терминов: 1865
страница 6 из 38
разгоня́ть
несов. см. разогна́ть
разгора́живать(ся)
несов. см. разгороди́ть, разгороди́ться
разгора́живать(ся)
несов. см. разгороди́ть, разгороди́ться
разгора́ться
несов. см. разгоре́ться
разгоре́ться
сов. (начать гореть)
1. (виян) йӱлаш тӱҥалаш, ылыжаш
2. перен. чевергаш, чеверген шинчаш (о лице), йӱлаш тӱҥалаш (о глазах)
3. перен. (начаться, стать напряжённым) ылыжаш, талышнаш
    пожар разгорелся пожар талышныш
    ◊ глаза (и зубы) разгорелись шинчаже йӱлаш тӱҥале
разгороди́ть
сов. что кыдежлаш, пӧлаш
    разгородить комнату пӧлемым кыдежлаш
разгороди́ться
сов. с кем-чем авыралташ, авыралт(ын) шинчаш, пӧлалташ
разгорячи́ть
сов. кого-что шокшештыкташ, ырыкташ
    разгорячить коня имньым шокшештыкташ
    разгорячить тело баней мончаште капым ырыкташ
разгорячи́ться
сов.
1. ыраш, шокшешташ
    разгорячиться от быстрой ходьбы писын коштмо дене (кош­тын) ыраш
2. перен. (прийти в возбуждённое состояние) сыраш, шыдешкаш, ырен (шокшем(ын), шокшештын) каяш, шокшештланаш, когаргаш
разгра́бить
сов. что (расхитить) толаш, агаш, толен (аген) пытараш
разграниче́ние
с.
1. (по гл. разграни́чить) ойырымаш, ойырен палемдымаш
2. (по гл. разграни́читься) ойыралтмаш, ойырлымаш
3. (различие, граница) ойыртем
разграни́чивать(ся)
несов. см. разграни́чить, разграни́читься
разграни́чивать(ся)
несов. см. разграни́чить, разграни́читься
разграни́чить
сов. что
1. (разделить границей) чеклаш, пысманлаш, ойыраш
    разграничить земли мландым чеклымаш
    канава разграничивает участки канаве участке-влакым ойыра
2. перен. (точно определить) ойыртемлаш, ойыртемлен палемдаш, ойыраш, пайлаш, шелаш
    разграничить понятия умылымашым ойыртемлаш
    разграничить обязанности сомылым (обязанностьым) пайлаш (шелаш)
разграни́читься
сов. ойыралташ, ойыртемалташ
разграфи́ть
сов. что графитлаш
    разграфить бумагу кагазым графитлаш
разграфля́ть
несов. см. разгра́фить
разгреба́ть
несов. см. разгрести́
разгрести́
сов. что (отгребая в разные стороны, разрыть что-л. сыпучее, рыхлое; освободить от снега, мусора и т.п.) удыраш, шалаташ, куаш (о снеге, зерне)
    разгрести сено шудым шалаташ
    разгрести кучу снега лум орам шалаташ
    разгрести снег во дворе кудывечыште лумым куаш
2. (привести в порядок, разобрав) шотыш кондаш
    разгреби свой шкаф! Шкафетым шотыш кондо!
разгро́м
м.
1. см. разгроми́ть
2. разг. (полный беспорядок, хаос) шалатен (луген) пытарымаш, тӱням унчыли (унчыливуя) шогалташ
разгроми́ть
сов. кого-что
1. (нанести поражение; уничтожить) кого-что кырен шалаташ
2. что (разорить, опустошить, разрушить; разогнать, уничтожить (об организации) пытараш, шалаташ, шалатен пытараш, шалатен (рожген, йождарен) кодаш
    разгромить дом пӧртым шалатен кодаш
    разгромить забастовочный комитет забастовко комитетым пытараш
3. разг. (подвергнуть уничтожающей критике) пытараш, почкен (шелын, кожен) налаш, почкалтарен пуаш
    разгромить докладчика доклад ыштышым почкалтарен налаш
разгружа́ть(ся)
несов. см. разгрузи́ть, разгрузи́ться
разгружа́ть(ся)
несов. см. разгрузи́ть, разгрузи́ться
разгрузи́ть
сов.
1. что ястараш, ястарен пытараш (шуаш)
    разгрузить вагон вагоным ястараш
2. кого-что перен. утараш, куштылемдаш
    разгрузить от лишней работы уто паша деч утараш
    разгрузить школьную программу школ программым куштылемдаш
разгрузи́ться
сов.
1. (освободиться от груза) ястаралташ
2. перен. (освободиться от чего-л.) утаралташ
разгру́зка
ж.
1. ястарымаш
2. утарымаш, куштылемдымаш
разгру́зочный
прил. ястарыме(ше)
    разгрузочные работы ястарыме паша
    разгрузочная бригада ястарыше бригаде
разгрыза́ть
несов. см. разгры́зть
разгры́зть
сов. что нулташ, пурын (пурлын) каташ
    разгрызть орех пӱкшым пурын (пурлын) каташ (пудырташ)
разгу́л
м.
1. (кутёж) лӱшкымаш, йӱын лӱшкымаш
2. чего (разнузданность) осалланымаш, осалланыме
    разгул реакции реакцийын осалланымашыже
разгу́ливать
несов. разг. кошташ, коштедаш
разгу́ливаться
несов. см. разгуля́ться
разгуля́ться
сов. разг.
1. (проясниться) ояраш, йоҥгешташ, саемаш
    к вечеру погода разгулялась кас велеш игече оярыш
2. (достичь в действиях, проявлении большой силы (о явлениях природы) талышнаш, талышнаш тӱҥалаш
    ветер разгулялся мардеж талышныш
3. (дать себе волю, начать действовать без ограничений) утыргаш, утырешташ
    фантазия разгулялась фантазий утырештын
раздава́ть
несов. см. разда́ть
раздава́ться
І
несов. см. разда́ться І
ІІ
несов. см. разда́ться ІІ
раздави́ть
сов. кого-что
1. (надавив или сжав, сломать, смять, расплющить; придавив чем-л. тяжёлым, искалечить, убить) лаштырташ, темдалаш, лазырташ, лаштыртен (темдалын) пушташ
    раздавить муху кармым лаш­тыр­тен пушташ
2. (привести в подавленное, угнетённое состояние) темдалаш, пызыралаш
    известие совсем раздавило его увер тудым чот пызырале
3. (нанести решительное поражение; разгромить) лаштырташ, темдалаш; пызыралаш, шалаташ
    раздавить мятеж пуламырым (мятежым) пызыралаш
разда́ивать
несов. см. раздои́ть
разда́ривать
несов. см. раздари́ть
раздари́ть
сов. что пӧлеклаш, пӧлеклен (пӧлек шотеш пуэден) пытараш
разда́точный
прил. пуэдыме
    раздаточный пункт пуэдыме вер (пункт)
разда́тчик м., разда́тчица ж.
пуэдыше еҥ
разда́тчик м., разда́тчица ж.
пуэдыше еҥ
разда́ть
І
сов. что (дать многим многое) пуэдаш, пуэн (пуэден, шалатен, пайлен, шелын, шеледен) пытараш, пайлен (шелын, шеледен) пуаш
    раздать подарки пӧлекым пуэден пытараш
    раздать роли актёрам актёр-влаклан рольым шеледен пуаш
ІІ
сов. что разг. (растянуть, расширить, сделать просторнее) шараш, шуяш, лопкаҥдаш
    раздать сапоги кемым шараш
разда́ться
І
сов. (прозвучать) йоҥгалташ, шергылташ, йоҥгалт(ын) (шергылт(ын), муралтен, рӱжгалт(ын), яҥгыралт(ын), сургал(ын) каяш, шоктен кодаш
ІІ
сов.
1. (расступиться) кок могырыш кораҥаш
    толпа раздалась калык тӱшка кок могырыш кораҥе
2. (растянуться, расшириться) шарлаш, шуйнаш, лопкаҥаш
    сапоги раздались кем шарлен
3. разг. (потолстеть) кӱжгемаш, ӧрдаш, овар(г)аш, шарлаш
    женщина раздалась в талии ӱдырамашын кыдалже кӱжгемын
разда́ча
ж. пуэдымаш
    раздача подарков пӧлекым пуэдымаш
раздва́иваться
несов. см. раздвои́ть, раздвои́ться
раздвига́ть(ся)
несов. см. раздви́нуть, раздви́нуться
раздвига́ть(ся)
несов. см. раздви́нуть, раздви́нуться
раздвижно́й
прил. шарыман, шупшыл(ын) шарыман, кок велыш почман
раздви́нуть
сов.
1. что шараш, шупшыл(ын) шараш, тораш, торалташ
2. кого-что (заставить расступиться) тораш, торалташ, кораҥдаш, шергалаш, шеҥалаш, лоҥгалташ
    раздвинуть толпу калык тӱшкам шергалаш