Марийско-русский словарь неологизмов

1тевык

образец
Тиде тыланда тевык лиеш. Книга мучаште тевыкым пуымо.

2тегытлаш

смолить
Пырням тегытлаш. Пӧртвуйым тегытлаш. Ӧрдыжшат (ташламан) тул-дӱл ‒ тегытлыме гай (В.К.)

3текшыраш

испытать (проверять)
У машинам текшыраш. Техникым текшыраш. Самолётым текшыраш. У пашаеҥым текшыраш.

4телеончыктыш

телепередача
Йошкар-Олаште телеончыктышым 1961 ийыште колташ тӱҥалыныт.

5телесерга

телеантенна
Оласе пӧртвуйлаште телесерга-влак нӧлталт шогалыныт.

6темдалтыш

след, отпечаток; оттиск
Шола вуйвичкыжыште ‒ парня темдалтыш гай пуля сусыр (Ф.М.). Статьян темдалтышыжым нальым.

7темден-темдымаш

необъективность, тенденциозность, предвзятость
Докладчикын ойлымаштыже ала-могай темден-темдымаш шижалте (Онч.)

8темдымаш

давление
Вӱр темдымаш. Юж темдымаш. Йыръюж темдымаш.

9темдымылык

ненасытность, алчность
Тудо темдымылыкшылан кӧрак илышыжым кошартыш.

10темлымгагаз

рекомендация
Темлымгагазым Совмин пуэн (Онч.)

11темшан

питательный, сытный
Темшан кочкыш.

12темыш

чувство достаточности, сытости
Тудын темышыже уке.

13теҥгечысылык

прошлое, минувшее
Тый теҥгечысылык йодышым нӧлталынат. Теҥгечысылык илыш дене илаш ок лий таче.

14теҥызйол

пролив
Азий деч Америкым Беринг теҥызйол ойыра.

15теҥызланаш

колыхаться, волноваться; обволакивать
Шурно пасу теҥызлана. Пыл теҥызланен кӱза. Йӱр теҥызлана. Юмо теҥызланен пура, тунам вара кечак-пелак йӱр йӱреш (Ӧ.Б.)

16теҥызоржа

коса морская (ММ)
Курш теҥызоржа сер воктене ятыр меҥгышке шуйна. Кум пычалзе кая теҥызоржашке (ММ)

17теҥызоҥ

прибой
Теҥызоҥ кӱан серым лупша.

18теҥызче

моряк
Мыйын изам теҥызче. Теҥызче-влак чолга айдеме улыт.

19тептерлаш

упорядочить
Вуйлатыме пашам озанлыкыштына тептерлаш кӱлеш.

20тептерле

толковый, дельный, деловой
Тептерле мутланымаш лие. Тептерле ойым пуаш.

21тептерлык

способность; сообразительность, сметливость
Диссертацийым возаш тудын тептерлыкше ок сите. Вӱдыштӧ ияш шагал тептерлыкем (В.Д.-О.)

22тептерлын

разумно, рассудительно, трезво
Тептерлын мутланаш. Тептерлын ончаш илышым. Илыман тептерлын мӧҥгыштӧ (Онч.)

23тептеҥыз

океан (ММ)
Атлантик тептеҥыз. Российын флотшо тӱнямбал тептеҥызыш лектын.

24тергер

инспекция (РМС)
Корно тергер. Кол тергер.

25тергорно

зимник
Ял деч умбакыла тергорно пеҥгыде (А.Ф.). Пакча воктенак чодыра участкыш тергорно пура (Ф.М.)

26тергызе

инспектор
Корно тергызе.

27тергыш

1) контроль
Тергыш комиссий. Кугыжаныш тергыш.
2) испытание
Илыш тергышым сеҥаш тыгай-влакын вийышт ок сите.

28тердывер

1) шалун, проказник, озорник
Мемнан кумшо участкыште эн тердывер айдеме Букетов Филипп (Ю.Г.)
2) изумление
Шем ячокын Ивачокын мурен шогымо вер. Тушто мо? Ужат мо? Могай вет тердывер (С.Ч.)