терминов: 33420
страница 373 из 669
перенапря́чь
сов. что утыжым (утыждене, чот) чымаш (чымалтараш, тӱҥдаш), утыжым (утыждене, чот) чымен (чымалтарен, тӱҥден) шындаш
    перенапрячь тело капым утыждене тӱҥдаш
перенапря́чься
сов. утыжым (утыждене, чот) чымалташ (кыртмаш, варкынаш, карешташ, пеҥалташ, чӱчаштаралташ)
перенаселе́ние
с. утыждене шуко калык
перенаселённость
ж. утыждене шуко калык, утыждене шуко калык илымаш (олмештмаш, олмешталтмаш)
перенаселённый
прил. утыждене шуко калык илыман (олмештман)
перенасели́ть
сов. утыждене шуко калыкым илаш пурташ, утыждене шукын олмешташ (олмешталташ)
перена́шивать
несов. см. переноси́ть 2
перене́рвничать
сов. утыжым (утыждене, чот) тургыжланаш (каньысырланаш, когаргаш)
перенесе́ние
с.
1. нумал(ын) наҥгайымаш (вончымаш), воштарымаш, вончыштарымаш, вончештарымаш
2. кусарымаш
3. (вес жаплан) кусарымаш
4. кусарымаш, наҥгайымаш
5. чытымаш, чытен эртарымаш, тӱсымаш, тӱсен лекмаш
перенести́
сов.
1. кого-что (неся, переместить через какое-л. пространство или через какое-л. препятствие, преграду) нумал(ын) вончаш, нумал(ын) воштараш (вончыштараш, вончештараш, вончыктараш, кусараш)
    перенести ребёнка через ручей йочам изеҥер гоч вончыктараш
2. (неся, переместить из одного места в другое, доставить куда-л.) нумал(ын) наҥгаяш (лукташ, пурташ)
    перенести цветы из комнаты в сад пеледышым пӧлем гыч садышке лукташ
3. (изменить местонахождение чего-л., переместить в другое место) кусараш
    столицу перенесли в другой город рӱдолам вес олаш кусареныт
4. что (назначить на другое время) (вес жаплан) кусараш, шӱкалаш
    перенести собрание погынымашым кусараш
5. что (на другую строку) вончыктараш, кусараш, наҥгаяш
    перенести последний слог на новую строку пытартыш мутлончым вес корнышко вончыктараш
6. что (выдержать) чыташ, тӱсаш, чытен (тӱсен) эртараш (лекташ)
    перенести тяжёлую болезнь неле черым чыташ
перенести́сь
сов.
1. разг. (быстро) чымалташ, шикш(алт)аш, тӱргалташ, тӧршташ
    конь перенесся через забор имне пече гоч чымалте
2. перен. куснаш, кусаралташ, чоҥештен каяш, пӧртылаш
    мысленно перенестись в детские годы шонымаш дене йоча годсо ийлашке пӧртылаш
    теперь давайте мысленно перенесёмся в эту комнату айста ынде шонымашна дене тиде пӧлемышке куснена
    а от неё мысль моя перенеслась к извечной тайне женщины а тудын деч мыйын шонымашем ӱдырамашын курым-курымаш туштышкыжо (тайнышкыже) кусна
перенима́ние
с. кӱсынлымаш, налмаш, арымаш
перенима́ть
несов. см. переня́ть
перено́с
м.
1. нумал(ын) вончымаш, нумал(ын) воштарымаш (вончыштарымаш, вончештарымаш, вон­чык­тарымаш, кусарымаш), нумал(ын) наҥгайымаш (лукмаш, пуртымаш), кусарымаш, шӱкалмаш
    перенос слова мутым кусарымаш
2. разг. (знак в виде чёрточки, которая ставится в месте разделения слова (в конце строки) при перенесении второй его части на другую строку) вончыктарыме пале
3. (снег, передвигаемый ветром и лежащий полосами поперёк дороги) пургыж
переноси́ть
І
несов.
1. см. перенести́
2. (с отриц.) (очень не любить, не выносить) чыташ, туркаш
    не переносить лжи шоям чыташ огыл
3. (не обладать способностью выдерживать какое-л. воздействие на организм) лӱдаш
    не переносить холод йӱштӧ деч лӱдаш (йӱштым чыташ огыл)
ІІ
сов. кого-что
1. (принести, отнести в несколько приёмов, постепенно) нумалаш, нумалын шындаш (опташ)
    переносить вещи в вагон вагонышко арверым нумалын шындаш
2. разг. (износить много чего-л. (одежды, обуви) чиен пытараш
    переносить много обуви шуко йолчиемым чиен пытараш
переноси́ться
І
несов. см. перенести́сь
ІІ
сов. чиен (тӱганен, шӱкшемын) пыташ
перено́сица
ж. нерлу, нердӱҥ
перено́ска
ж. нумал(ын) вончымаш, нумал(ын) воштарымаш (вончыштарымаш, вончештарымаш, вончыктарымаш, кусарымаш), нумал(ын) наҥгайымаш (лукмаш, пуртымаш)
переносно́й
прил. кондышташ (кусараш, кусаркалаш, нумалаш) лийме
перено́сный
прил. вончештарыме, вияш огыл
    переносное значение слова мутын вончештарыме ыҥже
перено́счик
м.
1. (рабочий, занимающийся переноской чего-л.) нумалше
    переносчик тяжестей нелым нумалше
2. чего (насекомое, животное, являющееся распространителем какой-л. инфекции) шарыше, шаркалыше, кусаркалыше
    переносчик малярии йӱштымужым шаркалыше
3. разг. уст. (тот, кто переносит, передаёт сплетни) коклам коштшо
перено́сье
с. см. перено́сица
переночева́ть
сов. йӱдым мален (эртарен) лекташ, йӱдланаш
перенумерова́ть
сов. угыч(ын) (уэш(ын), вес семын (пачаш) номерым шынден (шындыл(ын), шындеден) лекташ, угыч(ын) (уэш(ын), вес семын (пачаш) номерлаш (номероватлаш, нумероватлаш)
перенумеро́вывать
несов. угыч(ын) (уэш(ын), вес семын (пачаш) номерым шындылаш (шындедаш), угыч(ын) (уэш(ын), вес семын (пачаш) номерлаш (номероватлаш, нумероватлаш)
переня́ть
сов. что (подражая кому-л., усвоить; заимствовать) кӱсынлаш, налаш, араш
    перенять полезный опыт пайдале шыныкым кӱсынлаш
переобору́дование
с. угыч(ын) (уэш(ын), пужен) оборудоватлымаш
переобору́довать
сов. и несов. угыч(ын) (уэш(ын), пужен) оборудоватлаш
переобремене́ние
с. тӱҥдымаш, йӧсландарымаш
переобува́ние
с.
1. угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чийымаш
2. угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чиктымаш
переобува́ть(ся)
несов. см. переобу́ть, переобу́ться
переобува́ть(ся)
несов. см. переобу́ть, переобу́ться
переобу́ть
сов. кого-что
1. йолчиемым угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чияш
2. йолчиемым угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чикташ
переобу́ться
сов. угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чияш
переобуче́ние
с.
1. угыч(ын) (уэш(ын) тунеммаш
2. угыч(ын) (уэш(ын) туныктымаш
переобучи́ть
сов. кого угыч(ын) (уэш(ын) туныкташ
переобучи́ться
сов. угыч(ын) (уэш(ын) тунемаш
переодева́ние
с.
1. угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чиктымаш
2. угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чийымаш
переодева́ть(ся)
несов. см. переоде́ть, переоде́ться
переодева́ть(ся)
несов. см. переоде́ть, переоде́ться
переоде́ть
сов.
1. кого угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чикташ
    переодеть ребёнка йочам угыч чикташ
2. что угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чияш
переоде́ться
сов. во что угыч(ын) (уэш(ын), вашталтен, алмаштен) чияш
переосвиде́тельствование
с. угыч(ын) (уэш(ын) ончен (терген) налмаш (лекмаш)
переосвиде́тельствовать
сов. и несов. кого (что) угыч(ын) (уэш(ын) ончен (терген) налаш (лекташ)
переоснасти́ть
сов. угыч(ын) (уэш(ын) тарманлаш (пойдараш)
переоснаща́ть
несов. см. переоснасти́ть
переоснаще́ние
с. угыч(ын) (уэш(ын) тарманлымаш (пойдарымаш, пойдаралмаш)
переохлади́ть
сов. утыждене (чот) кылмыкташ (йӱкшыктараш)
переохлади́ться
сов. утыждене (чот) кылмаш (йӱкшаш)
переохлажде́ние
с.
1. утыждене кылмыктымаш (йӱкшыктарымаш)
2. утыждене кылмымаш (йӱкшымаш)