терминов: 351
страница 2 из 8
ж. кадыр, кадыртыш
    извилина реки эҥерын кадыртышыже
прил. кадыр-гудыр, кадыргыл(ын) йогышо
    извилистая речка кадыргыл йогышо изи эҥер
сов. кого-что титакым кудалташ, извинитлаш
    извините! вуеш (нелеш) ида нал!
сов. (перед кем-либо) извинитлалташ, титакым кудалташ йодаш
    извиниться за опоздание вараш кодмылан извинитлалташ
сов.
1. кого-что лукташ, шупшын лукташ
    извлечь пулю из раны сусыр гыч пулям лукташ
2. что (добыть) лукташ
    извлечь сок из растения кушкыл гыч сокым лукташ
    ◊ извлечь пользу пайдам налаш
    извлечь урок ончыкылан ушыш пышташ
нареч. тӱжвач(ын), ӧрдыж гыч
    помощь извне ӧрдыж гыч полыш
м. улазе, ӱштыган
    нанять извозчика улазым тарлаш
несов. уст.
употребляется лишь в составе выражений:
    чего изволите? мом ыштымыда шуэш?, мо тыланда кӱлеш?
несов. разг.
1. кадыргылаш
2. перен. (хитрить) йӧндаркалаш, амалкалаш
сов. что шойыштын (шояклен) умылтараш (ончыкташ)
    извратить факты факт-влакым шойыштын умылтараш
сов. шояклен умылтараш
сов. что прост.
1. (испачкать) шакшылен (амыртен) пытараш
2. перен. (испортить) пужгален пытараш, локтыл(ын) пытараш
м. кадыр, кадыртыш, мугыр
    изгиб реки эҥер кадыр
сов. что
1. (стереть с поверхности) шымарташ, шымартен (тӧрлен) шындаш
2. перен. (уничтожить, ослабить) пытараш; иземдаш, луштараш
    изгладить неприятное впечатление уда шарнымашым пытараш
    ◊ изгладить из памяти уш гыч луктын кудалташ
сов.
1. (стереться) шымаргаш, шымарген пыташ
2. перен. (исчезнуть) пыташ, мондалташ
сов. кого-что поктен лукташ (колташ)
с.
1. вуймучаш, вуй йымал
    положить подушку в изголовье вуй йымаке кӱпчыкым пышташ
    стоять в изголовье кровати койковуй воктене шогаш
2. (возвышение для головы) тоҥедыш
ж. пече
    живая изгородь ужар пече (вондерым шынден ыштыме пече)
нареч. шукертсек, ожнысек
смотри: издалека
с.
1. (действие) лукмаш
    издание закона законым лукмаш
2. (изданное произведение) изданий
    исправленное и дополненное издание тӧрлатен да ешарен лукмо изданий

сов. что
1. (выпустить в свет) лукташ, печатлен лукташ
    издать книгу книгам лукташ
2. (обнародовать) лукташ
    издать закон законым лукташ

сов. что (испустить звук, запах) лукташ, колташ
    издать лёгкое восклицание эркын кычкырал(ын) колташ
несов. над кем-чем игылташ, мыскылаш
с.
1. (выделка) изделий
    деревянные изделия пу ӱзгар
2. (продукт производства) ыштыме, ыштен лукмо; изделий
    фабричное изделие фабрикыште ыштен лукмо сату
сов. что (истратить) кучылтмын) пытараш
сов. разг. курнаш, шуко оксам кучылт(ын) пытараш
    он совсем издержался тудо йӧршын курнен
сов. кого разг. (извести) индырен пытараш
сов. разг. (известись) индыралт(ын) пыташ
сов. что пытараш
    изжить недостатки в работе пашаште ситыдымашым пытараш
ж. мел шелмаш
сов. кого-что паремден шукташ (лукташ)
сов. парем(ын) шуаш (лекташ)
сов. что
1. уст. (вылить, пролить) йоктараш, велаш
2. перен. пушландараш; каласаш
    излить на кого-либо свой гнев шке шыдым иктаж-кӧн ӱмбалан пушландараш
    излить свою благодарность таум каласаш
сов. в чём (выразить свои мысли, чувства) чоным почын каласаш (ойлаш), луктын каласаш (ойлаш)
    излиться в жалобах ойгым луктын каласаш
м.
1. (избыток) уто, утен кодшо, артык
    излишек хлеба уто кинде
2. (чрезмерное количество) утыждене шуко
    излишек влаги утыждене шуко вӱдыжгӧ
    ◊ с излишком утыждене
с. утыждене шуко
    излишество в украшениях утыждене шуко сӧрастарымаш
прил. уто
с. чоным почын каласымаш (ойлымаш), луктын каласымаш (ойлымаш)
    дружеские излияния йолташ семын чоным почын ойлымаш
сов. кого разг. кучен пытараш
сов. разг. йӧнан жапым муаш, писешташ, йӧным муаш
сов. что каласкален пуаш (лекташ); возен лекташ (пуаш)
    изложить в немногих словах кӱчыкын каласкален пуаш
сов. что (сломать) пудырташ, тугаш, пудыртылаш, пудыртыл(ын) пытараш
    изломать палку тоям тугаш
сов. (сломаться) пудыргаш, пудыргылаш, пудыргыл(ын) пыташ, тугылташ
несов. что колташ, шараш
несов. шарлаш
прил. чот йӧратыме
    излюбленное занятие чот йӧратыме паша
сов. разг.
1. кого-что (испачкать) амыртен (лавыртен, вашкален) пытараш
2. что (истратить, напр. краску, клей) йыген (шӱрен) пытараш
сов. разг. амырген (лавырген) пыташ
сов.
1. (о реке и т.п.) куакшемаш, талякаҥаш
2. (выродиться) тыгыдемаш, иземаш
ж.
1. (предательство) измена, ужалымаш
    измена родине родиным ужалымаш
2. (отказ от чего-либо) кудалтымаш, ондалымаш