терминов: 919
страница 3 из 19
ж. разг. чарак
    вот в чём загвоздка! теве кушто чаракше!
м.
1. кадыр вер, тодылмо вер
    загиб листа листым тодылмо вер
2. перен. кораҥмаш, лупшалтмаш
    левый загиб шолашке лупшалтмаш, шола могырыш кораҥмаш
с. вуймут
    заглавие книги книган вуймутшо
прил. вуймутан
    заглавный лист вуймутан лист
    ◊ заглавная буква кугу буква
    заглавная роль тӱҥ роль
сов. что
1. пызыралаш, сеҥаш
    оркестр заглушил голос певца оркестр мурызын йӱкшым сеҥен
2. (о растениях) пошен темдалаш, пызыралаш, пытараш
    сорные травы заглушили пшеницу шӱкшудо шыданым пызыралын
3. разг. (прекратить действие) чараш, йӧрташ
    заглушить самовар самоварым йӧрташ
сов. на кого-что йӧратен ончаш, ончен йӧраташ, чон пытен ончаш
сов.
1. (взглянуть) ончалаш
    заглянуть в окно окнаш ончалаш
2. к кому разг. (зайти) пурен ончалаш (лекташ)
    заглянуть к приятелю йолташ деке пурен лекташ
    ◊ заглянуть вперёд ончыко ончалаш
сов.
1. кого-что (куда-либо) поктен пурташ
    загнать скот во двор вольыкым кудывечыш поктен пурташ
2. кого (замучить ездой, гонкой) кудалышт(ын) ярныктараш
    загнать лошадь имньым кудалышт(ын) ярныктараш
сов. шуяш тӱҥалаш
сов. что тодылаш
    загнуть страницу страницым тодылаш
сов. тодылалташ
    угол страницы загнулся страница лук тодылалтын
м. (заклинание) шӱведымаш, юлымаш

сов. кого (утомить разговорами) нойыктарымешке ойлаш

сов.
1. (начать говорить) мутланаш тӱҥалаш
    ребёнок скоро заговорит йоча вашке мутланаш тӱҥалеш
2. (овладеть речью) ойлен мошташ, ойлаш тунем(ын) шуаш
м. вуймут
м.
1. (для скота) пече (вольык петырыме вер)
2. (полоса земли) касалык, аҥа
    ◊ быть в загоне кудалтыме лияш
прил. кечеш кӱшӧ (шемемше)
сов. кечеш кӱаш (шемемаш)
сов.
1. (начать гореть) йӱлаш тӱҥалаш, ылыжаш, тул пижаш
2. чем, от чего (заблестеть) йӱлаш тӱҥалаш
    его глаза загорелись радостью тудын шинчаже куанымылан кӧра йӱлаш тӱҥале
3. чем и без доп., перен. шуын колташ
    ему загорелось идти тудын канымыже шуын колтен
4. перен. (возникнуть, начаться) ылыжаш
    загорелся спор ӱчашымаш ылыже
сов.
1. что (обнести оградой) печаш, печен шындаш
2. кого-что (заслонить) авыраш, шойышташ, шырен (шойыштен) шындаш
    загородить свет тулым шойышташ
3. что (преградить) авыраш, петыраш
    загородить кому-либо дорогу иктажлан корным петыраш
сов.
1. (обнестись оградой) печалташ
2. (заслониться) авыралташ, петыралташ, шойышталташ
    загородиться от солнца кече деч шойышталташ
с. авыртыш
    проволочное заграждение кӱртньывоштыр дене ыштыме авыртыш
ж. вес (йот) эл (эл-влак)
прил. вес (йот) элысе (элласе)
    заграничный паспорт йот эллык паспорт
сов. разг.
1. что (напр. сено, угли) удырен налаш
2. (начать грести) удыраш тӱҥалаш
м. (у лошади) оржа
сов. кого-что гримироватлаш, чиялтен шындаш (чурийым)
сов. гримироватлалташ
сов. что оралаш, орален опташ (шындаш)
    загромоздить проход вещами корнеш ӱзгарым орален шындаш
ж.
1. (действие) оптымаш
    загрузка руды в плавильную печь рудам левыктыме коҥгаш оптымаш
2. перен. (работой) шуко пашам пуымаш
сов. кого-что пурын пушташ
с.
1. (по гл. загрязнить) лавыртымаш, амыртымаш
    загрязнение водоёмов пӱя-влакым амыртымаш
2. (по гл. загрязниться) лавыргымаш, амыргымаш
    загрязнение раны сусыр амыргымаш
сов. (сделаться густым) нугыдемаш, нугыдем(ын) шинчаш
133зад
м.
1. (задняя часть чего-либо) шеҥгел
2. (седалище) коварче
    ◊ бить задом (о лошади) шеҥгел йол дене чумаш, чумедылаш
сов. кого-что (придавить насмерть) лаштыртен пушташ
с. заданий, паша
    домашнее задание мӧҥгӧ пуымо паша
нареч. разг.
1. (бесплатно) яра, оксам тӱлыдеак
2. (дёшево) шулдын
3. (напрасно) арам
м.
1. задатке (ончылгоч тӱлымӧ окса)
    дать задаток задаткым пуаш
2. перен. только мн. задатки тӱҥалтыш
сов. что, чего, кому-чему в разн.знач. пуаш
    задать задачу задачым пуаш
    задать урок урокым пуаш
    задать лошади овса имньылан шӱльым пуаш
    ◊ задать тон примерым ончыкташ
сов. чем шке ончылан шындаш
    задаться целью шке ончылан цельым шындаш
ж. в разн.знач. задаче
    арифметическая задача арифметика задаче
м. задачник
сов. что, чем тарватылаш тӱҥалаш
ж. петыртыш
    печная задвижка коҥга петыртыш
сов. что
1. (переместить куда-либо) шӱкал(ын) шындаш
    задвинуть в угол лукыш шӱкал шындаш
2. (закрыть) петыраш, шӱкал(ын) петыраш
    задвинуть ящик стола ӱстел яшлыкым петыраш
сов. петыралташ
только мн. тошкем
    ◊ на задворках пытартыш верыште, ӧрдыжтӧ
сов. что
1. (закрыть отверстие) тӧрлаташ; рожым (шелшым) петыраш
    заделать дверь омсам тӧрлаташ
2. (забить) кырен (петырен) шындаш
    заделать ящик яшлыкым кырен шындаш
сов.
1. кого-что (не пустить) кучаш, чараш, чарен (кучен) шогалташ
    дела меня задержали паша мыйым кучен
    задержать противника тушманым чарен шогалташ
2. что (приостановить) чараш
    задержать дыхание шӱлымым чарнаш
    задержать развитие чего-либо иктаж-мон вияҥмыжым чараш
3. что (отсрочить) жапыште пуаш огыл
    задержать зарплату пашадарым жапыште пуаш огыл
4. что (удержать) кучен кодаш
5. кого (арестовать) кучаш
сов.
1. кучалташ
    задержаться в дороге корнышто кучалташ
2. (замедлить движение) чарналташ, чарналтен шогалаш
3. (опоздать) вараш кодаш, юватылаш
ж. юватылмаш, кучымаш, кучалтмаш
    без задержки юватылде