скользкий
Курыквуйыш куржеш тӱжем ягыл тошкалтыш (В.К.). Изи лум йымалне ‒ ий. Неле, ягыл, каяш ок лий (В.К.)
сглаживаться
Йогылык ‒ котыр, йогылык ‒ рӱдаҥыш. Пашаште веле тудо ягылемеш (В.К.)
1) распутный, развратный
Яжар ӱдырамаш. Яжар пӧръеҥ. Яжар койыш. Яжар яжарым ок йӧрате (ММ)
2) ядовитый
Яжар кутко. Яжар нуж. Яжар кутко йолеш шалеш гын, йол ора, лӱмаҥеш (Ӧ.Б.)
мягкий, пушистый
Яжга муш. Вичкыж пушкыдо шудым яжга маныт (ММ)
2) редкий, жидкий (о растениях, волосах)
Яжга ӱпан. Яжга пондаш. Яжга почан имне (Ӧ.Б.)
прекрасный, прелестный
Яжо илыш. Яжо ӱдыр. Яжо пеледыш. Яжо пачер.
прелестно
Муралтат йӱксӧ гай Йоласал ӱдыр-влак, кӱсле кылым шыман да яжон пералталын (МЯ)
стройный, складный (о человеке)
Тудо яжу капан ӱдыр лийшаш (ММ)
красавец
Вӱта шеҥгел яжуржо кугыжан салтаклан йӧрыш (Муро)
юный (ММ)
Яза рвезе. Яза ӱдыр. Пиалан яза пагыт.
юношество
Мыйын язаготем сар жаплан верештын.
греховодничать, совершать грехи
‒ Эх-х-ма-а! Языкланаш язык ма?
восхвалять, славословить
Азапым ит ятле, порым якле (Онч.)
ошибка, промах, оплошность, просчёт
Илымаш кужу корнышто лийын кертеш южгунам яклештмаш (М.К.)
стройный, прямой (о дереве)
Якте пушеҥге. Якте пӱнчӧ. Кызыт ожнысо гае якте пушеҥгым чодыраште от му (ММ). Якте кож гыч кӱслем ыштем ‒ куку тудым ойырен (Муро)
1) любопытный
(Лизук) У Торъял пазарыш Чӱксола шеҥгеч кошташ моткоч ялгенче ‒ яламыж улеш (Г.П.)
2) острый на язык
Ялгенче куван ойлымыжо чонышкыжак шыҥыш (МЭ)
просёлочная дорога
«Неперспективный» руш ой дене поранле ялгорным ӱштыльыч ялт, пӱрден (Онч.)
заставить умолять
Аксяй пакчам ынеж курал, йӱклана, шургымашым нӧлта, ялныктарынеже: сӧрвале тый тудым (Онч.)
прислужник, холоп
Ватыже нӧлтале вигак чыгым-чогым: ялчак улат (В.К.)
1) слуга
Мый ожно илышым ялчыште, олаште, кучырышто (Ӧ.Б.). Таче ‒ тӧра, эрла ‒ ялче (В.С.). Депутат ‒ калык ялче.
2) селянин, житель села
Вот ялче-влак эре йодыт: «Ончыкшым кузе лийман?» (Г.Ч.)
1) прелесть, привлекательность
Илышын ямже. Пӱртӱсын ямже. Рвезе жапын ямжым нимогай сӧрал шомак денат сылнештарен мошташ ок лий (Г.Ч.)
2) уют
Мушкын-эрыктен шындымеке, пӧртыш ям пура.
1) община; род
Ял ямагат. Мер ямагат. Кугу Юмо, ял ямагатлан тазалыкым пу (Кум.м.). Ямагатыште илышым пырля виктареныт. Акрет годым марий-влак ямагат дене иленыт.
2) семейство биол.
Тупрӱдан ямагат. Нушкын коштшо ямагат. Вӱд-мландывал ямагат.
семейный круг, домочадцы
‒ Мӧҥгыштем Немда эҥерыште улмемла веле чучеш, ‒ мане Настя. ‒ Ямагатлыкешет йокрокланет? (Онч.)
украсить, превратить что-л. в красивое
Пӧртым ямдараш. Илышым ямдараш.
услаждаться, упиваться чем-л.
(Мичуш) чыжоп шоктыктен, сакырым ямла (М.Ш.). Юл серыш лектын шогалын, шошо южым ласкан ямлем.
прелестный, пленительный, обворожительный
Ямле жап. Ямле кеҥеж. Ямле муро. Ямле пӱртӱс.
красота
Пӱртӱсын ямлыкше. Самырык каче ден ӱдырлан келшыше порылык, ямлык тачат кожганат (В.К.)
алмаз
Ида таҥле мыйым яндагӱ денат яндагӱмат ончыч вет шкенжым шумат (Г.Г.)
стекольщик
Яндазе окнашинчам шынден кодыш.
ярко-жёлтый (о цвете)
Оҥыштыжо яндар-тӱкӧ шарф, йым-йым шем галстук (А.Арс.)
смола
А йолысо кем яндардегыт пушан (В.К.)
кристальный, кристально чистый
Яндарле кумыл. Уло партийын эргыже: писе, памаш вӱд деч яндарле оян (А.С.). Тӱҥалтыш гычын ӱмырым возаш кӱлеш. А возышаш яндарле тетрадеш (В.К.)
озвереть
Тыгай илышыште, от шоно гынат, янлыкештат.
прич. от янлыкланаш
Кишлаклаште янлыкланыме койыш озаланен (Онч.)
зверский, чудовищный, зловещий
(Тул) айдемдукымын илыме годсек эн янлыкле тушманын пурла кидше (В.К.)
нечистый, запачканный
Огеш кӱл ош шовыр, яҥгар деч ом вожыл, садиктак толметым вучем (Ф.И.)
образ
Юмынӱдырын ярже калыкын шӱм-чонышкыжо келгын шыҥен.
досуг
Ярагот жапыште кроссворд дене шинчылтам. Яраготым пайдалын эртараш кӱлеш.
пустошь
Клат ден вӱта кокласе ярагумдыкышто нуж кушкын шогалын.
дармовые деньги, халява
Тудо «поэт», гонорарым йодеш да льготым, ярадарым чыштыра (МЭ)
бездельник
Тышке ярайого-влак погыненыт, ужат?
пустота, вакуум, незаполненность
Шӱлаш юж подылтыш ок сите, яралык шодым когарта (А.И.)
застать
Мый изам деке мийышым, да шым яре. Пошкудым вакшеш ярышым. Рвезым книгам лудын шинчымыже годым ярышым.
освободиться, опорожниться
Клат яраҥын. Мигыта яраҥын, ынде каенат кертына.
опорожнить, опростать
Кленчам яраҥдаш. Печкем яраҥдаш. Атым яраҥден, ночко тӱрвыжым тувыр шокшыж дене ӱштыльӧ (Онч.)
О сайте
Инструкция