упорядочить; отрегулировать, наладить
Пашам радамдаш. Приборым радамдаш. Машинаштет тул ылыжмым радамдаш кӱлеш ‒ кӱрылтын.
системный
Радамле шонымаш. Радамле статьялык шонымаш (В.К.)
система, определённый порядок
Йылмысе радамлык. Туныктымо радамлык. Сайлыме радамлык. Йӱлам шуктымо радамлык.
очередник
Вес радамче кӧ?
подлесок, мелкий лес
Тиде верым «Пайкин радер» маныныт (Онч.). Радер ‒ тиде тыгыде арама, кожер, нулго, каяшат огеш лий, пеш чӱчкыдӧ (Ӧ.Б.)
репродуктор
Меҥге вуйысо радиопуч гыч марий муро йоҥгалтеш.
радиопередача
Марла радиоувертышым 30-шо ийлаште колташ тӱҥалме.
полотно (произведение искусства)
Ончерыште И. Ямбердовын радынаже ойыртемалтеш.
кисло-сладкий
Ражга пӱрӧ. Ражгата пура йӱаш сай. Ражгата эҥыжвӱд. Ражга олма.
чащоба
Мераҥ ражгерыш кудал пурыш.
райцентр
Комак Игорь корно пашаже гыч райрӱдыштӧ адакат йолташыже-шамыч деч оптал толын (Ю.Г.)
наслаждение, удовольствие, блаженство
Ракатын акше шерге (Куг.). Неле паша ракатым ок пу.
наслаждаться, блаженствовать, получать удовольствие
Илыш дене ракатланаш. Мурым колыштын ракатланем.
ублажить
Выньык дене кырымаш тиде гана капкылжым чотак ракатландарыш (Онч.)
блаженно, с удовольствием
Да уныкатлан ту пагытыште эрык да ласка, чоклыметым колыштеш ракатлын (Онч.)
жемчуг
Ракывотшер шӱшер. Пӱйжӧ ракывотшер гай волгалтеш.
Ⅰ:
муткылдышлаште гына кучылталтеш:
рат лияш быть довольным
рат улам я доволен
Ⅱ:
муткылдышлаште гына кучылталтеш:
рат дене строем
рат дене кошташ ходить строем
рат дене кияш лежать рядами
анализировать, разбираться, смыслить
Тидым (йотэлыш пурымым) Чачавий ок ратле, шӱмлан лӱдыкшын чучеш (МЭ)
Ⅰ
толковый, дельный
Ратле ой. Ратле ыштыш.
Ⅱ
ратный, боевой
Ратле паша. Ратле чап. Ратле сеҥымаш. Ратле корно.
Ⅲ
стройный, складный, логичный
Ратле ой. Ратле шонкалымаш. Ратле доклад.
по-порядку, рядами
Пырня-влак раттен кият. Пугомыля-влакым раттен оптен шындышт. Раттен шинчаш. Раттен пураш.
невыясненный, непрояснённый
Рашемдыдыме йодыш кодын огыл.
требующий выяснения
Рашемдышаш йодыш уке.
проступать, проявляться, вырисовываться
Кумда олык эркын рашемешташ тӱҥале. Проблеме эркын рашемештеш.
прояснившийся
Рашемше кава. Рашемше корно. Ончылно рашемше чодыра нӧлталт шогале. Вудакан койшылан рашемшыш савырныш (Ю.Г.)
проясняться, проясниться, стать чётким
Ончылно, ял мучаш капка вес велне ик кугу куэ рашештеш (Онч.). Умбакыже кузе лийман, вашке рашештеш.
чёткий, отчётливый, внятный
Рашката йӱкан.
чётко, внятно, отчётливо
Рашкатан ойла (Ӧ.Б.). Рашкатан умылтараш.
непогода; ненастный
Рашке шыжым-шошым лиеш, лум ден йӱр йӱреш. Шыжым-шошым рашкеш вольык явыга (Ӧ.Б.). Рашке кече.
неопределённый (МРС)
Рашландарыдыме вашмут. Рашландарыдыме тӱс. Рашландарыдыме формо.
выяснять, расследовать
Кӱчык-кужум ваш полшен тӧрлат, рашлат (МЯ)
неясность, нечёткость
Марла возымаште экшык, рашогыллык лиеденыт (Куг.)
подросток
13‒14 ийыш шумышт годым йоча-влак вес илыш йыжыҥыш вончат ‒ рвезаш лийыт. Тыгай годым нунылан посна тӱткыш лийшаш.
молодёжь
Рвезыдукым тачысе илышым шке семынже умыла.
молодой человек, парень
Ик рвезыеҥ йӱр шокте вошт шем пычкемыш йӱдышкӧ пурен йомеш (В.К.). Рвезыеҥ мӱкшомартала лӱшкышӧ ола гыч ялыш каналташ толеш (В.К.). Сымыктыш нерген тыгай ӱчашымашым рвезыеҥ шулен колыштеш (В.К.)
пытаться казаться молодым, молодиться (TschW)
Рвезыланен ит кошт.
молодо, молодцевато, браво
Ошкыл колтем гын рвезын, шоҥгын ончен ида код (В.К.)
1) благословенный, благодушный
Мый куанем: реза времаштына мыят моштем чуваш-рушла ойлалын иктӧр ешыштына (В.К.). ‒ Рыскалаҥе ӱмырет, реза лие кумылет? ‒ манеш колызо куважлан (Г.З.)
2) согласный
Тый полшет. А молышт? Молышт ӱмбакем кум пуд нелытан кӱмат кудалташ реза улыт (Е.Г.)
затянуть резиной
Чулкам резиҥгылаш. Шокшым резиҥгылаш. Юбкым резиҥгылаш.
рецензирование
Школ программым рецензылымыже годым П. Карпов чылт сындыме пашам ыштен (МЭ)
зарешетить
Окнаже уло гынат, решоткалыме (Ю.Г.)
породниться
Пошкудо-влак родаҥыч. Шижам кумло шошо ялемын чон шокшым, родаҥым кеч мый ола ден (Э.А.)
родня, клан
Паймыр родо-шочшо таче пӱтынек иктыш чумырген.
родоначальник
Марий сылнымутын родывуйжо ‒ Сергей Чавайн.
родословная
Мемнан родыдукымвожна мӱндыркӧ шупшылтеш.
родство; родственный
Родылыкна тидын дене (В.К.). Мемнан коклаште родылык кыл уке.
землистый
Рокалге тӱсан рвезе-влак.
клубень
Мланде йымалне пурса гайрак йыргешке роколма (МЭ)
землянка
Рокпӧртыштӧ салтак-влак погыненыт.
роспуск
Шӱртӧ рончылтыш. Вынер рончылтыш. Ӱп рончылтыш.