдӧм нин вужля костӧ. Л. Палкин, Гусясьысь ракаяс.
лесные птицы Видзӧдлы бурджыка ас гӧгӧрыд, арын кутшӧм олӧмӧн олӧ ывла выв. Вӧрса кайяс дзольгӧны уна ног, пуысь пуӧ жбыркъялӧны, быттьӧ дзебсясьӧмӧн ворсӧны. Г. Федоров, Эзысь сюра кӧр.
дикий северный олень И ассьыд истӧ ни кок туйтӧ он коль матіас, вӧрад шодйӧн олысь кӧрыд абу на яраныдлӧн ли йӧграыдлӧн видзаныд кодь, йӧрасьыд на сюсьджык, йӧраыд вылысад и вермас локны мӧс моз, а вӧрса кӧрыдлысь он босьт. Г. Юшков, Бива.
дикий кролик
пушнина −−− и кык мешӧк рудзӧг пызьӧн донъяліс Подюковыс −−−, эз весиг эскыссьы, мый тадзикӧн лышкыдасьӧны няньнас, война нин мунӧ-а. Но Подюковыс висьталіс, мый вӧрса куыс донсяліс жӧ, зарни туйӧ мунӧ да. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
лесной навозник
вальдшнеп удм. нуркан
лесная добыча −−− Петра вӧзйысис удж вывсьыс да тшӧтш жӧ кайис чӧстуясьны. Вежыс сылӧн петіс лолалыштны чӧскыд вӧр-ва сынӧдӧн, да и гортсаяссӧ окота вӧлі чӧсмӧдыштны вӧрса кыйдӧсӧн. Г. Федоров, Зын турун.
подкорник удм. тэль зынкакы
лесная птица Петук вылӧ чеччыштлӧмӧн сатшкысьлас ён нырнас варышлы бокас. Вӧрса лэбач кыйӧдӧ сизьдыштны сылы юрас. Некод оз кӧсйы сетчыны. А. Одинцов, Тшап петук.
дикая пчела
дикое животное
самец лесной дичи
мелкая лесная птица Мам, висьталім да, кӧритыштіс вӧрса посни лэбачӧс невӧляын видзӧмысь, жалитыштіс найӧс −−−. А. Одинцов, Кальсыяс.
лесная дичь Вӧлӧмкӧ, вӧрса пӧткаяс — дозмӧр, тар, сьӧла — не сӧмын пуртікасьӧны вужля дорын, но корсялӧны да кокалӧны посньыдик изъяс. И. Коданёв, Югыд войяс. кп. вӧрпӧтка, удм. нюлэс тыло-бурдо
лесной таракан кп. вӧр лудык
самка лесной дичи — О-о-о... дозмӧр поз вылӧ, тыдалӧ, веськалі, — кӧзалӧн кодь шочиник тошсӧ малыштіс Петрович да ӧдйӧ матыстчис вужля дорӧ. — Прӧстӧ вӧрса чипан татысь эз лэбзьы. Э-э... сідзи и эм. И. Коданёв, Тӧждысьысь мам.
лесная жужелица
северная, или лесная мышовка Матысмис тӧдтӧм ёкмыльыс, да шыр вӧлӧма. Абу гортса кодь, абу руд. Выліыс сылӧн сьӧд, а голя уліыс да кынӧмыс еджыд. Сідзкӧ, вӧрса шыр кынӧмпӧт петӧма корсьны. Л. Палкин, Гусясьысь ракаяс.
стриж чёрныш кп. вӧрчикись
тонкий клюв кп. вӧснит ныр
выделанная шкура
невыделанная шкура кп. кертӧм кучик
перелётный, мигрирующий
мигрирующая белка
перелётная утка
мигрировать −−− косысь пиянӧс [Поликарп] казьтыштіс: шепта бордъяӧсь пӧ нин; ур пӧ войӧ вуджны кутіс, а коз пу колльыс пӧ тані зэв ёна сирзьӧ, мед кӧть пӧ ыркалыштас поводдяыс ли мый ли −−−. Г. Юшков, Ловъя лов.
миграция, перелёт
выдра Шеді кӧ вурдыс лыйны, сэки кыйсян руыс Павеллы, колӧкӧ, воліс на да ышӧдліс дырджык кежлӧ, но удитіс вурдыс дзумгысьны сӧнікассьылӧм рыӧ: тӧдӧ на тай, вӧлӧм, кытӧн сылӧн мездысяніныс. Г. Юшков, Чугра. кп. вурд, удм. вад, вудор
мех выдры Тулан куыд, руч куыд, вурд куыд — мыйыс абу вӧлӧма Куштановыдлӧн нопъяс. Г. Юшков, Чугра. кп. вурд кучик, удм. вад ку
крот обыкновенный Сэки мыйлакӧ муяс вылас зэв уна вурдысь вӧлі. Ме, коригмоз, кутала найӧс, комын-нелямын душ, рытнас куля, а сэсся нуа куяссӧ райпотребсоюзӧ −−−. А. Ануфриева, Филипповъяслӧн рӧдвуж. кп. мукань, удм. мудӥсьшыр
кротовый мех кп. мукань кучик, удм. мудӥсьшыр ку
кротовая нора кп. мукань поз
кротовая нора
шерсть, руно Тайӧ лоӧ аслыссикас комплекс: кутам видзны и куимсё ыж. Вурунсьыс кутам кыны свитеръяс, кепысьяс. Г. Турьев, Сӧвмӧ Кокораын ферма. кп. вурун, удм. ыж гон
жиропот (шерсти) удм. кӧесь ыж гон
шёрстный покров
верхний рот
сёмга, или лосось Сёрнитігмоз Давид −−− вундіс черилысь бур ки вомлӧс судта кык чӧлӧс; и быттьӧ шондіӧн югзьӧдӧмаӧсь, алӧя да улиса сӧмын и пӧртмасисны выйчерилӧн ловтӧ босьтчӧдысь чӧлӧсъясыс. И. Торопов, Тян.
простокваша Интернат столовӧйын первой ӧтувъя сёянсӧ сёяс [Клавдий], сэсся лэччас да крӧвать увсьыс туиссӧ лэптас, дорсьыс и юас, улльӧв кӧть вылльӧв. В. Напалков, Лун бӧрся лун. кп. шомйӧв, удм. чырс йӧл
верхний плавник Кыбан ёсьясыс вомӧнӧн сатшкысьӧмаӧсь [сьӧмгалӧн] туша шӧрвыяс кымын лыбӧдчысь вылыс борд весьтас, сэті чашмунӧм ранаясысь сӧдзтысис вир. И. Торопов, Тян.
верхний зуб, верхние зубы — А гӧран вӧвсӧ мыйӧн сёӧдан? — Бобӧняньыс ю катыд ыб вылысь ытшкытӧм кольлі. — Сійӧ ӧд ньӧрсяліс важӧн. — Мурчкас вӧлыд. Улыс и вылыс пиньыс сылӧн. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
новый вид Галя и видзӧдаліс выльӧн чужӧм номсӧ да казяліс, мый бара на аддзис выль пӧлӧсӧс, кызь квайтӧдӧс. Г. Юшков, Верӧстӧм.
новый вид рыбы Васьыд татшӧмторсӧ некыдз эз виччысь, мый сылы, вӧвлӧм пукалысьлы, дӧверитасны видзны тайӧ тысӧ, сэні быдмысь-рӧдмысь выль пӧлӧс черисӧ, керкасӧ да сэтчӧс эмбурсӧ. В. Афанасьев, Вӧрса ты дорын.
новотельная кп. виль йӧва, виль йӧва мӧс
новотельная корова