терминов: 50722
страница 275 из 1015
м. прост. неодобр. олӧмысь ӧтдортчӧм веськӧдлысь
ж. спец. каблограмма (ваувса кабельӧд ыстӧм телеграмма)
м. подбӧр, кокбӧр, каблук
   низкий каблук ляпкыд подбӧр
   туфли на высоких каблуках джуджыд подбӧра туфли
   повернуться на каблуках каблук вылын бергӧдчыны
   ◊ быть под каблуком овны каблук улын (кыв шутӧг кывзысьӧмӧн)
   ◊ держать под каблуком каблук улын видзны
-ая, -ое
каблук, подбӧр (в функции опр.)
   каблучный гвоздь подбӧр тув
м. каботаж (канму портъясӧ суднояслӧн ветлӧм)
   большой каботаж разнӧй саридзса портъясӧ ветлӧм
   малый каботаж ӧти и сійӧ жӧ саридзса портъясӧ ветлӧм
м. кык гӧгыля телега
13707кабы
1) союз прост. кӧ, эськӧ
   кабы я рисовать умел кужи кӧ серпасавны
   кабы лучше платили за работу, тогда бы требовали бурджыка кӧ мынтысисны уджысь, сэки эськӧ и позис требуйтны
2) частица эськӧ
   кабы перекусить что-нибудь сёйыштны эськӧ мыйкӧ
   ◊ если бы да кабы смотри: если
Ⅰм. кавалер, ордена морт
   кавалер ордена Отечественной войны Отечественнӧй война ордена кавалер
   кавалер Золотой Звезды Зарни Звездаа кавалер
   кавалер ордена Трудового Красного Знамени Трудӧвӧй Гӧрд Знамя ордена кавалер
Ⅱм. кавалер, везьӧ
-ая, -ое
кавалерияса; кавалерия (в функции опр.)
   кавалерийский полк кавалерия полк
   кавалерийское седло кавалеристлӧн пуклӧс
м.
1) кавалерист
2) разг. бур верзьӧма
ж. воен. кавалерия; верзьӧма войска
   лёгкая кавалерия кокни кавалерия
   впереди шла кавалерия водзын муніс кавалерия; водзын муніс верзьӧма войска
   состоять в кавалерии кавалериставны
ж. верзьӧмаяс; верзьӧма чукӧр
м. разг. мӧдар путкыль, мӧдар путкыль путкыльтӧм, пусь-пась
   в доме кавардак керкаын ставыс пусь-пась
   устроить кавардак мӧдар путкыль путкыльтны
ж. муз. каватина (операса ария сикас)
ж. разг. гусьӧн пурыштӧм, конйыштны видзӧдчӧм, крукыштны видзӧдчӧм, скокорнитӧм, скокорнитны лӧсьӧдчӧм
   строить каверзы гусьӧн пурсьыны
   от него можно ожидать каверзы сысянь позьӧ виччысьны конйыштӧм; сійӧ век видзӧдчӧ конйыштны
м. гусьӧн пурысь; конйыштны видзӧдчысь
ж. сійӧ жӧ, мый: каверзник
несов. разг. гусьӧн пурны, конйыштны видзӧдчыны; скокорнитны лӧсьӧдчыны
ж. гусьӧн пурӧм
-ая, -ое
разг.
1) гусьӧн пуран (пурысь), скокорнитны видзӧдчан (видзӧдчысь); лёк керысь, лёк вӧчысь
   каверзный человек гусьӧн пурысь морт
2) дзуган, дзуг, сьӧкыд
   каверзный вопрос дзуган юалӧм
   учитель задал нам очень каверзную задачу велӧдысь сетіс миянлы зэв дзуг задача
ж. мед. геол. тыртӧмин; горс; каверна
   каверна в лёгком мед. тыын тыртӧмин
   глубокие каверны в песчанике геол. чиръя изйын джуджыд тыртӧминъяс
-ая, -ое
тыртӧминъяса; горсъя
   кавернозное лёгкое мед. тыртӧминъяса ты
-ая, -ое
кавказса
   кавказская природа кавказса вӧр-ва
   Кавказские горы Кавказ гӧраяс
ж. прост. чукыль-мукыль; чукыль
   приделать к букве какую-нибудь кавыку содтыны шыпас дінӧ кутшӧмкӧ чукыль
мн.ч. (ед.ч. кавычка ж.) кавычка
   кавычки открываются кавычка воссьӧ
   кавычки закрываются кавычка тупкысьӧ
   взять слова в кавычки босьтны кывъяссӧ кавычкаӧ
   ◊ в кавычках ирон. сідз шусяна
13726кагат
м. с.-х. картупель лёдз
   полевой кагат му вылын картупель видзан лёдз
м. муз. каданс (шы вежласян ӧд)
м. эк. мыйкӧ гижалӧм; пасъялӧм
   кадастр месторождений полезных ископаемых мупытшса озырлун куйлӧдъяс гижалӧм
   водный кадастр ва пасъялӧм
-ая, -ое
мыйкӧ гижалан
   кадастровая книга пасъялан небӧг
13730кадет
Ⅰм. ист. кадет (офицерпу)
Ⅱм. полит. кадет (медводдза шыпасъяслӧн ним серти: конституционнӧй демократ)
Ⅰ-ая, -ое
кадет (в функции опр.)
   кадетский корпус кадетъяслӧн корпус
Ⅱ-ая, -ое
кадет (в функции опр.)
   кадетская партия кадет ютыр
с. церк. кадилӧ; тшынӧдан доз
   ◊ раздуть (раздувать) кадило перен. панны кутшӧмкӧ удж
-ая, -ое
кадилӧ (в функции опр.)
   кадильный дым кадилӧ тшын
несов.
1) кадитны
   дьякон ходил по церкви и кадил дякӧн ветлӧдліс вичкоті да кадитіс
2) перен. кому-чему ошкыны; леститчыны
   я не собираюсь кадить ему ме ог лӧсьӧдчы ошкыны сійӧс
13735кадка
ж. пельса; качча; лок
   кадка с водой ва тыра пельса
   кадка без обручей асыктӧм пельса
   кадка с ножками кока пельса
   затычка для кадки пельса тув
-ая, -ое
пельса; качча (в функции опр.)
   кадочное производство пельса вӧчӧм
13737кадр
м. фото кино кадр
м. шен
   танцевать кадриль йӧктыны шен
   ох, и красивый же танец кадриль лӧсьыд и йӧктӧм шеныд
м. разг. кадра; кадрӧвик, кадрса
-ая, -ое
кадрӧвӧй, кадрса
   кадровый рабочий кадрӧвӧй уджалысь
   кадровая армия кадрӧвӧй армия
   кадровые войска кадрӧвӧй войска
   быть кадровым рабочим кадраавны
13741кадры
мн.ч.
1) кадра (уджаинса, котырса, йӧзкеркаса уджалысьяс)
   текучесть кадров уджалысьяслӧн вежласьӧм
   подготовка научных кадров наукаын уджалысьясӧс дасьтӧм-велӧдӧм
   отдел кадров уджалысьясӧс урчитан юкӧн; кадръяс юкӧн
2) воен. кадр (войскаын пыр служитысь)
   остаться в кадрах кольччыны кадрӧ
ж. кӧйнӧс; ичӧтик пельса; шомӧс
   кадушка с солёными огурцами сола ӧгуреча тыра пельса
   кадушка для молока йӧв кӧйнӧс
   кадушка для теста нянь шомӧс
13743кадык
м. анат. гольган; голя петук
   тонкая шея с большим кадыком ыджыд гольгана вӧсни сьылі
   у него кадык выступает сылӧн гольганыс чурвидзӧ
   на его шее кадык то поднимался, то опускался сылӧн голя петукыс то каттьысис вывлань, то ӧдйӧ лэччыліс бӧр
-ая, -ое
разг. ыджыд гольгана
ж. сійӧ жӧ, мый: кайма
-ая, -ое
дора, дорӧса
   каемчатая шаль дорӧса шаль
нареч. быд лун
   посещать каждодневно быд лун волывлыны
-ая, -ое
быдлунся, быд лунъя
   каждодневные заботы быд лунся тӧжд
   тяжёлая каждодневная работа быд лунъя сьӧкыд удж
-ая, -ое
мест. опред.
1) быд
   каждый человек быд морт
   он приходит каждый день сійӧ волывлӧ быд лун
   через каждые пять минут быд вит минут мысти
   каждый угол знают быд пельӧс тӧдӧны
2) (в функции сущ. каждый м., каждая ж.) быдӧн
   каждому своё быдӧнлы аслас
   каждый из нас миян пӧвстысь быдӧн
   это должен знать каждый тайӧс колӧ тӧдны быдӧнлы
   у каждого своё горе быдӧнлӧн аслас шог
   ◊ на каждом шагу быдлаын; дугдывтӧг
   ◊ всем и каждому дзик быдӧнлы
вводн.сл. прост. быттьӧкӧ
   кажись, всё сделал быттьӧкӧ ставсӧ вӧчи
   кажись, тебя в сон клонит быттьӧкӧ, тэ узьны кӧсъян