терминов: 42
страница 1 из 1
уд. жабры Келас [Лёня] гӧп шӧрас, гудыртас васӧ ас гӧгӧрыс да пондас видзӧдны, кор сирпияныс нырнысӧ мыччасны ва веркӧс вылас. Гудыр ваыс налы абу любӧ, шаглеманыс няйтыс пырас да. Е. Афанасьев, Войнабӧрся повесть.
печ. быть в состоянии течки (о белке, кунице) −−− матыстчис тулыс, коді тӧдчис и зверьяс серти: уръясыд пондісны шагыртны, вӧтлысьны ёрта-ёрт бӧрсяыс, неӧтчыд пондісны сюравлыны куим-нёль, а мукӧд дырйиыс и унджык гырысь сус пуяс вывъяссьыс, кӧні найӧ ворсісны, тышкасисны эньяс понда −−−. К. Бажуков, Сабля бердын.
уклейка А Кӧсьта век на вуграсьӧ. Брандвахта палуба вылын тіркйысьӧны-чеччалӧны посньыдик сельди кодь шаклейяс. В. Безносиков, Вильыш Вӧръю. кп. шаклей, удм. шакля
бабка, надкопытный сустав
щелкун
парить Еджыд бӧжа кутш неыджыд кузьмӧс кытшӧн лэбаліс ю весьтӧд. Кыкысь-куимысь шеныштліс ён бордъяснас да лӧсьыда шлывгис вӧрсьыс вылітджык. Г. Юшков, Чугра.
снеток Час мысьти другъяс восьлалісны нин Емваль дорӧ, кӧні позьӧ вугравны посньыдик шниткиясӧс, сэсся вайны найӧс гортад да жаритны скӧвӧрӧда вылын. И. Коданёв, Ошъяскӧд аддзысьлӧмъяс.
мертвоед удм. шӧез сиись кибы
мелкая мошка — О, мада, ме талун быдлаӧ нин волі! Ӧні со лысьтысянінӧ ӧтруб да сов лэччӧді. Ӧвадыс шутікӧн вӧрӧ! Няйт лӧдзьяс да шойгебъяс кокалісны — гӧгӧр пупыш да йӧг. В. Безносиков, Кыасянь кыаӧдз.
муха мёртвых Та вӧсна и лыбӧдчис Васька комсӧ вугравны ветлыны, артыштіс да, мый Энь ю йылыс, тӧдӧмысь, кос ваын нин, шойлӧддзыс и вой бобулыс петӧма со, босьтны нин и колӧ, сідзкӧ, комыслы. Г. Юшков, Рӧдвуж пас.
жужелица Марья кӧсйис нин петны внук-внучка дорас да висьтавны, мед эз веритны змей да шомгаг йылысь сёрнилы, но найӧ асьныс мынтӧдчисны лёк зверьяссьыс. И. Шахов, Шомгаг.
(гыч)теплолюбивая рыба
теплокровные животные
редкая птица Кӧть юсьлӧн яйыс и чӧскыд, но прамӧй вӧралысьяслӧн некор эз кыпты киныс найӧс лыйны. А ӧні тайӧ шоч пӧткасӧ видзӧ закон, сы вылӧ дзикӧдз дугӧдӧма вӧралӧм. И. Коданёв, Ӧтка юсь. кп. шоча пантасян кай
редкая птица
редкая рыба кп. шоча пантасян чери
холка, загривок «Ош туша жӧ някралан да!? Кыдз нӧ тадз вермас лоны? Али гуавны кыскан кулӧмсӧ нин, ассьыд рӧднятӧ он кӧсйы катша-ракалы эновтны?» Вӧралысь мӧвпалӧ кості ош тэрмасьӧмӧн кыскис мӧд ошсӧ шошаӧдыс водзӧ и водзӧ. В. Торопов, Вен.
холка А понйыс кӧ вӧлі, эськӧ кузь лунтыр энь сюзьлы узьны эз сет, эраліс да вурзаліс, сэсся тривксьӧдіс неылӧ да гӧгыльтчис кутшӧмкӧ вутш вылӧ, синъясыс куньсаӧсь, а шоша гӧныс мудерлӧн век сувтса. Г. Юшков, Чугра.
медведь-шатун Ӧти тракторист мунӧма ӧтчыд турунла. Тӧв пуксьӧм бӧрас нин. Домалас додьсӧ да пырыштас недыр кежлӧ турун пуктысьяслӧн гожся чомйӧ. Муртса вевъялас чигаркатӧ ӧзтыны, аддзӧ ичӧтик ӧшинь пырыс гуӧ водтӧм шӧйтысь ошкӧс. Г. Дуркин, Тиман нӧрысъясын.
средний палец кп. шӧр чунь
толкунчик
многоножка
гладкий мех кп. волькыт гӧн
гладкая кожа кп. волькыт кучик
гладкий клюв кп. волькыт ныр
29шыр
мышь А нюрыс нюжалӧ да паськалӧ, муртса кыпӧдчан — гӧгӧр зэв ылӧдз тыдалӧ, быд вутш кост и ляк бадь ув. Дерт, пӧтӧса кыйдӧсыд татшӧминад абу жӧ, зэв нин шыр либӧ лягуша −−−. Г. Юшков, Чугра. кп. шыр, удм. шыр
(раклӧн)клешня
узкопалый речной рак
мышковать Со тулан ассьыс вӧраланінъяссӧ гӧгӧртӧма, мунӧма тэрмасьӧмӧн, весиг вужля горувъяссӧ абу видзӧдлӧма, пӧттӧдзыс, тыдалӧ, кӧнкӧ шырасьӧма да. Е. Афанасьев, Ёлкала. кп. тыравны, удм. шыраны
мышиный хвост кп. шыр бӧж, удм. шыр быж
пустельга, кобчик кп. шыр варыш, удм. шыр душес
мышиная масть
лошадь мышиной масти
мышиные — Кань шусьӧ, а пӧльзаыс гыж ыджда, шыр-крыса пож кодя розьӧдлісны гӧгӧр, а сійӧ пельнас оз вӧрзьӧд, пӧрысьӧ-нэмӧ скӧнь вунӧдіс ассьыс ремеслӧсӧ −−−. В. Торопов, Мурзик воис бӧр.
полевой лунь Кортӧм суседысь [катшаысь] мынӧм бӧрын варыш качӧдчис йӧр вылысь да кытчӧкӧ лэбис дзик му бердтіыс. Тайӧ вӧлі шыр куталысь варыш. Л. Палкин, Варышкӧд аддзысьлӧмъяс. удм. шыр кутылӥсь
мышонок Сиктын вӧрса гӧсьт йылысь, дерт, первойӧн казялісны челядь. Налӧн югыд синъясысь непӧштӧ кодӧскӧ — шырпиӧс он дзеб. Л. Палкин, Тӧдтӧм зверь. кп. шырпиян, удм. шырпи
мышиная норка Вӧр дорын, тусяпу сайын, ӧвтчис Серкоыс бӧжнас, шыр поз ли мый ли паръяліс. Г. Юшков, Рӧдвуж пас. кп. шыр поз, удм. шыр пузкар
мышиный помёт кп. шыр сіт
иксодовый клещ