неуравнове́шенный
прил. шкем эплын кучен моштыдымо, полдалге, пуле
неурожа́й
м. кинде (емыж-саска) начарын шочмаш, кинде (емыж-саска) лектыш начар
неурожа́йный
прил. начарын шочмаш (лекмаш), киндын (емыж-саскан) начарын шочмыжо (лекмыже)
неуро́чный
прил. палемдыдыме
в неурочное время палемдыдыме жапыште (паша кече пытымеке)
неуря́дица
ж. разг.
1. (беспорядок) шотдымылык
2. (ссора) келшыдымаш, каргашымаш, тума
неуси́дчивый
прил. шинчен (чытен) кертдыме, кужу жап шинчен туркыдымо (кертдыме)
неуспева́емость
ж. начарын тунеммаш
неуспева́ющий
прил. начарын тунемше
неуста́нно
нареч. лым лийде, чарныде, эксыде
неуста́нный
прил. нойыдымо, лым лийде (эре(ак) ыштыме
неустанный труд лым лийде ыштыме паша
неусто́йчивость
ж.
1. пеҥгыдын шогыдымаш, лÿҥгедылмаш
2. вашталтмаш
неустойчивость погоды игече вашталтмаш
3. перен. еҥ ойым колыштмаш
неусто́йчивый
прил.
1. (шаткий) тура шогыдымо, лÿҥгедылше, лÿҥгышан
неустойчивая лодка лÿҥгышан пуш
2. (непостоянный) вашталтше
неустойчивая погода вашталтше игече
3. перен. (колеблющийся) еҥ ойым колыштшо, пеҥгыде огыл
неустойчивый характер пеҥгыде огыл койыш-шоктыш
неустраши́мость
ж. лÿддымылык
неустраши́мый
прил. лÿддымӧ, лÿдыкташ лийдыме
неустро́енный
прил.
1. (неблагоустроенный) ачалыдыме, начар, уда
2. (о человеке) илышыште шке верым мудымо
неустро́йство
с. шот укелык
неусту́пчивый
прил. чакныдыме, келшыдыме, кӧныдымӧ, ӱскырт
неусы́пно
нареч. тÿткын (эре, эксыде, тутыш) эскерен
неусыпно стоять на страже мира тыныслыкым аралымаште тÿткын эскерен шогаш (тыныслыкым чот аралаш)
неусы́пный
прил. тÿткын эскерыше; чарныде (эре, эксыде, тутыш) ыштыме
неусыпный надзор чарныде эскерымаш
неутеши́тельный
прил. лыпландарыдыме
неутешительное письмо лыпландарыдыме серыш
неуте́шный
прил. лыпландараш лийдыме
неутоли́мый
прил.
1. шерым темаш лийдыме, луштараш лийдыме
неутолимая печаль луштараш лийдыме ойго
2. перен. (очень сильный) моткоч, путырак, пеш чот
неутолимое стремление к знаниям шинчымашым налаш чот тыршымаш
неутолимый зной моткоч шокшо
неутоми́мость
ж. ӧрканыдымаш, нойыдымылык, лым лийдымаш, чот тыршымаш
неутоми́мый
прил. нойыдымо, лым лийдыме, чот тыршыше
не́уч
м. разг. покыр, тунемдыме еҥ
неучти́вый
прил. тыматле (пагалыше) огыл, пагалыдыме
неую́тно
нареч.
1. йӧндымын, йӧнысыр
2. в функц. сказ. йӧндымӧ, йӧнысыр
в квартире неуютно пачерыште йӧнысыр
неую́тный
прил. йӧндымӧ, йӧнысыр
неуязви́мый
прил.
1. (такой, которого трудно уязвить) сусырташ лийдыме, лушкыдо огыл
2. (недосягаемый) логалаш (логалташ) лийдыме
на неуязвимой высоте логалаш лийдыме кÿкшытыштӧ
3. (безупречный) кычалтылаш (ситыдымашым муаш) лийдыме, пеш сай
нефтедобыва́ющий
прил. нефтьым тулышо
нефтедобывающая промышленность нефть(ым) тулышо йӧнозанлык
нефтеналивно́й
прил. нефтьым шупшыктышо
нефтеналивные суда нефтьым шупшыктышо судно-влак
нефтеперего́нный
прил. нефтьым тулышо
нефтеперераба́тывающий
прил. нефтьым перерабатыватлыше
нехи́трый
прил.
1. (простодушный) чоя огыл
2. разг. (несложный) неле (йӧсӧ) огыл
нехитрое дело йӧсӧ паша огыл
неходово́й
прил. разг. ужалалтдыме
неходовой товар ужалалтдыме сату
нехорошо́
нареч.
1. сайын огыл
2. в знач. сказ. безл. сай огыл
мне нехорошо мыланем сай огыл
не́хотя
нареч. (неохотно) ӧкым(еш), кумыл деч посна
делать что-либо нехотя иктаж-мом ӧкымеш ышташ
нецелесообра́зный
прил. келшен толдымо, шотлан толдымо, пайдале огыл, арам
нецелесообразная трата времени жапым арам йомдарымаш
неча́янно
нареч. (без намерения) шижде, йоҥылыш, лӱмын огыл
неча́янный
прил.
1. (без намерения) йоҥылыш
нечаянный выстрел йоҥылыш лÿйымаш
2. (неожиданный) вучыдымо
нечаянная встреча вучыдымо вашлиймаш
не́чего
І
мест. отриц. нимо, нимом
мне больше нечего сказать мыланем тетла нимом каласаш
мне нечего читать мыланем нимом лудаш
◊ от нечего делать паша укеште
делать нечего вводн.сл. нимом ышташ
ІІ
в знач. сказ. неопр. разг.
1. (не следует) нимолан
об этом и думать нечего тидын нерген шонашат нимолан
2. (незачем) нимолан(ат)
нечего вам в это дело вмешиваться тыланда коклаш пураш нимолан
нечелове́ческий
прил.
1. (не свойственный человеку) айдемылан келшен толдымо, айдемын огыл
2. (превышающий человеческие силы) моткоч кугу
нечеловеческие усилия моткоч кугу вийым пыштымаш
нече́стно
нареч. чын огыл, шотдымын
нече́стный
прил. чын огыл, шотдымо
нечестный поступок шотдымо койыш
не́чет
м. разг. мужырдымо числа, уто
нечётный
прил. мужырдымо
нечётное число мужырдымо числа
нечистопло́тный
прил.
1. (неопрятный) ару (чатка) огыл, лювык, лавыра
2. перен. ару, яндар чонан (шÿман) огыл
нечистота́
ж.
1. лавыра
2. только мн. нечисто́ты куштыра, мушкылтыш, шÿкшак