сов.
1. кого-что (коснуться) логалаш, тӱкаш
пуля задела кость пуля лушко логалын
2. что, за что (зацепиться) тӱкнаш, пижаш, пижын шинчаш:
3. кого-что перен. (взволновать, возбудить) шыдештараш
прил. шеҥгел(се)
заднее колесо шеҥгел орава
◊ задняя мысль шолын шонымаш
быть без задних ног пеш нояш
задним числом эртыше числа дене
м. (телеги, дивана и т.п.) шеҥгел
нареч. шуко (ятыр) ончыч
задолго до отхода поезда поезд кайыме деч шуко ончыч
сов. что кому разг. парымыш пураш
нареч. тупынь
пятиться задом тупынь чакнаш
◊ задом наперёд тупынь
м. чолгалык, шӱм-чон тул
берёт задор шӱм-чон тул ылыжеш
прил.
1. (пылкий) чолга
задорный взгляд чолга ончалтыш
2. (запальчивый) ура (чонан)
задорный человек ура айдеме
сов.
1. (умереть от удушья) пичкаяш
задохнуться от угара аҥырген пичкаяш
2. (тяжело и прерывисто дышать) шӱлешташ
задохнуться от волнения тургыжланен шӱлешташ
сов. что в разн.знач. шонаш, шонен пышташ
задумать поехать в город олаш каяш шонен пышташ
задумать число числам шонаш
сов.
1. над чем, о чём шоналташ
глубоко задуматься над чем-либо иктаж-мо нерген келгын шоналташ
2. чаще с отриц. и с неопр. (заколебаться) кокытеланаш
я не задумалась сказать ему правду в глаза мый тудлан чыным кокытеланыде каласенам
ж. шонкалымаш
впасть в задумчивость шонкалаш тӱҥалаш
прил. шонкалыше, шонышан, шонышо
сов. что (дунув, погасить) йӧрташ, пуалаш
задуть лампу лампым йӧрташ
ж. поро (алал) кумыл; шӱм-чоным (кумылым) савырышан лиймаш
прил. поро (алал) кумылан; шӱмлан лишыл, шӱм-чоным (кумылым) тарватыше
задушевный друг шӱмлан лишыл йолташ
сов.
1. кого-что шупшкедаш
2. разг. (утомить, измучить) орландарен пытараш
сов. что шупшылаш; петыраш, леведаш
задёрнуть занавеску занавескым шупшылаш
сов. петыралташ
занавес задёрнулся занавес петыралтын
м.
1. спорт. кудал(ын) савырнымаш
2. (к кому-либо, куда-либо) (кайышыла) пурен лекмаш
сов. кого разг. (замучить ездой) кудалышт(ын) ярныктараш, пуштмешке кудалышташ
прил. толшо, толын пурышо, корныеҥ
◊ заезжий двор уст. постоялый двор
сов.
1. кого (загрызть) пурын пушташ
волк заел овцу пире шорыкым пурын пуштын
2. кого разг. (измучить укусами — о насекомых) кочкын йыгыжтараш
заели комары шыҥа-влак йыгыжтареныт
3. что, чем (съесть) изиш пурлаш
4. что разг. (защемить) ишаш, ишен шындаш
верёвку заело керемым ишен шынден
сов. в разн.знач. пураш (имне, машина дене)
заехать к знакомым палыме-влак деке пураш
сов.
1. кого-что (стиснуть) ишаш, ишен шындаш; кормыжташ
зажать что-либо в руке иктаж-мом кидеш кормыжташ
2. что (плотно закрыть) петыраш
зажать уши пылышым петыраш
◊ зажать рот кому-либо иктаж-кӧн умшажым петыраш
сов. кого-чего разг. вучен нояш, моткоч шуко вучаш
сов.
1. что чӱкташ, чӱктен шындаш
зажечь лампу лампым чӱкташ
2. кого-что перен. ылыжташ
зажечь сердца шӱм-чоным ылыжташ
сов.
1. (загореться) чӱкталташ
зажглись огни тул чӱкталтын
2. перен. (воодушевиться) ылыжаш, ылыж(ын) каяш
с.
1. тулым пижыктымаш (ылыжтымаш)
2. тех. (мотора) зажиганий
прил.
1. тулым пижыктыше (ылыжтыше)
зажигательная бомба тулым пижыктыше бомбо
2. перен. таратыше, ылыжтыше
м.
1. (действие) ишыктымаш, пызырымаш
бороться с зажимом критики критикым пызырымаш ваштареш кучедалаш
2. (приспособление) ишыктыш
Ⅰ
сов. (зарубцеваться) тӧрланаш, паремаш
Ⅱ
сов. илаш тӱҥалаш
зажить семейной жизнью еш илыш дене илаш тӱҥалаш
сов. что кумаш
зажмурить глаза шинчам кумаш
сов. кумаш
зажмуриться от яркого света волгыдылан кӧра шинчам кумаш
сов. кого разг. ӱжын кондаш (пурташ)
зазвать в гости унала ӱжын пурташ
прил. тазалыкым тыланыман
заздравная песня тазалыкым тыланыман муро
сов. разг.
1. (заглядеться) шулен ончаш
2. (проявить рассеянность) нералтен колташ перен.
сов. что мланде дене ушаш
сов. кугешнаш, шкем кугуэш ужаш
с.
употребляется лишь в составе выражений:
без зазрения совести намысде, намыс деч посна, вожылде
прич. в знач.прил.
1. (ставший негодным) модын туржын пытарыме (о картах); шоктен тӱгатен пытарыме (напр. о грампластинке)
2. перен. модын йыгыжтарыме
заигранная роль модын йыгыжтарыме роль
сов.
1. что (сделать негодным) модын туржын пытараш (напр. карты); шоктен тӱгатен пытараш (напр. грампластинку)
2. что перен. шынден (модын) йыгыжтараш
заиграть пьесу ик пьесымак шынден йыгыжтараш
3. перен. (засиять, засверкать) йылгыжалтен колташ
солнце заиграло на поверхности воды вӱдӱмбалне кечыйол йылгыжалтен колтыш
4. перен. (появиться) чевергаш, чеверген каяш
румянец заиграл на щеках шӱргӧ чеверген кайыш
сов. шуко модаш
дети заигрались йоча-влак шуко модыныт
несов. с кем-чем
1. (любезничать) модаш, тӱкедылаш
2. (заискивать) шӱраҥышташ
м. и ж. тутынышо, тӱкнылшӧ йылман
несов.
1. тутынаш
ребёнок стал заикаться йоча тутынаш тӱҥалын
2. ушештараш
3. смотри: заикнуться 2
О сайте
Инструкция