Марийско-русский словарь неологизмов

1сийвуэдыше

официант
Логар кошкымым шижын, Кобра сийвуэдышым ӱжылдале (Ю.Г.)

2сийгудо

ресторан
Але сийгудо гыч кочкын веле лектым (Онч.)

3сийланаш

угощаться
Сийланашыже тидым-тудым намийышым больницыш (Онч.)

4силослаш

силосовать
Тений мемнан фермыште шӱдӧ тонн кургым силосленыт.

5симсе

голубой
Симсе теҥыз. Симсе плате.

6сип

нетронутый; тёмный, дремучий
Сип лум. Сип чодыра. Сип уржам, сип шудым келын кайышым. Сип чодыраште аҥыргышым, ом му лекташ корным (Ӧ.Б.). Сип лум южгунам пел ий киен кертеш.

7сипешташ

становиться дремучим, непроходимым
Чодыра сипештеш.

8сипле

первозданный, девственный
Сипле чодыра. Сипле пӱртӱс.

9сиплын

сиплым голосом
Микал сиплын кокыралтыш (Ф.М.)

10сира

сера спички
Шырпе сира. Сирам удыралаш. Сар тӱҥалме деч ончыч оҥай шырпым ужалат ыле, кеч-могай пеҥгыдеш удырал ‒ ылыжеш, сираже тыгай лийын (Онч.)

11сираш

делать надрез (на коже), очертить (землю, участок), разрывать (берег, почву водой)
Шорык коваштым ньыктме деч ончыч сирен каят. Пасушто аҥам сирен нальым. Вынем тӱрысӧ мландым сирен, кул-шамыч ӱмбаке лавыран вӱд йога (Л.Я.). Вӱдшор серым мушкеш, сира, лоп верлашке йошкыным шында (А.Ф.)

12сирлаш

обрушиться, провалиться
Намысышт дене кержалтыч сырен, пуйто лавыра пӱя кайыш сирлен (В.К.). Кӱнчымӧ рожет сирлен ынже кай манын, тудым пура дене комыжлыман (Онч.). Пуйто сирлыш дамбе (А.Бук.)

13сирлем

обрыв
Манмыла, айдемын чоныштыжо изи печкалтыш кугу сирлемыш савырна (В.К.). Омыж дене порвола сирлемыш (В.К.)

14сирып

обильный
Памаш сирып вӱдан.

15ситале

обеспеченный, достаточный
Ситале илыш. Кеч тудо шинель тошто да рожшат ситале (З.К.). Фермыже изи огыл, пашаеҥыштат ситале (А.Арс.)

16ситалык

обеспеченность, достаточность (ММ)
Пу ситалык. Кинде ситалык. Вольык ситалык. Курго ситалык тений уло (Ӧ.Б.)

17ситыдымашлык

недостаточность, нехватка, скудость
Южгунам ойлыштыт, пуйто марла возаш мут ок сите. Но амалже мут ситыдымашлык огыл, а тудым палыдымашлык.

18ситыдымылык

1) дефицит, нехватка
Кочкышсату ситыдымылык калыкым шыдештарен.
2) недостаточность
Мутын ситыдымылыкше шонымашым раш каласен пуаш мешая.

19ситык

достаток, благосостояние
Ситыкыште илаш.

20ситыктараш

обеспечивать, снабжать
Сатум ситыктараш. Армийлан саргуралым ситыктараш. Калыкым кинде дене ситыктараш.

21ситыктарымаш

обеспечение, снабжение
Ялозанлыклан урлыкашым ситыктарымаш ‒ кӱлешан паша.

22ситыш

потребность, запросы; обеспеченность чем-л.
Тудлан эре ок сите, ситышыже нигунамат ок пыте. Ситышыже пеш кугу. Курго ситышыже уло, телыгочлан ситышаш. Ситышыже тудын лектынак шога.