сов. в кого-что пижаш, пижын шинчаш
прил. теҥгечысе
вчерашний день теҥгечысе кече
◊ искать вчерашний день муаш лийдымым кычалаш
нареч. ныл пачаш, ныл гана, нылыте
увеличить вчетверо ныл пачаш кугемдаш
согнуть вчетверо нылыте тодылаш
сов. во что разг.
1. (вникнуть в читаемое) умылен лудаш
вчитаться в текст текстым умылен лудаш
2. (освоиться) лудын тунемаш (кӧныгаш)
прил. разг. тиян, тий вузык
кумдан, кумдыкеш
река разлилась вширь эҥер кумдан шарлен
вширь и вглубь чыла вере
сов. что во что кӧргеш урген шындаш, кӧргӧ веч ургаш
прил. разг.
1. кӧргыш пурышо, шыныше, шыҥен пурышо, кочшо
въедливый запах кочшо упш
2. (придирчивый, дотошный) кычалтылше
сов.
1. (внутрь чего-либо) пураш, кудал(ын) пураш (имне, машина дене, т.м.)
въехать в город олаш пураш, олаш кудал пураш
2. (наверх) кӱзаш, кудал(ын) кӱзаш (имне, машина дене, т.м.)
въехать на гору курыкыш кӱзаш
3. (вселиться) илаш пураш
въехать в новый дом у пӧртыш илаш пураш
сов. куржын лекташ, лектын куржаш (о человеке, птицах); кудал(ын) лекташ, лектын кудалаш (о животных)
сов.
1. что (вышибить) перен лукташ
выбить пробку пробкым перен лукташ
2. кого (с боем вытеснить) кырен лукташ
выбить противника из окопов тушманым окопла гыч кырен лукташ
3. что (выколотить) почкен (кырен) лукташ
выбить пыль из одеяла одеял гыч пуракым почкен лукташ
4. что (вычеканить) перен шындаш
выбить знак палым перен шындаш
5. что (уничтожить посевы и т.п.) кырен пытараш
◊ выбить кого-либо из колеи иктаж-кӧм корныж гыч кораҥдаш
выбить дурь из головы ушым пурташ
сов.
1. (с трудом выбраться) шенын лекташ
выбиться из толпы калык кокла гыч шеҥын лекташ
2. перен. (с трудом освободиться от чего-либо) сеҥен лекташ
выбиться из нужды нужна гыч лекташ
3. (показаться наружу) чараш(ке) лекташ, чараш лектын кечалташ
волосы выбились из-под шапки ӱп упш йымач чараш лектын
◊ выбиться из сил ярнаш, вийдыме (ӱнардыме) лияш
выбиться из графика график гыч лекташ
сов. что разг. мутым шараш, ойлен (каласен) колташ
м.
1. (действие) ойырымаш, ойыркалымаш
выбор книги книгам ойыркалымаш
2. (подбор) ойыркален налаш лиймаш
в магазине большой выбор товаров магазиныште ойыркален налаш лийме шуко сату уло
3. только мн. выборы полит. сайлымаш
сов.
1. кого-что ойырен налаш, ойыркален налаш
выбрать профессию профессийым ойырен налаш
2. кого-что (голосованием) сайлаш
выбрать депутата депутатым сайлаш
3. что (отсортировать) ойырен налаш (погаш), ойырен эрыкташ
4. что (найти время) муаш, ойыраш
сов.
1. (с трудом выйти, выехать) лекташ, шеҥын лекташ
выбраться из леса на дорогу чодыра гыч корныш лекташ
2. (с трудом освободиться от чего-либо) лекташ, сеҥен лекташ
выбраться из затруднений нелылык гыч лекташ
сов. кого-что луктын кудалташ (шуаш)
сов. каяш, лекташ
выбыть из города ола гыч каяш
выбыть из школы школым кудалтен каяш
сов. кого-что ястараш, луктын кышкалаш
вывалить песок из тачки тачке гыч ошмам ястараш
сов. кого-что, в чём разг. почаҥдараш, пӧрдалтараш, йӧркалаш
вывалять кого-либо в снегу иктаж-кӧм лӱмеш почаҥдарен пытараш
сов. (в чём-либо) почаҥ (пӧрдал) налаш
сов. что разг. пален налаш
выведать чьи-либо намерения иктаж-кӧн шонымашыжым пален налаш
с.
1. (действие) лукмаш, луктын колтымаш; вӱден лукмаш
выведение спутника Земли на орбиту Мландын спутникшым орбитыш лукмаш
2. (исключение) лукмаш, луктын колтымаш
3. (выращивание) лукмаш, куштымаш
выведение новых пород скота у урлык вольыкым лукмаш
4. (уничтожение) пытарымаш
выведение пятна тамгам пытарымаш
сов. кого-что
1. (удалить) лукташ, шупшыктен лукташ, наҥгаяш
вывезти на лето детей из города кеҥежлан йоча-влакым ола гыч наҥгаяш
2. (привезти, доставить) шупшыктен кондаш, лукташ
вывезти удобрения на поля ӱяҥдышым пасуш лукташ
3. (привезти с собой) пелен кондаш (наҥгаяш)
4. эк. (о внешней торговле) наҥгаяш, шупшыкташ, ужалаш
вывезти товар за границу сатум вес эллашке наҥгаяш
сов. что тергаш, терген налаш (лекташ)
выверить часы жапым терген налаш
сов. что
1. (вывинтить) рончен (пӱтырен) лукташ
вывернуть винт винтым рончен лукташ
2. разг. (вывихнуть) моклештараш, йычкештараш
вывернуть руку кидым моклештараш
3. (наизнанку) савыраш, савырен шындаш
вывернуть рукав шокшым савыраш
сов.
1. (вывинтиться) рончалташ
2. разг. (вывихнуться) моклешташ, йычкешташ
3. (наизнанку) савыралташ
4. перен. разг. (выйти из трудного положения) утлаш, кораҥаш
сов.
1. кого-что (увести) лукташ, луктын колташ, вӱден лукташ
вывести из дома пӧрт гыч луктын колташ
2. кого (исключить) лукташ, луктын колташ
вывести кого-либо из игры иктаж-кӧм модмаш гыч лукташ
3. кого-что и без доп. (привести) лукташ
тропинка вывела нас на дорогу йолгорно мемнам корныш лукто
4. что (изменить действие, состояние, положение) лукташ
вывести самолёт из штопора самолётым штопор гыч лукташ
5. что (сделать вывод) лукташ
6. кого-что (вырастить) лукташ, кушташ
вывести новую породу скота у урлык вольыкым лукташ
7. что (построить) ыштен (оптен) шындаш
вывести стены здания пӧрт пырдыжым оптен шындаш
8. кого-что (уничтожить) пытараш
вывести клопов умдылам пытараш
9. что (тщательно вырисовать и т.п.) сӱретлен (возен, ыштен) шындаш
вывести узор сӱретым ыштен шындаш
10. кого-что лит. (изобразить) ончыкташ, сӱретлен ончыкташ
вывести кого-либо в рассказе ойлымаште иктаж-кӧм сӱретлен ончыкташ
◊ вывести кого-либо из себя чот сырыкташ, шыдештараш
вывести на широкую дорогу кумда корныш лукташ
вывести из строя смотри: строй
сов. что
1. яндар юж дене пытараш
выветрить из комнаты табачный дым тамак шикшым пӧлемыште яндар юж дене пытараш
2. геол. мардеж дене шаланен (шелышталтын) пыташ
сов.
1. яндар юж дене пыташ
2. геол. мардеж дене шаланен (шелышталтын) пыташ
сов. что рончен (пӱтырен) лукташ
вывинтить гайку гайкым рончен лукташ
сов. рончалташ, рончалт лекташ
сов. что моклештараш, йычкештараш
вывихнуть ногу йолым моклештараш
м. иге-влак (ик ава деч шочшо-влак — кайык, янлык нерген)
выводок гусей комбиге-влак
сов. кого-что разг. шӱдырен (шупшын) лукташ
сов. что разг.
1. савырал(ын) лукташ
выворотить камень из земли мланде гыч кӱм савырал(ын) лукташ
2. (наизнанку) тупуй савыралаш (савырен шындаш)
сов.
1. савыралт(ын) лектын возаш
2. тупуй савырнаш (вургем нерген)
сов. что (сберечь, сэкономить) арален кодаш; пайдам налаш
Ⅰ
сов. кого-что прост.
1. (высмотреть) ончен кычал(ын) муаш
2. (всё разглядеть) ончен лекташ (налаш)
Ⅱ
несов. (иметь вид) кояш
он выглядит сегодня хорошо тудо таче сай коеш
сов.
1. (посмотреть от-куда-либо) вуйым луктын ончалаш
выглянуть из окна окна гыч вуйым луктын ончалаш
2. (показаться) койылалташ, койын колташ; ончалаш, ончал(ын) колташ
из-за туч выглянула луна пыл лоҥга гыч тылзе ончал колтыш
сов.
1. кого-что (прогнать) поктен лукташ (колташ), кожен лукташ (колташ)
выгнать скот в поле вольыкым пасуш поктен лукташ
2. что с.-х. (вырастить ускоренно) писын ончен кушташ
выгнать рассаду росотам писын ончен кушташ
3. что (добыть перегонкой) йоктарен (шолтен) лукташ
выгнать дёготь тегытым шолтен лукташ
сов. что кадырташ, кадыртен шындаш
сов. кадыргаш, кадырген шинчаш
ж. пайда
извлечь выгоду пайдам налаш
сов.
1. (сгореть) йӱлен пыташ
вся деревня выгорела уло ял йӱлен пытен
в лампе выгорел керосин лампыште керосин йӱлен пытен
2. (выцвести) тӱс каяш, шапалгаш
материя выгорела материйын тӱсшӧ каен
О сайте
Инструкция