нареч. с кем-чем тор, иктӧр, пырля
наряду со взрослыми кугыеҥ-влак дене торак
◊ наряду с этим тидын дене пырля
род., вин. и предл.п. от мы мемнан, мемнам
у нас много друзей мемнан таҥна шуко
в дороге нас застигла гроза корнеш мемнам кӱдырчан йӱр авырен
сов.
1. кого-что (поместить) шындаш, тич шындаш
насадить полную машину людей еҥ-влакым машина тич шындаш
2. что, чего (растений) ятыр (шуко) шындаш, шындылаш, шындыл(ын) пытараш
насадить деревьев пушеҥге-влакым ятыр шындаш
3. что на что (плотно надеть) шындаш, чоткыдын шындаш
насадить топор на топорище товарвондым шындаш
4. кого-что на что (проткнув, поместить на острие) кераш, чыкаш, керын (чыкен) шындаш
насадить червяка на крючок шукшым эҥерыш керын шындаш
несов. что шӱшкаш (иктаж-могай семым шӱшкаш)
ж. пӱктышӧ чыве, иган чыве
прил. насекомыйым кочкын илыше
насекомоядное животное насекомыйым кочкын илыше животный
с.
1. (по гл. населить) илаш пуртымаш, илаш кусарымаш
2. (по гл. населиться) илаш тӱҥалмаш
3. (жители) калык
население города оласе калык
сов.
1. (сесть) шукын (ятырын) шинчаш, погынен шинчаш, тич шинчаш
в лодку насело много народу пушышко шуко еҥ погынен шинчын
2. (осесть) шинчаш, пӱтырнен шинчаш
насела пыль пурак шинчын
ж. (нарезка) руымо пале, пунчымо пале
сов. разг. шуко шинчаш, кужун лияш
несов.
1. кого-что (принуждать) виеш (ӧкымеш) ыштыкташ, ӧкымлаш
2. кого (женщину) виешлаш
нареч. разг.
1. (с большим трудом) пыкше
насилу поднять пыкше нӧлталаш
2. (наконец-то) пытартышлан
насилу я вас дождался мый тендам пытартышлан вучен шуктышым
нареч.
1. (через всю толщу чего-либо) вошт
пуля пробила доску насквозь пуля оҥам вошт шӱтен лектын
2. перен. разг. (совершенно) вошт, чылт, тӱвыт, ялт
я промок насквозь мый тӱвыт нӧрен пытенам
◊ насквозь видеть (или знать) кого-либо иктаж-кӧм вошт ужаш, чыла палаш
м. разг. ӱмбак(е) тӧрштымаш
◊ с наскока или с наскоку шоналтен шуктыде
нареч. кунар, мыняр, мочол(о)
насколько мне известно кунар мый палем
нареч. разг. содор, писын, вашкен, йыле
наскоро поесть писын кочкаш
сов. на кого-что
1. (натолкнуться) миен керылташ (пернаш, тӱкнаш)
наскочить на столб меҥгышке миен керылташ
2. (наброситься) тӧрштен кержалташ
собаки наскочили на волка пий-влак пире ӱмбак тӧрштен кержалтыч
сов. что, чего удырен чумыраш (чумырен шындаш)
сов. шерым темаш, йыгыжтараш, йыгыжтарен пытараш
сов. чем келанаш, ракатланаш, чоным кандараш (куандараш)
насладиться музыкой музык дене чоным кандараш
с. чон куанымаш, келанымаш, ракатланымаш
сов. чем и без доп., разг. кышам ыштыл(ын) пытараш, келын пытараш
наслéдник м., наслéдница ж.
1. юго, наследник
2. перен. (преемник, продолжатель) наследник, умбакыже ыштыше
сов. кого-чего колышт(ын) ситараш
наслушаться разных новостей тӱрлӧ уверым колышт ситараш
нареч. разг.
употребляется лишь в составе выражений:
пойти насмарку арам йомаш (лияш)
нареч.
1. колышашын
ранить насмерть колышашын сусырташ
2. перен. ӧрт лекшаш гай
испугать насмерть ӧрт лекшаш гай лудыкташ
◊ стоять насмерть илаш-колаш шогаш
несов. над кем-чем мыскылаш, игылташ, мыскылен (игылтын) воштылаш, койдараш
ж. койдарчык, игылтмаш, мыскылымаш, койдарымаш, игылтын (мыскылен) воштылмаш
сказать что-либо в насмешку иктаж-мом койдарчыклан каласаш
сов.
1. (вдоволь) шер теммеш(ке) воштылаш
2. над кем-чем (осмеять) игылташ, койдараш, мыскылаш
м. нерге, шурем
хронический насморк эре лийше нерге
сов.
1. кого-чего шуко ончаш
насмотреться новых кинокартин у кинокартиным шуко ончаш
2. на кого-что шер теммеш(ке) ончаш
смотрю, не насмотрюсь ончен, шерем ок тем
сов.
1. что (положить много соли) утыждене шинчалташ, шинчалым шуко пышташ
насолить суп шӱрыш шинчалым шуко пышташ
2. что, чего (заготовить солением) шинчалтен шындаш
насолить огурцов киярым шинчалтен шындаш
3. кому перен. разг. шинчалтен пуаш (осалым ышташ)
сов. шупшын темаш, теммеш(ке) шупшаш
ребёнок насосался молока аза шӧрым теммешкыже шупшын
нареч. вашкен, писын, содор
делать что-либо наспех иктаж-мом содор ышташ
м. кӱрт
ехать по насту кӱрт дене каяш
с.
1. (поучение) туныктен ойлымаш (ойлымо)
2. (инструкция) наставлений
сов. шуаш, толаш
настало утро эр шуын
настала весна шошо толын
нареч. комдык, йӧршын виш
дверь была открыта настежь омса комдык почмо ыле
м.
1. (действие) шарымаш, вакшмаш
2. (слой чего-либо) шарыш, вакшыш
дощатый настил оҥа шарыш
сов. что, чего
1. (догнать) поктен шуаш, поктен шуын кучаш
настичь беглецов шылын куржшо-влакым поктен шуын кучаш
2. перен. (поразить) логалаш:
пуля настигла врага пуля тушманлан логалын
3. перен. (застигнуть) авыраш
нас настиг дождь мемнам йӱр авырыш
прил. пеҥгыде, пеҥгыдын шогышо
нареч. тунар(е), тынар(е)
он настолько изменился, что его нельзя узнать тудо тунар вашталтын, эсогыл палашат ок лий
прил. ӱстембалан шындыме
настольная лампа ӱстембалан шындыме лампе
◊ настольная книга эреак лудын шогымо книга
нареч. шекланен, эреак ямде
стоять настороже шекланен шогаш
Ⅰ
сов. на чём (добиться исполнения) пеҥгыдын шоген ыштыкташ
настоять на своём пеҥгыдын шоген, шке шонымашке шуаш
Ⅱ
сов. что на чём настойкым ышташ
настоять водку на вишне аракаш вишне настойкым ышташ
прил.
1. кызытсе
в настоящее время кызытсе жапыште
2. в знач.сущ. настоящее с. кызытсе жап (илыш)
светлое настоящее кызытсе волгыдо жап
3. (этот, данный) тиде
в настоящей статье речь идёт о... тиде статьяште... нерген ойлалтеш
4. (подлинный, истинный) чын
настоящая фамилия чын фамилийже
◊ настоящее время грам. кызытсе жап
О сайте
Инструкция