разрастаться, расти буйно
Шурно умен кушкеш. Арбуз ‒ тушкалте кӱзынерым, мурен шелеш ‒ тунар умен (В.К.). Тӱредме годым тӱтыра лиеш гын, поҥго ума. У ий годым кугу мардеж лиеш гын, олма ума (КП)
преуспеть, добиться успеха
Пашаштыже тудо умаҥын, шонымашкыже шуын.
ненормальный, противоестественный, нездоровый (взгляд, поведение, поступок и т.д.)
Умбале ончалтыш. Умбале койышым кояш. Умбале шонымашым ойлышташ.
ненормально, противоестественно
Умбальыла шокта гынат, тыге манаш тоштам: шочмо йылмым йӧраташ мый Эстонийыште тунемынам (Пӱр.)
плодородие
Мемнан кундемысе мландын умдартышыжым нӧлталаш шуко вийым пыштыман.
плодоносный
Умдартышан нур. Умдартышан мланде. Шемрокан мланде умдартышан.
стрелка
Шагат умдо. Сӱретлыме умдо корным ялышкына ончыкта.
уколоть; сделать укол
Врач йочам ала-могай корштыктарымым чарыме эм дене умдылыш.
понятливый, деловой, путный
Умло еҥ. Умло вуйлатыше. Умло мутланымаш.
неологизм линг.
20‒30-шо ийлаште марий йылмыште шуко умутым ыштыме.
ротовая полость анат.
Яндар йоҥйӱк лийме годым юж умшавомыш гоч лектеш.
таҥастаре: умшагӧргӧ
ротовая полость
Ломыж йолым да умшагӧргым когарта, санден янлык-влак вес велыш куснен каят (Куг.)
таҥастаре: умшавомыш
аппетит
Кочмо ялт ок шу, умшадам уке.
понятие, смысл
Ты еҥын нимогай умылжо уке. Мутын умылжо. Ты терминын умылжо изиш весырак.
таҥастаре: умылымаш
понятный, доступный
Книгам умылло йылме дене возымо.
толкование; пояснение, разъяснение, инструкция
Умылтарчык мутер. Тиде ӱзгарлан нимогай умылтарчыкымат возымо огыл. Пашам тӱҥалме деч ончыч вуйлатыше умылтарчыкым эртарыш.
объяснительная записка
Умылтарымгагазым возо, кызытак (Ю.Г.)
непонимание, отсутствие понимания
Литератур йылмын мутвундыжым пойдарыме шотышто умылыдымаш марий мерсотышто але мартеат кодеш.
Ⅰ
благоприятный, подходящий
Умыр жап. Умыр илыш-касыш. Умыр игече. Кечава, кечыгӧрж, кечыгорно, мардежава, умыр кечетым ончыкто (Кум.м.)
Ⅱ
умеренный (средний между крайностями)
Умыр либерал. Умыр политик. Умыр йодмаш. Умыр ончалтыш.
умеренный
Умыр-леве игече. Умыр-леве лончо.
становиться умеренным, утихомириться; нормализоваться
Кече таче изиш умырланаш тӱҥалын (Ӧ.Б.). Илыш умырлана.
Ⅰ
урожайность, урожай
Тений шыдаҥ сай умышым пуышаш. Умыш ок вел эрлат кава гычын, керек киндым кушта леве йӱр (Ф.И.)
таҥастаре: шурнылектыш
Ⅱ
успех, везение
Тунеммаштет умыш уло? Илышыштет, пашаштет умыш лийже!
О сайте
Инструкция