айкурӧгӧс виданкыв
— Ак тэ, лысӧм бӧжа стерво! — скӧрмис старшина да ӧдӧбтӧмӧн чужйис ярмӧм петуклы (В. Безносиков)
кокни мывкыда пӧрысь морт (КК)
— Коді, мамӧ, лысӧм катшаыс? — мамыс кывъясӧ ӧшйис шӧркост пиыс (П. Доронин)
плут, пӧръясьысь, ылӧдчысь морт
— Тӧдмалін, лытай, эн на вунӧд! Тэ, Кубрак, бура видз кӧзяйкатӧ, ӧбидаӧ эн сет! (Н. Чугаев)
1) ылӧдчысь, пӧръясьысь морт / обманщик, плут, мошенник
2) тӧв чужъялысь, уджысь пышъялысь морт / сачок, увиливающий от работы (КРК)
...Ланьтін со, кельдӧдін? А тэныд вед, лытун-мошенниклы, премияяс да наградаяс шняпӧдісны!.. (В. Безносиков)
эй. Ыджыдвидз больгун, паськыд вома, бызгысь
ӧшлӧпан, вывті кузь морт (КК)
Коми фразеологияын паныд вежӧртас босьтӧны ’ыджыд’ и ’ичӧт’ понятиелы лӧсялан ФЕ-яс, шуам, льӧм вотан туша и ыж шег кодь: ’збой’ и ’полысь’ вежӧртасаяс, шуам, сувтса синма и кӧч сьӧлӧма и с.в. (А. Карманова)
уна ветлысь, горттӧм морт, кӧк
Горик (быттьӧ ловзьӧ да да индӧ Романов вылӧ). Ті видзӧдлӧй сы вылӧ! А коді тайӧ мортыс?! Лэбач! Кӧк! (В. Леканов)
ылалӧм, вунӧдчысь морт
— Таттяналӧн доз пыдӧсыс на, кӧнкӧ, эз берд, ме сэсся муна. Дзик ӧд лэбера кодь, быдлаӧ ылалӧма... А тэ, тэсӧ дыр-ӧ кежӧ сиктас? (Стёпӧ висьталӧ Катюшалы) (В. Бабин)
пьянник, винагаг
Видзӧда, пиян, зять да нӧшта кутшӧмкӧ мужичӧйяс век на пукалӧны, ставӧн нин люлюбайяс кодьӧсь. Буракӧ, войбыд юисны. Мый ӧні не юны? Локті удж вылысь, а батьыд люлюбай кодь код (Н. Щукин)
эскыны позьтӧм морт
Поп. Колӧ проситны Опонасей Кирилловичӧс, гашкӧ, босьтас. Мортыс ӧд медся привычнӧй, абу нин первой. Медся надёжнӧй. Абу люпки-ляпки! (И. Пыстин)
диал. сёрни разӧдысь морт, суклясьысь / сплетница (КРК)
кӧдзыд ань, ловкылӧмъястӧм ныв, ань
Туркин. Кыдзи друглы шуа: весьшӧрӧ кадсӧ воштан. Тэ сылӧн абу нин первой принц. Мича нывбабаыд — кӧдзыд вира. Лягуша! (В. Леканов)
грека, ыджыд тырмытӧмторъяса морт
Лякӧсь бӧжаӧн колхозӧ эн локтӧ (Г. Федоров)
уд. (Тыді) лапъя пеля (ССКЗД)
1) больгысь, суклясьысь, сёрни разӧдысь / болтунья, сплетница (КРК)
2) ем. ляскӧм чужӧма морт
3) скр. мизуя, ньӧжмыд морт, небыд нямӧд
— Ме кодь жӧ лясӧ? — серӧктіс мамыс, но ньӧти эз дойдана... — Эн тай, эг кывлы, пельтӧм да! — лыбзис мамыс. — Ме тай нӧ шогми батьыдлы, со на кутшӧмӧс тэнӧ чужті да быдті и?! Лясӧыд пӧ тэрыбджык быдлаӧ, пуӧ-вӧчӧ, мый оз вӧч (Г. Юшков)
сш. лёзь юрсиа, дзугсьӧм, кузь, пратясьӧм юрсиа морт
омӧля быдмӧм, сӧвмытӧм пемӧс
— Этайӧ гӧрда-еджыда серасӧ, буди, кутам? — ловпу дорын чатрасьысь куканьлань чер воропнас индіс Ёгор. — Татшӧм лятӧсӧ? — падмӧдіс Паньӧ (кукань йылысь) (В. Безносиков)