терминов: 100
страница 1 из 2
покосный ряд
    Эр юалге дене лу наре савагорным солен шуктыш.
рукоятка косы
соорудить забор, загородить
    Вӱд гоч мый саварым саварлышым (МК)
бросать, оставлять
    Изи пылже модын эртыш, изи ӱмылым савен (И.С.)
лезвие косы
    Савашӱргыжӧ йылгыжеш веле (Ӧ.Б.)
хворост, ветки
    Делянке покшелне йӱла савора (В.К.)
дружинник
    Эн виян калык вуйлатышылан савуш-влак полшен шогеныт (Онч.)
печать; публикация
    Колымшо ийлаште литератур йылмым вияҥдымаште марий савыкын надырже серыпле (Онч.). Шанчызын кумшӱдӧ утла савыкше уло.
типография
    Савыккудышто марла газет, книга-влакым савыктат.
издание, выпуск
    Поэтын возымыжо кокымшо савыктык дене лектын.
воспитанный, благонравный; благонравие (ММ)
    Ойлем кызытат таумутым, чонлан керек савыр улам (Сем.Н.). Савыр рвезе, тудо моло коклаште поснак ойыртемалтеш. Тудын савыр манмыже ок сите.
трансформировать, преобразовать во что-л.
    Токым паша ыштыме вийыш савыраш. Уш вийым кидвийыш савыраш.
сослать, выслать, отправлять в ссылку
    Тыгайже коклаштына шукертак уке: кулак лӱмым тушкалтен, нуным война деч ондакак савырголтен пытарен улыт (Ю.А.). Самойлов Пӧтыр Нердашыште ик еҥымат савырголташ ыш пу (Ю.А.)
переворот; перестройка
    Индешлымше ийласе савырголтыш деч вара ялысе илыш пужлыш.
скромный, воспитанный, благовоспитанный
    Савырле еҥ. Савырле айдемым мӱндырчынак палаш лиеш.
скромность, воспитанность; благонравие
    Мемнан тукым калык шке савырлылыкше дене ойыртемалтеш.
обращение
    Эл вуйлатыше калык деке савырнык дене лекте. Газетеш партийын савырныкшым савыктыме. Ойлончышто савырнык запятой дене ойыралтеш.
перевернуть, переворотить
    Тувырым савырташ. Ужгам савырташ. Луй коваштым йытыраен-нӱжын савыртыш (Онч.)
поворот; перелом
    Тура савыртем. 1943 ий Кугу Ачамланде сарыште алте савыртем ий лийын. Специальностьым ум налме шумлык пӧртылеш Каменское олашке. Молан тыгай савыртемже? (М.К.)
преобразование
    Пӱртӱсым савыртылмаш. Мерсотым савыртылмаш.
поворот; загиб
    Корно савыртыш гыч чодыра виш койылалтыш. Теве урем лукышто савыртыш (М.П.). Тура савыртыш.
переломный, поворотный
    Савыртышан ий. Савыртышан тат. Тура савыртышан жапыште иленат. Тиде шотышто 1921 ий поснак оҥай, тудым тура савыртышан жап семын шотлыман (МЭ)
перестройка
    XX курым мучаште мемнан элыште ала-могай савырчоҥыш тарваныш.
преображение
    Пӱртӱсым савырымаш. Илышым савырымаш.

отражение, зеркало
    Сылнымут ‒ илыш савыш.

удар
    Юж савыш. Шокшо савыш. Мардеж савыш. Коҥгасаҥга шокшо савыш дене ош тӱсшым йомдарен (Ф.М.)

издание
    Книга кокымшо савыш дене лектын.
руководитель церемониала, постановщик, режиссёр
    Пайрем касын сагусшо семын лӱмлӧ артист лие.
крюк (приспособление для поднятия груза)
    Кран, сагыляшкыже сакен, кӱжгӧ пучым нӧлта.
приусадебный участок со всеми насаждениями
    Сад-пакчашкем куку толын мурыш.
таҥастаре: садвече
огородник
    Шошо еда сад-пакчазе-влак шке пакчашкышт шуҥгалтыт.
сад, огород
    (Мӱкш-влак) садвечыш пылла толыт, гӱжла олмапуат (В.К.)
зелёные насаждения
    Садер, мутат уке, сурт-печылан сылнылык тӱсым пуа (М.К.)
зелёный, с зелёными насаждениями, имеющий много деревьев
    Садеран ял. Садеран урем. Садеран Йошкар-Ола.
зеленеть, разрастаться
    Пакчаште кумло сотык олмапу гына рӱжген, садерланен шоген (Ю.Г.)
аллея (Ӧ.Б.)
    Садкорно дене мӧҥгеш-оньыш ӱдыр-рвезе-влак коштыт.
садовник, садовод
    Садче-влак садышкышт тарваненыт.
налаживать, улаживать
    Илышым саемдылаш. Корным саемдылаш. Кылым саемдылаш.
улучшение
    Ала-момат шонкален толашат, тӱрлӧ закон-влакым луктедат, саемдышыже гына нимынярат ок кой.
поправиться, оправиться от болезни
    Кыралтше суас-шамыч сайланат, сайын шогалын, адак марий ӱмбак каят (С.Ч.). Сайланышым, тӧрланышым изи чапем шуалтарен (В.К.)
отобрать, облюбовать
    Шуко тӱрлӧ книга гыч тудо мутерым сайлен нале.
положительный (утвердительный, правильный, нужный)
    Сайле вашмут. Сайле кончыш. Сайле герой. Сайле ончалтыш. Сайле аклыммут. Мыйын йодмемлан тудо сайле вашмутым колтыш.
благо, благополучие, преуспевание
    Шке калыкетлан сайлыкым пу (Онч.)
похвала, похвальное слово; хвала, хвалебная речь
мораль (РМС)
    Мемнан сайыл тыгай: шочмо элым, вес калыкым пагален илаш, тӱнямбалне тыныс илышым аралаш.
безнравственный, аморальный
    Тиде айдеме сайылдыме койыш-шоктыш дене ила. Шым тогдае: муретше лач сай, койышетше сайылдыме тыйын (А.Бук.)
благословить
    Кугу пашалан сайылтыш эргыжым ача. Сайылте мыйым мӱндыр корныш. Ачай, сайылте мыйым у пашаш.
хранитель
    Тошто илыш-йӱлан сакчыже. Тоштерын сакчыже.
разный, всякий
    Уна, шоҥго-шамычат сакый таргылтыш да ия нерген йомакым колтымым чарнышт (Ю.А.)
вывеска с названием учреждения, предприятия, магазина и т.д
    Мемнан республикыште сакымлӱмым рушла да марла возат.
сахарница
    Сакыратыш падыштыме сакыр ден чевер тӱсан ландриным тичак оптымо (Ф.М.)
напиток
    Сусыртен куэм руалын, сакырвӱдшым йӱынам (Онч.)