терминов: 1865
страница 5 из 38
разворо́вывать
несов. см. разворова́ть
разворо́т
м.
1. (действие) савыралмаш, савырнымаш
2. (рост, развитие) шарен (вияҥден) колтымаш, вияҥмаш
    разворот торговли сатулымашым вияҥден колтымаш
развороти́ть
сов. что разг.
1. шалаташ, шалатен кышкаш (пытараш)
    разворотить кучу камней кӱ орам шалаташ (шалатен кышкаш)
2. (повредить) шалаташ, шалатен кышкаш (пытараш), шалатен локтылаш
    разворотить мостовую мостовойым шалаташ
развороши́ть
сов. что
1. (вороша, раскидать; вороша, привести в беспорядок) шалатыл(ын) (шалатен, кышкылтын) пытараш, овартен (вужгыктен, вужгыктылын, товатен, товатыл(ын), пудыратыл(ын), тарватыл(ын), шалатыл(ын) (шалатен) пытараш
    разворошить кучу мусора шӱк орам шалатен пытараш
2. кого-что (лишить покоя, возбудить, растревожить; перебрать что-л. давно отложившееся в душе, памяти и т.п.) шераш, пудыраташ, пудыратылаш, вургыжыкташ, шерын (пудыратен, пудыратылын) лекташ (налаш)
    разворошить душу шӱм-чоным пудыраташ
    разворошить прошлое эртышым (тоштым) шерын лекташ
развра́т
м.
1. яжарланымаш
2. (испорченность) локтылалтмаш, пужлымаш
разврати́ть
сов. кого-что
1. (сделать развратным) яжарыш савыраш, яжарым ышташ, алгаштараш
2. (морально разложить) локтылаш, пужаш
разврати́ться
сов.
1. (стать развратным) яжарыш(ке) каяш (савырнаш), яжар лияш
2. (морально разложиться) локтылалташ, пужлаш
развра́тник
м. яжар, аташ, яргак
развра́тничать
несов. яжарланаш, аташланаш, яргакланаш
развра́тный
прил. яжар, пыльдырий, аташ, яргак, пыльтык
развраща́ть(ся)
несов. см. разврати́ть, разврати́ться
развраща́ть(ся)
несов. см. разврати́ть, разврати́ться
развращённость
ж. яжарлык, пужлымо, локтылалтме
развращённый
прич. в знач. прил. яжарланыше, яжарыш(ке) (аташышке, яргакышке) кайыше (савырныше), яжар (аташ, яргак) лийше, пужлышо, локтылалтше
развяза́ть
сов.
1. кого-что рудаш, рончаш, почаш, мучыштараш
    развязать пакет пакетым рудаш
2. что перен. вияҥаш йӧным ышташ (ышташ), (иктаж-мом) ышташ пуаш, тӱҥалаш
    развязать инициативу народа калыкын инициативыжлан вияҥаш йӧным ышташ
    развязать войну сарым тӱҥалаш
    ◊ развязать руки эрыкым пуаш
    развязать язык йылмым лывырташ, ойлаш, ойлаш тӱҥалаш
развяза́ться
сов.
1. рудылташ, рудалташ, рончалташ, мучышташ
    верёвка развязалась кандыра рудалтын
2. с кем-чем перен. утлаш
    он насилу развязался с этим делом тиде паша деч тудо пыкше утлыш
    ◊ язык развязался йылме лывырген
развя́зка
ж.
1. лингв. развязке
2. перен. мучаш
    дело идёт к развязке паша мучашыш лишемеш
развя́зный
прил. вожылдымо, полдалге
развя́зывать(ся)
несов. см. развяза́ть, развяза́ться
развя́зывать(ся)
несов. см. развяза́ть, развяза́ться
разгада́ть
сов.
1. что палаш, пален налаш
    разгадать загадку туштым пален налаш
2. кое-что (распознать, понять) пален (умылен) налаш
    разгадать человека еҥын могай улмыжым пален налаш
разга́дка
ж. палымаш, пален налмаш
разга́дывать
несов. см. разгада́ть
разга́р
м. тургым жап, талышнымаш, талышныме, ылыжмаш, ылыжме
    разгар уборки шурным погымо тургым жап
    разгар борьбы кредалмаш талышныме
    лето в полном разгаре тура кеҥеж
разгиба́ть(ся)
несов. см. разогну́ть, разогну́ться
разгиба́ть(ся)
несов. см. разогну́ть, разогну́ться
разгильдя́й
м. разг. йогыланен перныл(ын) коштшо
разгильдя́йничать
несов. разг. йогыланен перныл(ын) кошташ
разгильдя́йство
с. разг. йогыланен перныл(ын) коштмаш
разглаго́льствование
с. разг. арам кутыркалымаш (ойлыштмаш)
разглаго́льствовать
несов. разг. арам кутыркалаш (ойлышташ)
разгла́дить
сов. что
1. (утюгом) шымартен (гладитлен) шындаш
    разгладить рубашку тувырым шымартен шындаш
2. (расправить) тӧрлатен шындаш, ниялтен тӧрлаташ
    разгладить волосы ӱпым ниялтен тӧрлаташ
разгла́диться
сов.
1. шымарталташ, гладитлалташ
    рубашка хорошо разгладилась тувыр сайын гладитлалтын
2. (расправиться) тӧрланаш
разгла́живать(ся)
несов. см. разгла́дить, разгла́диться
разгла́живать(ся)
несов. см. разгла́дить, разгла́диться
разгласи́ть
сов.
1. что шаркалаш
    разгласить тайну тайным шаркалаш
2. о чём и без доп. разг. (распространить какой-л. слух) ойлаш, ойлышташ, шаркалаш
разглаша́ть
несов. см. разгласи́ть
разглаше́ние
с. шаркалымаш, шаркалыме
разгляде́ть
сов. кого-что
1. (увидеть, распознать, пристально всматриваясь; рассмотреть) ужаш, ончен (ужын, тӱслен) налаш
    разглядеть в траве гриб шудышто поҥгым ужаш
2. перен. (разгадать, понять) ужаш, пален (умылен) налаш
разгля́дывать
несов. кого-что тӱслен ончаш (ончышташ), шераш, тӱткынлаш
разгне́вать
сов. кого сырыкташ, шыдештараш
разгне́ваться
сов. на кого-что и без доп. сыраш, шыдешкаш, шыдешташ, шыдешталташ, сырен (шыдешкен, шыдештын, шыдешталт(ын) каяш (кудалташ)
разгова́ривать
несов. с кем-чем, о ком-чём и без доп. мутланаш, кутыраш
разгово́р
м. мутланымаш, кутырымаш
    вести разговор мутланаш, кутыраш
    ◊ и разговора (или разговору) быть не может ойлышашат уке
    без разговоров уто мут деч посна
разговори́ть
сов. кого разг. (заставить разговориться, вызвать желание вступить в разговор) кутырыкташ, иктаж-кӧн йылмыжым рудаш (почаш)
    разговорить соседку пошкудо ӱдырамашым кутырыкташ
разговори́тьться
сов. с кем и без доп.
1. разг. (начав разговор, увлечься) йылмым рудаш (почаш), шоя (мут) гыч шоя (мут) лекташ, йылмаҥаш
2. (завязать беседу, разговор) мутланаш (кутыраш) тӱҥалаш
разгово́рник
м. разговорник, кутыртык
разгово́рный
прил. мутланыме
    разговорный язык кутырымо йылме
разгово́рчивый
прил. мутланаш йӧратыше, йылмызе, кутырзо, кутырчык, мутланышан, ойлышан, кутырчыкан
разго́н
м.
1. поктен колтымаш
2. (разбег) писын каяш (кудалаш) тӱҥалмаш
3. шалатымаш