подлива́ть
несов. см. подли́ть
подли́вка
ж.
1. (действие) пыштымаш, опталмаш, ешарымаш
2. разг. (жидкая приправа, которой поливают кушанье; горячий соус) йӧр
мясо с подливкой йӧран шыл (йӧрым пыштыман шыл)
3. спец. (раствор извести для скрепления кирпичной кладки) татыр лапаш
подли́за
м. и ж. разг. шӱраҥыштше, нулышо
подлиза́ть
сов. что (слизать, вылизать до конца) нулен налаш (эрыкташ)
кошка подлизала пролитое молоко пырыс велыме шӧрым нулен нале
подлиза́ться
сов. к кому разг. (подольститься, подделаться к кому-л., стремясь снискать расположение) шӱраҥаш, шӱраҥышташ, нулаш, нуледаш, нуледылаш, йышырнаш, йылгаш, ӱедаш, рывыжланаш
подлизаться к начальству вуйлатыше-влак пелен шӱраҥышташ
подли́зывание
с. нулен налмаш (эрыктымаш)
подли́зывать
несов. см. подлиза́ть
подли́зываться
несов. см. подлиза́ться
по́длинник
м. в разн.знач. подлинник
подлинник лучше фотографии подлинник фотосӱрет деч сайрак
авторский подлинник авторын подлинникше
подлинник лучше перевода подлинник кусарыме текст деч сайрак
по́длинно
нареч. чынак, кернак
по́длинность
ж. чынлык, чын улмаш
подлинность подписи кидпалын чын улмыжо
по́длинный
прил.
1. (являющийся оригиналом) чын
подлинный документ чын документ
2. (настоящий, неподдельный) чын, чынле, тӱрыс, чий
подлинные народные песни чын калык муро
подлинное имя чын лӱм
3. (представляющий собой лучший образец, идеал кого-, чего-л.) тӱрыснек, пӱтынек, тӱҥге-вожге, чын
подлинный артист тӱҥге-вожге артист
подлинная литература чын литератур
4. (истинный, не показной) чын, тӱрыснек чын(ак)
подлинный друг чын йолташ
это подлинная правда тиде тӱрыснек чын
подли́ть
сов. что, чего (прибавить к чему-л. чего-л. жидкого; налить дополнительно, ещё немного) ешараш, пышташ, йоктараш, опталаш, чӱчыкташ, чӱчалтараш, ешарен (изиш) пышташ (йоктараш, опталаш, чӱчыкташ, чӱчалтараш)
подлить ложку соуса совла соусым ешарен пышташ (ешараш)
подлить масла на сковороду салмаш ӱйым чӱчалтараш
подло́г
м. (подделка с целью обмана) ондалчык, шоя
совершить подлог ондалчыкым (шоям) ышташ
бояться подлога шоя деч лӱдаш
подло́дка
ж. разг. (подводная лодка) вӱдйымал пуш, подлодко
команда подлодки вӱдйымал пушын командыже
подложи́ть
сов.
1. что и чего (положить под кого-, что-л. или приложить к кому-, чему-л.) пышташ
подложить подушку под голову вуй йымак кӱпчыкым пышташ
2. что, чего (положить дополнительно, добавляя к чему-л.) ешарен пышташ (кудалташ)
подложить дров в печь коҥгашке пум ешарен кудалташ
подложить ребёнку каши йочалан пучымышым ешарен пышташ
3. кого-что кому (положить незаметно, тайком, с каким-л. умыслом) пышташ, намиен кудалташ (пышташ)
подложить ключ в карман матери сравочым аван кӱсенышкыже пышташ
подложить ребёнка в постель бабушке йочам кова дек(е) намиен пышташ
4. что разг. (подшить подкладку) ургаш, урген шындаш
подложить ватин ватиным урген шындаш
подло́жность
ж. шоялык, шояк улмаш
установить подложность документа документын шояк улмыжым пален налаш
подло́жный
прил.
1. (являющийся подлогом; поддельный, фальшивый) шоя, шояк, шояче, ондалчык
подложная справка шоя справке
2. (неискренний, лицемерный, показной) шоя, шояк, шояче, ондалчык
подложная поэзия шоя поэзий
подлоко́тник
м. (ручка кресла, на которую, сидя, опираются локтем) кучем
деревянный подлокотник пу кучем
подлома́ть
сов. что разг. (надломить, сломать в нижней части, снизу; подломить) (йымач, ӱлыч(ын) пудырташ, тодылаш, тугаш, ираш, иркалаш, эмгаташ, сусырташ, шалаташ, шырпештараш, пудыртыл(ын) кышкаш (пытараш, пышташ, опташ), тодыл(ын) налаш (шуаш, пышташ, кудалташ, кышкаш), тугышт(ын) пышташ (пытараш, опташ, кышкаш), ирен (иркален) каяш (пышташ, опташ), эмгатен (сусыртен, шалатен) пытараш (пышташ, опташ)
скотина подломала изгородь вольык печым ӱлыч(ын) ирен
подломи́ть
сов. что (надломить в нижней части, снизу) (йымач, ӱлыч(ын) тодылаш (тугаш, эмгаташ, сусырташ), тодыл(ын) налаш (пышташ, кудалташ, кышкаш), тугышт(ын) пышташ (пытараш, опташ, кышкаш), эмгатен (сусыртен) пытараш (пышташ, опташ)
подломить ветку дерева пушеҥге укшым тодылаш (тодыл налаш)
подломи́ться
сов.
1. (надломиться, сломаться (о чём-л., находящемся под кем-, чем-л. или являющемся нижней частью чего-л.) пудыргаш, шелалташ
подломились шасси у самолёта самолётын шассиже пудырген
лёд подломился под ногами йол йымалне ий шелалте
2. разг. (непроизвольно согнуться от внезапной слабости, усталости, потрясения и т.п.; подогнуться, подкоситься (о ногах, коленях) лыдыргаш, мугыльдик лияш, йыжыҥ каяш (каен колташ)
по́длость
ж.
1. (подлый) шакше, шакшылык, шакшыланымаш, йырнык, ӱлыкшӧ, важык
подлость натуры шакше койыш
2. (подлый поступок) шакше (йырнык, ӱлыкшӧ, важык) паша (койыш)
совершать подлости шакшым ыштылаш
по́длый
прил.
1. (бесчестный, низкий) шакше, йырнык, ӱлыкшӧ, важык
подлый враг шакше тушман
подлый человек йырнык (ӱлыкшӧ) айдеме
с подлой душой важык чонан
2. бран. (очень плохой, скверный) шӱкшӧ(ӱ), уда, начар, соптыра, полган, пеле-пуле, томам, тупела, осал, плока, йӧрдымӧ, нӱшкӧ, ӱлыкшӧ, лушкыдо, шолдыргышо
подлая погода уда игече
подлый костюм соптыра костюм
подлые слова уда мут
подма́зать
сов.
1. что (смазать, намазать слегка, немного или дополнительно) чиялташ, шӱраш, шӱралташ, йыгаш, йыгалташ, ӱйлаш, ненчылаш, чиялтен (шӱрен) шындаш (пуаш), шӱралтен (йыген, йыгалтен, ӱйлен) пуаш (колташ)
подмазать сковороду салмам шӱралташ (йыгалташ)
подмазать губы тӱрвым чиялташ (йыгалташ)
подмазать ходовую машины машинан ходовойжым ӱйлаш
подмазать колёса оравам шӱралташ (йыгалташ)
2. кого разг. (дать кому-л. взятку) ӱйлаш, нӧрташ, нӧрталташ, шӱралташ
надо немного подмазать нӧрташ кӱлеш изишак
как может, так подмажет кузе кертеш, туге шӱралта
подма́заться
сов.
1. разг. (подкрасить, подмазать себе губы, брови, щёки и т.п.) чиялташ, шӱралташ, йыгалташ
подмазаться и надушиться чиялташ да (духим) шыжыкташ
2. к кому-чему разг. (лестью, заискиванием снискать чьё-л. расположение, благосклонность; подлизаться) шӱраҥаш, шӱраҥышташ, нулаш, нуледаш, нуледылаш, йышырнаш, йылгаш, ӱедаш, рывыжланаш
подма́зка
ж.
1. (подмазать, подмазывать) чиялтымаш, шӱрымаш, шӱралтымаш, йыгымаш, йыгалтымаш, ӱйлымаш, ненчылымаш, нӧртымаш
2. (вещество, которым подмазывают что-л.) шӱрымӧ наста
3. (взятка) нӧртымаш, шӱралтымаш
подма́зывание
с.
1. чиялтымаш, шӱрымаш, шӱралтымаш, йыгымаш, йыгалтымаш, ӱйлымаш, ненчылымаш, нӧртымаш
2. шӱраҥмаш, шӱраҥыштмаш, нулымаш, нуледымаш, нуледылмаш, йышырнымаш, йылгымаш, ӱедмаш, рывыжланымаш
подма́зывать(ся)
несов. см. подма́зать, подма́заться
подма́зывать(ся)
несов. см. подма́зать, подма́заться
подма́нивать(ся)
несов. см. подмани́ть
подма́нивать(ся)
несов. см. подмани́ть
подмани́ть
сов. кого чем разг.
1. (маня (жестом, взглядом) подозвать, привлечь к себе) ӱжаш, ӱжын кондаш (пурташ), удыралаш, семалаш, тараташ, кумылаҥдаш, шупшылаш, систалташ (птиц с помощью пищика)
подманить кого-либо пальцем иктаж-кӧм парня дене ӱжаш (удыралаш)
подманить перепелов пулдырчым систалташ
2. разг. (зазвать, заманить куда-л., привлечь к совместным действиям при помощи различных обещаний, посулов) кумылаҥдаш, тараташ, шупшылаш, семалаш, ӱжын (ондален) кондаш (пурташ)
Чем тебя подманили? Мо дене тыйым кумылаҥденыт (савыреныт)?
подмасте́рье
м. (подручный мастера-ремесленника) мастарын полышкалышыже (полшышыжо)
подма́чивать
несов. см. подмочи́ть
подме́на
ж. (намеренная или случайная замена чего-л.) шолып алмаштымаш (вашталтымаш)
подме́нивать(ся)
несов. см. подмени́ть, подмени́ться
подме́нивать(ся)
несов. см. подмени́ть, подмени́ться
подмени́ть
сов.
1. кого-что (тайно, незаметно заменить одно другим) (шолып) алмашташ (вашталташ)
подменить сапоги кемым вашталташ
дочь как будто подменили ӱдырем пуйто вашталтеныт
2. что чем (наполнить иным содержанием) алмашташ (вашталташ), олмеш ышташ (пуаш)
подменить деловой ответ отпиской шотан вашмут олмеш яра вашмутым пуаш
3. кого разг. (заменить кого-л. временно, возложить на кого-л. чьи-л. обязанности) алмашташ, вашталташ, олмешташ
подменить дежурного на несколько часов дежурныйым икмыняр шагатлан алмашташ (вашталташ)
подменить руководителя вуйлатышым алмашташ (вашталташ, олмешташ)
подмени́ться
сов.
1. (незаметно смениться чем-л. другим) вашталташ, алмашташ
стремление быть лучше подменилось желанием быть сильнее сай лияш тыршыме виянрак лийме кумыл дене вашталте
2. разг. (получить замену временно, на короткий срок) алмашташ, вашталташ
подмениться на пару часов икмыняр шагатлан вашталташ (алмашташ)
подменя́ть(ся)
несов. см. подмени́ть, подмени́ться
подменя́ть(ся)
несов. см. подмени́ть, подмени́ться
подмерза́ние
с. кылмымаш (кылмыме), кылмен шичмаш, кылмыктымаш, кылмыктен шындымаш
предохранить корневую систему от подмерзаниея кушкылын вожшым кылмыме деч аралаш
подмерза́ть
несов. см. подмёрзнуть
подмеси́ть
сов. что, чего
1. (меся, подбавить) ешараш, ешарен лугаш (лугалташ, нӧштылаш, вараш, варалташ, пышташ)
подмесить муки в тесто руашыш ложашым ешарен лугаш
2. (подмесить дополнительно) ешарен лугаш (лугалташ, нӧштылаш, вараш, варалташ)
подмесить тесто для блинов мелна руашым ешарен лугалташ
подмести́
сов. что ӱшташ, ӱштылаш, ӱштын (ӱштыл) шындаш (налаш, наҥгаяш)
подмести пол в комнате пӧлемыште кӱварым ӱштын шындаш
подмета́ть
І
несов. см. подмести́
ІІ
сов. что (приметать к чему-л. снизу, с изнанки) урген шындаш
подметать подкладку к пальто пальтош кӧргым урген шындаш
подме́тить
сов. что (наблюдая, заметить, обнаружить) палемдаш, шекланаш, тогдаяш, шекланен (шижын, тогдаен) шукташ (налаш), эскерен шукташ
подметить недостатки ситыдымашым шекланаш
подмеча́ть(ся)
несов. см. подме́тить
подмеча́ть(ся)
несов. см. подме́тить