с.
1. (у животных) шижмаш, нерӱпш
собака стойким чутьём пӱсӧ нерӱпшан пий
2. перен. палымаш, умылымаш
чутьё языка йылмым палымаш
с.
1. (животных, птиц) чучело
2. (пугало) лӱдыктыш
огородное чучело пакчасе лудыктыш
3. перен. разг. чучело, пундыш
несов. кого-что
1. шижаш
собака чует зверя пий янлыкым шижеш
2. перен. разг. шижаш, палаш
м.
1. йолтошкалтыш, ошкыл
сделать два шага вперёд ончыко кок ошкылым ышташ
2. перен. (действие, поступок) ошкыл
необдуманный шаг шоналтыде ыштыме ошкыл
◊ на каждом шагу кажне ошкылышто
первые шаги тӱҥалтыш ошкыл
в нескольких шагах лишне, воктенак
не отходить ни на шаг от кого-либо иктаж-кӧ деч ик ошкылланат кораҥаш огыл
шаг за шагом эркын-эркын
ни шагу назад шеҥгек ик ошкылымат ышташ огыл
несов. ошкылаш
шагать по дороге корно дене ошкылаш
прич. в знач.прил. тех. ошкылшо
шагающий экскаватор ошкылшо экскаватор
нареч. ошкыл(ын)
идти шагом ошкыл каяш
несов. (резвиться) толашаш, юарлаш
дети шалят йоча-влак юарлат
м. шалфей, соҥгыра почкалтыш
прил. ораде
шальные поступки ораде койыш
◊ шальная пуля ораде пуля
шальные деньги куштылгын ыштен налме окса
ж.
1. (головной убор) упш
надеть шапку упшым упшалаш
2. полигр. (заголовок) вуймут
◊ на воре шапка горит погов. ворын вуйыштыжо упш йӱла
прил. упш ургышо
шапочная мастерская упш ургышо мастерской
◊ прийти к шапочному разбору мучашке толын шуаш, пытымашеш толаш
несов. шеҥаш
шарить в карманах кӱсенлаште шеҥаш
несов. чем и без доп. шӱдыркалаш
шаркать ногами йолым шӱдыркалаш
с.
1. (действие) лӱҥгалтмаш, тайныштмаш
2. разг. (ходьба без цели) перныл(ын) коштмаш
3. перен. (непостоянство, неустойчивость) кокыте шонкалымаш
несов. кого-что
1. (раскачивать) лӱҥгыкташ
шатать столб меҥгым лӱҥгыкташ
2. безл. тайныштыкташ
его шатает из стороны в сторону тудым ик могыр гыч вес могырыш тайныштыкта
несов.
1. (качаться) лӱҥгалташ, лӱҥгаш, тайнышташ
зуб шатается пӱй лӱҥга
2. разг. (слоняться без дела) перныл(ын) кошташ
шатéн м., шатéнка ж.
шатен, кӱреналге ӱпан еҥ
прил.
1. (неустойчивый) лӱҥгалтше, лӱҥгышӧ, тайныштше
шаткая лестница лӱҥгалтше тошкалтыш
2. перен. (ненадёжный) ушанаш лийдыме, лушкыдо
Ⅰ
ж. (в игре) шашке
играть в шашки шашке дене модаш
Ⅱ
ж. (оружие) шашке
прил. ургымо
швейная машина ургымо машина
несов. что, чем
1. (бросать) кудалташ, кудалтылаш, кышкаш, кышкылташ
швырять камнями кӱм кышкылташ
2. (тратить, расточать) шалатылаш
швырять деньгами оксам шалатылаш
несов.
1. чем (бросаться) ваш-ваш кудалтылаш, ваш-ваш кышкаш, ваш-ваш кышкылташ
2. кем-чем перен. (не дорожить, пренебрегать) шалатылаш
несов.
1. тарваташ, тарватылаш
ветер шевелит листья лышташым мардеж тарватылеш
2. что (переворачивать для просушки, ворошить) оварташ
◊ шевелить мозгами вуй ушым тарваташ, шонаш
несов.
1. (приходить в движение) тарванылаш
2. повел. (шевелись!, шевелитесь!) тарванылза!
не шевелись! ит тарваныл!
прил. шӱй
шейные позвонки шӱй лу
м. лыжгымаш, лыжгыме йӱк
шелест листьев лышташ лыжгыме йӱк
несов. лыжгаш, лыжгалташ, лыжгыкташ
прил. порсын, порсын гай
шелковистые волосы порсын гай ӱп
м. зоол. порсын лыве
тутовый шелкопряд тутовый порсын лыве
сов. лыжгыкталаш, тарваналташ
листья на дереве не шелохнутся пушеҥгыште лышташ ок лыжгыктал
ж. шӱм
картофельная шелуха пареҥге шӱм
с. лыгештмаш
шелушение кожи коваште лыгештмаш
несов. что сӱвызаш, шӱгынчаш; ковыжаш
шелушить орехи пӱкшым сӱвызаш
шелушить горох пурсам ковыжаш
несов. лыгешташ
кожа на лице шелушится шӱргӧ коваште лыгештеш
несов. сустыклаш, сустыкланаш
несов. что и без доп. шып (йышт) ойлаш
шептать на ухо кому-либо иктаж-кӧн пылышыш шып ойлаш