терминов: 14910
страница 69 из 299
ж.
1. (при курении) шупшылмаш
    глубокая затяжка келгын (кужун) шупшылмаш
2. (задержка) шуйымаш
    затяжка дела пашам шуйымаш
прил. кужун шуйнышо
    затяжная болезнь кужун шуйнышо чер

сов.
1. что (туго завязать) шупшыл(ын) шындаш, пеҥгыдын (чоткыдын) кылдаш
    затянуть петлю оҥгым шупшыл(ын) шындаш
2. чем (перевязать, стянуть) шупшыл(ын) шындаш
    затянуть ремнём кӱзанӱштӧ дене шупшыл шындаш
3. кого-что (засосать — о болоте) шупшын пурташ
4. что (покрыть целиком) леведаш, петыраш
    небо затянуло тучами пыл кавам петырен
5. кого перен. (вовлечь) ушаш, шупшын пурташ
    затянуть кого-либо в спор иктаж-кӧм ӱчашымашыш ушаш
6. безл. что (заживить рану) тӧрланаш, паремаш
    рану затянуло сусыр тӧрланен
7. что разг. (задержать, замедлить) (кужун) шуяш
    затянуть дело пашам шуяш

сов. что (запеть) муралтен колташ
    затянуть песню мурым муралтен колташ
прил. умылаш лийдыме, тӱргоч ӱшанла коймым ончыктышо
нареч. ойганен, шӱлыкын
прил. ойган, шӱлыкан
прил. тыглай, икмарда
ж. (на пальцах) шылшырпе
сов. что утюжитлен (гладитлен) шындаш; утюг дене шымартен шындаш
сов. что тунемаш, тунем(ын) шарнаш
    заучить стихотворение наизусть почеламутым наизусть тунемаш
сов. разг. тунем нояш; шуко тунемаш
несов. и многокр. разг. пуредаш, пуреден кошташ
    захаживайте почаще! чӱчкыдынрак пурыза!
сов. кого-что моктен локтылаш, утыждене мокташ
м. налмаш, шупшын (руалтен) налмаш
    захват власти властьым руалтен налмаш
сов.
1. что (хватая, взять) налаш, руалтен налаш
    захватить горсть орехов ик кормыж пӱкшым налаш
2. кого-что (завладеть, завоевать) шупшын (руалтен) налаш
    захватить чужую территорию еҥ мландым шупшын налаш
3. кого-что (взять с собой) пелен налаш (наҥгаяш)
    захватить сына в театр эргым театрыш пелен налаш
4. кого-что разг. (застать, застигнуть) авыраш
    захватить врасплох вучыдымын авыраш
5. кого-что (увлечь) шӱмаҥдаш, уло кумылым савыраш
    музыка захватила меня музык уло кумылым савырыш
    ◊ дух (или дыхание) захватило шӱлыш петырныш
сов. разг. черланаш
сов.
1. (ослабеть) явыгаш, мерчаш, тӱлыжгаш, пӱлнаш
2. перен. (прийти в упадок) пӱлнаш
сов. кукшылогарыш каяш
сов. кого-что
1. (затянуть) шӧргалтен пижыкташ
    захлестнуть петлей оҥгым шӧргалтен пижыкташ
2. (обдать, залить — о воде) лупшалаш
    волной захлестнуло лодку пушым вӱдтолкын лупшалын
сов.
1. что кроп петыраш (петырен шындаш)
    захлопнуть дверь омсам кроп петырен шындаш
2. кого (о западне) тӱчылташ; петырен шындаш
сов. петыралташ
м.
1. (куда-либо) пурымаш
2. (небесных светил) шичмаш
    заход солнца кече шичмаш
прил. улак верысе, торасе
    захолустный городок улак верысе изи ола
с. улак вер (культур центр деч торасе вер)
сов. кого-что
1. тояш
2. прост. (спрятать) шылташ, тояш, шылтен (тоен) пышташ
сов. кого-что и с неопр. шуаш, шуын колташ; шонаш
сов. шуын колташ
    захотелось пить йӱмӧ шуын колтыш
сов. йӱкын воштыл(ын) колташ, воштылаш тӱҥалаш
прил. шолдыргышо, начаремше
сов. кого шупшал(ын) пытараш
сов. кого-что пижыкташ, пижыктен шындаш
    зацепить багром пагореш пижыкташ
сов. пижаш, пижын шинчаш
прич. в знач.прил. (восхищённый) кумыл нӧлтшӧ, ӧршӧ, алгаштаралтше
сов. кого-что (увлечь) кумылым савыраш, алгаштараш
сов. разг.
1. (о дожде) писынрак йӱраш
2. что и без доп. (при игре на музыкальном инструменте) писын шокташ
3. (начать часто ходить) чӱчкыдын кошташ тӱҥалаш
    зачастить к кому-либо в гости иктаж-кӧ деке чӱчкыдын унала кошташ тӱҥалаш
нареч. чӱчкыдын(ак)
с. мӱшкыраҥмаш
м.
1. биол. иланымаш
2. перен. чаще мн. зачатки (начало чего-либо) тӱҥалтыш
    зачатки новой жизни у илышын тӱҥалтышыже
прил. иланаш (вияҥаш, кушкаш) тӱҥалме, тӱҥалше
    в зачаточном состоянии иланаш тӱҥалме годым
сов. кошкаш, мерчаш, тӱлыжгаш
вопр.нареч. и относ. молан
    зачем ты приходил? молан тый толынат ыле?
нареч. ала-молан
    он зачем-то приходил вчера вечером тудо теҥгече кастене ала-молан толын ыле
сов. что удыралаш, удырал(ын) колташ (шындаш)
    зачеркнуть слово мутым удыралаш
сов. что, чего кошталаш, коштал(ын) налаш
    зачерпнуть воды из ведра вӱдым ведра гыч коштал налаш
сов. пуркаҥаш, кошкаш
    хлеб зачерствел кинде пуркаҥын

сов. что (причесать) шерын шындаш
    зачесать волосы назад ӱпым комдык шерын шындаш

сов. что и без доп. (начать чесать) удыраш (удыркалаш) тӱҥалаш
сов. что
1. (засчитать) шотыш налаш
    зачесть десять рублей в уплату долга лу теҥгем кӱсыным тӱлымӧ шотыш налаш
2. (поставить зачёт) ыштымылан (шуктымылан) шотлаш
    зачесть практические занятия практический занятийым шуктымылан шотлаш
сов. (быть засчитанным) шотлалташ, шотыш налалташ
м. лит. тӱҥалтыш
    зачин былины былине тӱҥалтыш
м. тӱҥалше