несов. над кем-чем игылташ, мыскылаш
с.
1. (выделка) изделий
деревянные изделия пу ӱзгар
2. (продукт производства) ыштыме, ыштен лукмо; изделий
фабричное изделие фабрикыште ыштен лукмо сату
сов. что (истратить) кучылтмын) пытараш
сов. разг. курнаш, шуко оксам кучылт(ын) пытараш
он совсем издержался тудо йӧршын курнен
сов. кого разг. (извести) индырен пытараш
сов. разг. (известись) индыралт(ын) пыташ
сов. что пытараш
изжить недостатки в работе пашаште ситыдымашым пытараш
сов. кого-что паремден шукташ (лукташ)
сов. парем(ын) шуаш (лекташ)
сов. что
1. уст. (вылить, пролить) йоктараш, велаш
2. перен. пушландараш; каласаш
излить на кого-либо свой гнев шке шыдым иктаж-кӧн ӱмбалан пушландараш
излить свою благодарность таум каласаш
сов. в чём (выразить свои мысли, чувства) чоным почын каласаш (ойлаш), луктын каласаш (ойлаш)
излиться в жалобах ойгым луктын каласаш
м.
1. (избыток) уто, утен кодшо, артык
излишек хлеба уто кинде
2. (чрезмерное количество) утыждене шуко
излишек влаги утыждене шуко вӱдыжгӧ
◊ с излишком утыждене
с. утыждене шуко
излишество в украшениях утыждене шуко сӧрастарымаш
с. чоным почын каласымаш (ойлымаш), луктын каласымаш (ойлымаш)
дружеские излияния йолташ семын чоным почын ойлымаш
сов. кого разг. кучен пытараш
сов. разг. йӧнан жапым муаш, писешташ, йӧным муаш
сов. что каласкален пуаш (лекташ); возен лекташ (пуаш)
изложить в немногих словах кӱчыкын каласкален пуаш
сов. что (сломать) пудырташ, тугаш, пудыртылаш, пудыртыл(ын) пытараш
изломать палку тоям тугаш
сов. (сломаться) пудыргаш, пудыргылаш, пудыргыл(ын) пыташ, тугылташ
прил. чот йӧратыме
излюбленное занятие чот йӧратыме паша
сов. разг.
1. кого-что (испачкать) амыртен (лавыртен, вашкален) пытараш
2. что (истратить, напр. краску, клей) йыген (шӱрен) пытараш
сов. разг. амырген (лавырген) пыташ
сов.
1. (о реке и т.п.) куакшемаш, талякаҥаш
2. (выродиться) тыгыдемаш, иземаш
ж.
1. (предательство) измена, ужалымаш
измена родине родиным ужалымаш
2. (отказ от чего-либо) кудалтымаш, ондалымаш
Ⅰ
сов. что (видоизменить) вашталташ, вестӱрлемдаш, молемдаш
изменить договор договорым вашталташ
Ⅱ
сов.
1. кому-чему (предать) ужалаш, изменым ышташ
2. чему (нарушить общение) пудырташ
изменить своему слову шке мутым пудырташ
3. кому-чему (нарушить верность) ондалаш, кудалташ, йӧратымым чарнаш
изменить другу йолташым ондалаш
◊ память ей изменила ок шарне
счастье ему изменило пиалже уке, пиалан огыл
изменить привычке тунемме койышым кудалташ
силы мне изменили вием пытыш
м.
1. (предатель) изменник (изменым ыштыше), ужалыше
2. разг. уст. (в любви, дружбе) ондалыше, кудалтыше
прил. ондалыше, ужалыше
изменнический поступок ондалыше койыш
сов. что висаш, висен налаш (ончаш)
измерить глубину колодца тавын келгытшым висаш
измерить больному температуру черле еҥын температуржым висен ончаш
прил. ярнен (лунчырген) пытыше
измождённое лицо лунчырген пытыше чурий
м.
употребляется лишь в составе выражений:
брать (или взять) измором 1) (захватить, одолеть) шужыктен орландарен налаш 2) перен. йыгыжтарен ячен налаш
ж. (очень мелкий дождь) шыжа йӱр, пунйӱр
осенняя изморось шыжымсе пунйӱр
сов. кого-что разг. ярныктарен (элныктарен, лунчыртен) пытараш
измотать врага тушманым лунчыртен пытараш
сов. разг. ярнен (элнен, лунчырген) пыташ, ал гыч лекташ
прич. в знач.прил.
1. (изнурённый) ярнен (элнен, ноен) пытыше
2. (выражающий муку, страдание) орланен пытыше, индыралт(ын) пытыше
несов. над кем-чем и без доп., разг. (издеваться) мыскылаш, игылташ
сов. что туржын пытараш, нодаш
измять платье платьым туржын пытараш
ж. кӧргӧ вел (могыр), шойыл вел (могыр), тупынь вел (могыр)
изнанка материй материйын кӧргӧ велже
сов. кого нечкыштараш, нечкыш колташ
изнежить ребёнка йочам нечкыш колташ
сов. нечкышташ, нечкыш каяш
сов. алдыме (ӱнардыме, вийдыме) лияш, ярнаш, ӱҥгыргаш
изнемочь от жары шокшо дене алдыме лияш
м. йыгалт(ын) пытымаш, тӱганен пытымаш
◊ до износа тӱганен пытымешкыже
не знает износа нигунам тӱганен пытыдыме
сов. кого-что индырен (ярныктарен, элныктарен) пытараш
сов. индыралт(ын) пыташ, ярнен (элнен) пыташ, алдыме лийын пыташ