терминов: 251
страница 5 из 6
грамматика
    Марий йылмылончыш. Руш йылмылончыш.
кончик языка; переднеязычный линг.
    Йылмымучаш соҥйӱк.
разговорчивый
    Рвезе пеш йылмыче, кеч-кӧ денат кылым вашке муэш. Пауль Аристэ алте йылмызе веле огыл, тыгак тудо эше моткоч йылмыче ыле (Пӱр.)
языковое строительство
    20‒30 ийлаште марий йылмычоҥыш сомыл чот нӧлталт каен.
языковое сознание
    Марий-влакын йылмышамыштым почылтараш кӱлеш.
языкознание, языковедение
    Финн-угор йылмышанче.
языковое чутье
    Кажне еҥын шке йылмышижмашыже уло.
языковое погружение
    Йылмышыҥдартыш ‒ йот йылмым туныктымаште у йӧн. Йылмышыҥдартыш рӱдер.
ушибиться
    Йолетше мо лийын, окшаклет? ‒ Йымыжгенам.
уязвимое место
    Еҥым йымыжге верже гыч перет гын, кола (Ӧ.Б.)
ушибить
    Кидем йымыжтенам, пеш коршта.
промотать (истратить, израсходовать деньги) (ММ)
    Йӱаш пижмем дене чыла оксамым йымыктышым.
лапотник
    Эчу пеш тале йындалзе ыле.
звенеть, заливаться колокольчиком
    Мардеж дене телефон воштыр йыҥгырла. Шӱшпыкат ломбереш помыжалтын, йыҥгырла лупс шийын эрвелеш (Ф.И.)
будильник
    Эрдене йыҥгыршагат помыжалтарыш.
стенание
    Уке мыйын шӱм рвезылыклан воштылшо, ок алгаштаре тудым тыгай йыҥысымаш (В.К.)
217йыр
круг; округа
    Кече шичмеш, эше иктаж кум йырым ыштен шуктем дыр. Йырыш лектеш Изи Тымапий ‒ тӱмырвашкар гай, пондаш кынер кутыш (В.К.). Садланак йырыште туддечын сай имнян еҥ лийын огыл (В.К.)
окружение, среда, обстановка
    Руш йыравыртышыште илаш.
1) среда, атмосфера
    Пӱртӱс йырвел.
2) окружающая среда
    йырвел тӱня окружающий мир
    Мый марий йырвелеш кушкынам.
1) общество, общественность
    Сылнымут йырге. Шанче йырге.
2) окрестность; окрестный
    Йырге кундем. Ола йыргеште чодыра уке.
1) оборот, виток
    Сандалык корабль мланде йыр шӱдымшӧ йыргежым пытара.
2) круговорот, круговерть
    Илыш йыргеж. Вӱд йыргеж.
кружок (группа людей)
    Сылнымут йыргек. Драме йыргек. Химий йыргек.
округ, окрестность
    Тудын гай чапле качым йыргечыште але ужын огынал (А.В.)
округлеть, округлиться
    Волгыдо-канде шинча кугышинча гай кугемын йыргешкеме (Куг.)
округлить
    Комылям йыргешкемдаш.
округлить
    Тудо лукшым йыргештаре. Комылям йыргештараш. Кӱ моклакам йыргештараш. Числам йыргештараш. Акым йыргештараш.
округлиться
    (Колын) …шинчаже чот йыргештын, кугемын (В.К.)
окружная дорога
    Озаҥыш, Йошкар-Олаш пурыде, йыргорно дене каяш лиеш.
перетряска
    Ӱдырамаш тугай йыргыжыш верештеш ‒ суд марте шукта (Ф.М.)
1) окружить
    Олам йырлаш. Каваным йырлаш. Немыч-влак Ленинградым кум ий годым йырлен шогеныт.
2) пробежать круг
    Стадионым кум гана йырлышым.
брезгливость, отвращение; гадкий, противный, мерзкий
    Тудын койышыжо йырныкым луктеш. Йырнык паша. Йырнык айдеме.
вести себя гадко, противно, мерзко
    Уло мемнан дене ик тугай айдеме, кудо эртак йырныкланен коштеш.
кругозор
    Ешартыш материал йочан йырончалтышыжым шараш полша (Куг.)
обозреватель
    «Кугарня» газетын йырончызыжо литератур илыш нерген чапле статьям возен.
обозрение
    Сылнымут йырончыш. Тӱнямбал илыш йырончыш.
соображать
    Ну-ко, йыршоналтен ончо-ян: тыге ыштена гын, мо лектеш?
соображение
    Тиде рвезын йыршонышыжо пеш начар.
всесторонний
    Йыршӧрынан полыш. Йыршӧрынан шинчымаш. Йыршӧрынан ончалтыш.
атмосфера
    Пашаштына йыръюж сай. Йыръюжын температуржо 20 градус. Ушан еҥ-влак чоҥештылше тӱрлӧ аппаратурым шонен луктыныт, но йыръюжым лавыртымым чарен кертын огытыл (Л.Я.)
среда, окружение
    Йыр койшо тӱня йырым лиеш (ЙК)
нечистоплотный
    Йырынчык вате (Ӧ.Б.)
жалобно ныть, стонать, визгливо звучать
    Скрипке йӧсын йытмыжеш.
проголодаться
    (Абдул ден Эчан) мӱшкыр чот йытыгыш манын, мӧҥгыш тарванышт (В.К.)
красота, прелесть
    Александровын почеламутлаштыже тӱжвал йытыралык, образлан кӧра образ огыл, кӧргӧ сылнылык, шонымашын сылнылыкше шижалтеш (В.К.)
стать красивым, стройным
    Валя кушкын, йытыраэштын, палашат ок лий (Куг.)
стать красивее, улучшиться
    Ӱдыр ялт вашталтын, йытыраҥын. Мемнан олана палынак йытыраҥын.
сделать красивее, разукрасить
    Пӧртым йытыраҥдаш. Уремым йытыраҥдаш.
ныть, хныкать, жаловаться
    Мом эре йычен коштат?
вывихнуться
    Чон йычкеште!.. Трук шыпланыш чыла (В.К.)
зануда; надоедливый
    Йычык айдеме эре йычен коштеш.