Марийско-русский словарь неологизмов

1радамдаш

упорядочить; отрегулировать, наладить
Пашам радамдаш. Приборым радамдаш. Машинаштет тул ылыжмым радамдаш кӱлеш ‒ кӱрылтын.

2радамле

системный
Радамле шонымаш. Радамле статьялык шонымаш (В.К.)

3радамлык

система, определённый порядок
Йылмысе радамлык. Туныктымо радамлык. Сайлыме радамлык. Йӱлам шуктымо радамлык.

4радамче

очередник
Вес радамче кӧ?

5радер

подлесок, мелкий лес
Тиде верым «Пайкин радер» маныныт (Онч.). Радер ‒ тиде тыгыде арама, кожер, нулго, каяшат огеш лий, пеш чӱчкыдӧ (Ӧ.Б.)

6радиопуч

репродуктор
Меҥге вуйысо радиопуч гыч марий муро йоҥгалтеш.

7радиоувертыш

радиопередача
Марла радиоувертышым 30-шо ийлаште колташ тӱҥалме.

8радына

полотно (произведение искусства)
Ончерыште И. Ямбердовын радынаже ойыртемалтеш.

9ражга, ражгата

кисло-сладкий
Ражга пӱрӧ. Ражгата пура йӱаш сай. Ражгата эҥыжвӱд. Ражга олма.

10ражгер

чащоба
Мераҥ ражгерыш кудал пурыш.

11райрӱдӧ

райцентр
Комак Игорь корно пашаже гыч райрӱдыштӧ адакат йолташыже-шамыч деч оптал толын (Ю.Г.)

12ракат

наслаждение, удовольствие, блаженство
Ракатын акше шерге (Куг.). Неле паша ракатым ок пу.

13ракатланаш

наслаждаться, блаженствовать, получать удовольствие
Илыш дене ракатланаш. Мурым колыштын ракатланем.

14ракатландараш

ублажить
Выньык дене кырымаш тиде гана капкылжым чотак ракатландарыш (Онч.)

15ракатлын

блаженно, с удовольствием
Да уныкатлан ту пагытыште эрык да ласка, чоклыметым колыштеш ракатлын (Онч.)

16ракывотшер

жемчуг
Ракывотшер шӱшер. Пӱйжӧ ракывотшер гай волгалтеш.

17рат

Ⅰ:
муткылдышлаште гына кучылталтеш:
    рат лияш быть довольным
    рат улам я доволен
Ⅱ:
муткылдышлаште гына кучылталтеш:
    рат дене строем
    рат дене кошташ ходить строем
    рат дене кияш лежать рядами

18ратлаш

анализировать, разбираться, смыслить
Тидым (йотэлыш пурымым) Чачавий ок ратле, шӱмлан лӱдыкшын чучеш (МЭ)

19ратле

Ⅰ
толковый, дельный
    Ратле ой. Ратле ыштыш.
Ⅱ
ратный, боевой
    Ратле паша. Ратле чап. Ратле сеҥымаш. Ратле корно.
Ⅲ
стройный, складный, логичный
    Ратле ой. Ратле шонкалымаш. Ратле доклад.

20раттен

по-порядку, рядами
Пырня-влак раттен кият. Пугомыля-влакым раттен оптен шындышт. Раттен шинчаш. Раттен пураш.

21рашемдыдыме

невыясненный, непрояснённый
Рашемдыдыме йодыш кодын огыл.

22рашемдышаш

требующий выяснения
Рашемдышаш йодыш уке.

23рашемешташ

проступать, проявляться, вырисовываться
Кумда олык эркын рашемешташ тӱҥале. Проблеме эркын рашемештеш.

24рашемше

прояснившийся
Рашемше кава. Рашемше корно. Ончылно рашемше чодыра нӧлталт шогале. Вудакан койшылан рашемшыш савырныш (Ю.Г.)

25рашешташ

проясняться, проясниться, стать чётким
Ончылно, ял мучаш капка вес велне ик кугу куэ рашештеш (Онч.). Умбакыже кузе лийман, вашке рашештеш.

26рашка, рашката

чёткий, отчётливый, внятный
Рашката йӱкан.

27рашкатан

чётко, внятно, отчётливо
Рашкатан ойла (Ӧ.Б.). Рашкатан умылтараш.

28рашке

непогода; ненастный
Рашке шыжым-шошым лиеш, лум ден йӱр йӱреш. Шыжым-шошым рашкеш вольык явыга (Ӧ.Б.). Рашке кече.

29рашландарыдыме

неопределённый (МРС)
Рашландарыдыме вашмут. Рашландарыдыме тӱс. Рашландарыдыме формо.

30рашлаш

выяснять, расследовать
Кӱчык-кужум ваш полшен тӧрлат, рашлат (МЯ)

31рашогыллык

неясность, нечёткость
Марла возымаште экшык, рашогыллык лиеденыт (Куг.)

32рашчын

аксиома (РМС)