терминов: 47
страница 1 из 1
дробь (в пляске)
    Тывырдыкым кушташ.
обыкновенный, обычный
    Тиде тыглай тергымаш огыл, тиде кугыжаныш тергымаш. Тыглай сомылым шукташ. Тыглай кончыш.
простота, незамысловатость, непритязательность, обыденность
    Мастарлык ‒ произведенийын тыглайлыкше, сылнылыкше (В.К.). Тыглайлык ‒ вот С. Маршакын тӱҥ тыршымашыже (В.К.)
обыкновенно, обычно
    Варажым нуно мыланна тыглайынак чучаш тӱҥалыныт (М.Ш.)
измельчение, дробление
    Озанлыкым тыгыдемдымаш. Рокым тыгыдемдымаш. Йодышым тыгыдемдымаш.
поросль, чащоба
    Пундыш тӱшка коклаште тыгыдер кушкеш (М.Ш.). Шошым шӱшпык шӱшка тыгыдер лоҥгаште (Ӧ.Б.)
мелкота, мелочность
    Тыгыдик йодыш. Тыгай тыгыдикше дене кызыт толашышаш уке.
капилляр анат.
    Айдеме капыште моткоч шуко тыгыдышер уло.
подробность
    Тыкымжым кызыт ойлаш ом тӱҥал.
растолковать, разъяснить
    Тый тидым чыла тыкымлен пу. Такшым Петр Ильич айдемыже ӱшанле гай коеш, илыш нергенат тыкымлен огеш йодышт (Онч.)
подробный
    Тыкымле ойлымаш.
подробно
    Тыкымлен каласкалаш. Савлий кугыза тыкымленак йодышташ тӱҥале (Онч.)
пожелание
    Мыйын тыланем: вашкерак тунем пытаре.
желать, хотеть
    Мый тыланет кужу ӱмырым тыланем. Мом тыланет, тугай кочкышым пукшем. Мом чияш тыланем, тугай вургемем уло (Ӧ.Б.)
доброжелательный, благожелательный; желанный
    Тыланле сугынь. Тыланле серыш. Тыланле вашкыл. Тыланле пӧлек.
пожелание
    Тыйын тыланмутышкет мыят ушнем.
менструация
    Тылзаш годым неле пашам ышташ ок йӧрӧ.
с лунным светом, светлый
    Шӱшпык йӱкан, тылзыволгыдан вучымо кас лишеме (Л.Я.)
безлунный
    Тылзыдыме йӱдым шӱдымем ӱмбач лектын огыл ӱдыр (В.К.)
умиротворённый, безмятежный, тихий
    Тымалге жап. Тымалге илыш. Тымалге кастене вашлийым мый тудым (Онч.)
бесстрастие
    Пашам тыматын шукташ.
обходительный, учтивый
    Тыматле еҥ. Тыматле койыш.
успокоиться, угомониться
    Раш волгалтмеке гына, пӧрткӧргӧ пустаҥын тымыкеме (А.Арс.)
уравновешенный, сдержанный, спокойный
    Тудын озаже тымыкемше койыш-шоктышан афган-узбек ыле (Онч.)
умиротворённо, безмятежно
    Ончалат семалышын, тымылге йырваш (Онч.)
обыскивать
    Алексей Петровичым посна пӧлемыште тындышт, кӱзанӱштыжым руден нальыч (Онч.)
мирный
    Тынысле жап. Тынысле илыш. Ышт тол, тынысле илыш куралым налын, ышт лек мемнан ден пырля (В.К.)
мирно, безмятежно
    Ош лумым шӧртньӧ кече модыктыш ший-чинчын, воштончыш гай каваште тыныслын иеш (В.К.)
миротворческий
    Тыныстарыше миссий.
неспокойный, беспокойный
    Тынысыр илыш. Тынысыр жап.
шершень
    Кеҥежым вольыкым тыҥга орландара.
32тып
уравновешенный, спокойный, ровный (о характере)
    Мемнан пошкудына пеш тып еҥ, куш ок кӱл, нержым шӱшмаш уке.
утихать, утихомириться
    Мардеж тыпкемеш. Йӱд тыпкемеш. Еҥ-шамыч тыпкемын улыт, йӱк ок шокто купышто (Ӧ.Б.)
укрощать
    Янлыкым тыпландараш. Йӱшым тыпландараш.
плохой, скверный, паршивый, дрянной
    Тыран корно. Тыран кумыл. Молан тыран шонымаш ушышко тольо? (Л.Я.) Сынже чевер, да чонжо тыран (КМ). Кажне калыкын мурызыжо уло, но лийын кертеш паша пешак тыран, кунам южо мурызо лӱмжым ок суло (В.К.)
стать плохим, паршивым, скверным
    Сарзе вургемым чийыше ӱдырамаш ала-молан Настялан иканаште тыраныш (Онч.)
плохо, скверно, паршиво
    Ме вет пеш тыранын илен улына, пеле шужен (Онч.)
катить, катиться
    Тыртыка тыргыкта. Икана, тылзан йӱдрӱдын, каче тыртыктен чодыраш (В.К.)
живой, подвижный, шустрый
    Рвезын тыре улмыжым ужын, орол-влак тудлан кинде шултышым кудалтат (К.В.). «Шӧртньӧ кид» пашаште кузе тале, йылмыжат тугаяк тыре (И.К.)
таҥастаре: писе, чулым
существо, тварь, создание
    Тудым (ужавам) пешак пагалыме, ӧрыктарыше виян тырлыклан шотленыт (Онч.). Ужаван, кишкын телым мален эртарымышт айдемым пешак ӧрыктареныт, да, нуно юмын тырлык улыт манын, шонаш таратеныт (Онч.)
тюрьма
    Тудым лу ийлан тырмаш шындышт.
круглый; шарообразный
    Тыртешке чуриян. Тыртешке кече. Тыртешке мече. Тыртешке чамыра.
круг, колёсико
    Йошкар тыртыка. Тыртыка дене модаш.
катить (колесо, круг, бочку, т.д.)
    Шӱдышым тыртыкташ. Мечым тыртыкташ. Вочкым тыртыкташ (Ӧ.Б.)
1) колесо
    Орва тыртыш.
2) диск
    Кече тыртыш. Тылзе тыртыш.
3) окружность
    Лакын тыртышыже лу метрыш шуйна.
округлить, округлять
    Тӱрвым тыртышташ. Пырням тыртышташ.
усердие
    Тунеммаште тыршыкым ончыктымыжлан шольымлан чапкагазым кучыктышт.