м. с.-х. культиватор
ручной культиватор кипом культиватор
конный культиватор вӧла культиватор
-ая, -ое
му небзьӧдан
культивационные работы му небзьӧдан уджъяс
с. с.-х.
1) му небзьӧдӧм
культивирование почвы мусин небзьӧдӧм
2) вӧдитӧм, быдтӧм, рӧдмӧдӧм
культивирование растений быдмӧгъяс вӧдитӧм
3) перен. бурмӧдӧм, сӧвмӧдӧм, паськӧдӧм
несов. что
1) му небзьӧдны
2) быдтыны, рӧдмӧдны, вӧдитны (быдмӧгъяс)
3) перен. пыртны, паськӧдны, бурмӧдны
культивировать новые способы работы пыртны выль уджаланног
-ая, -ое
йӧзӧс культураӧн могмӧдан
культмассовая работа культураӧн могмӧдан удж
-ая, -ое
енлы кевмӧдан, енлы эскан
культовые здания енлы кевманін
культовая музыка енлы эскан музыка; эскан шылад
ж.
1) культура
материальная культура эмлун, эмбур
духовная культура полтӧс культура
история культуры культура история
работники культуры культураын уджалысьяс
2) тшупӧд; культура, этш
культура земледелия му вӧдитан тшупӧд
культура труда уджалан культура
культура быта олан этш
культура речи сёрни этш
3) спец. вӧдитӧм, быдтӧм
культура льна шабді вӧдитӧм
культура картофеля картупель быдтӧм
4) (мн.ч. культуры) вежӧртасыс урчитсьӧ тӧдчӧдана кывнас
зерновые культуры нянь
бобовые культуры бобы
озимые культуры арсянь кӧдзанъяс
◊ дом культуры культура керка
◊ парк культуры и отдыха культура да шойччан парк
◊ физическая культура вир-яй ёнмӧдан культура
м. культуризм (яй сі быдтан-ёнмӧдан турисюв чукӧр)
-ая, -ое
культурно-бытӧвӧй
-ая, -ое
культура кыпӧдан-паськӧдан
-ая, -ое
йӧзӧс культураӧн могмӧдан
-ая, -ое
культураӧ йӧзӧс велӧдан; йӧзлысь культура кыпӧдан
ж. культура сӧвман тшупӧд; культура тшупӧд
поражаться культурностью петербуржцев чуймыны Петербургса олысьяслӧн культуралы
-ая, -ое
1) культура (в функции опр.)
культурные связи между народами войтыр костын культура йитӧдъяс
культурные ценности культура эмбур
культурный уровень населения йӧзлӧн культура тшупӧд
2) вӧдитан, быдтан
культурные растения вӧдитан быдмӧгъяс
культурные ягоды быдтан вотӧс
культурная земля вӧдитан му
3) культурнӧй, культураа
культурный человек культураа морт
культурное общество культураа йӧзкотыр
культурный отдых культурнӧя шойччӧм
ж. войтырлысь культура туялан наука
м. книжн. ирон. культура вайысь-пыртысь (мырддьӧм муӧ овмӧдчысьяс йылысь)
ж. вундӧм (либӧ доймӧм) ки (кок) коляс
м. кулёк
кулёк муки пызь кулёк
кулёк конфет кампет кулёк
◊ из кулька в рогожку попасть разг. ва пӧртйысь сир пӧртйӧ веськавны; сьӧкыдысь сьӧкыдӧ воны
◊ из кулька в рогожку перебиваться разг. виньгыртӧмӧн овны
м. кум
◊ кум королю ачым ыджыд и джуджыд
-ая, -ое
сійӧ жӧ, мый: кумачовый
-ая, -ое
кумач (в функции опр.); яръюгыд гӧрд
кумачовая рубаха кумач дӧрӧм
кумачовая заря кумач кыа
несов. прост. вежӧртны, гӧгӧрвоны
м.
1) пу ен
2) перен. енмӧ лэптӧм, ёна радейтан морт
этот артист молодёжи тайӧ артистыс – том йӧзлӧн ёна радейтана морт; тайӧ артистсӧ ёна радейтӧ том йӧз
◊ создать (сотворить) себе кумира; возвести в кумир высок. кого-что енмӧ лэптыны
с.
1) кумасьӧм
2) перен. неодобр. пӧтачка
1) фин. чӧжӧм
2) мед. лекарство вын ёнмӧдӧм (мӧдысь вӧдитчигӧн)
ж.
1) ласк. от кума
2) перен. суклясьысь
мн.ч. (ед.ч. кумык м. кумык; кумычка ж. кумычка)
кумыкъяс
-ая, -ое
кумык (в функции опр.)
кумыкский язык кумык кыв
кумыкская литература кумык литература
м. кумыс (шузьӧм вӧв йӧлысь юантор)
м. ёрт, друг (кавказсалӧн); ӧта-мӧдӧс дорйыны кӧсйысьысь
-ья, -ье
1) тулан, тулан ку (в функции опр.)
куний след тулан кок туй
куний мех тулан ку
2) (в функции сущ. куньи мн.ч.) зоол. тулан рӧд
ж.
1) зоол. тулан
2) тулан ку
ж. кунсткамера (шочторъяс чукӧртанін)
ж. бот. сійӧ жӧ, мый: кувшинка
м. гожйӧдчан-купайтчан паськӧм
-ая, -ое
купайтчан
купальный костюм гожйӧдчан-купайтчан паськӧм
купальный сезон купайтчандыр
ж. купайтчанін; купайтчысьяслы пӧрччысянін