терминов: 92
страница 1 из 2
ж.
1. шудо
    однолетние травы икияш шудо
    сорная трава шӱкшудо
2. (зелень) шудо
    луг покрыт травой олык шудо дене леведалтын
    ◊ трава травой чылт шудо гай
    хоть трава не расти садак
несов.
1. кого-что (отравлять) аярташ, отравитлаш
    травить мышей колям отравитлаш
2. что тех. (обрабатывать химическим способом) пытараш
    травить пятна тамга-влакым пытараш
3. кого охот. поктылаш
    травить зайца мераҥым поктылаш
4. что (делать потраву) тошкен пытараш
    травить посевы озымым тошкен пытараш
5. тех. травитлаш
    травить стекло яндам травитлаш
6. кого перен. (преследовать) игылташ, шыгыремдаш
ж.
1. охот. поктылмаш
2. перен. (преследование) игылтмаш, поктылмаш, шыгыремдылмаш
ж. сусыргымаш, травма
м. кугорно
    ◊ желудочно-кишечный тракт анат. кочкышым шулыктарыше орган-влак
ж.
1. (толкование) ончыктымаш
2. (объяснение) умылтарымаш
    новая трактовка вопроса йодышым у семын умылтарымаш
несов. что
1. рыб. колым трал дене кучаш
2. воен., мор. вӱд гыч миным луктедаш
несов. что трамбоватлаш, пешкыдемдаш
прил. волгыдо корным кодышо
    трассирующая пуля волгыдо корным кодышо пуля
ж.
1. (расходование) пытарымаш, йомдарымаш
    это напрасная трата времени тиде жапым арам йомдарымаш
2. чаще мн. траты (издержки, расходы) расход, кучылтмаш, пытарымаш
    большие траты шуко кучылтмаш
несов. что
1. пытараш, кучылташ, кучылт(ын) пытараш
    тратить деньги оксам кучылташ
2. (использовать) пытараш
    тратить силы вийым пытараш
3. (время) йомдараш
ж. кӧргӧ, кӧргӧ тырлык
несов.
1. кого-что (внушать беспокойство) тургыжландараш, азапландараш, каньысырландараш
2. кого-что (нарушать покой, мешать) тарваташ, пудыраташ
3. кого-что (беспокоить, раздражать) беспокоитлаш, пуштыландараш
    шум тревожит больного йӱк-йӱан черлым тургыжландара
4. что (трогать, растравлять) тарваташ, аздараш
    тревожить рану сусырым аздараш
несов. айнаш, шӧрлаш
несов.
1. (звонить во все колокола) чыла чаным кыраш
2. перен. разг. (сплетничать) коклам коштыкташ, манеш-манешым шаркалаш, ляпкаш
ж.
1. (воздержание от спиртных напитков) аракам йӱдымаш
2. перен. чын
    трезвость взглядов чын шонымаш
прил.
1. (непьяный) айык, орвуян
    трезвый человек айык еҥ
2. перен. (разумный, рассудительный) чын шонышо
с.
1. йыгалтмаш
2. перен. чаще мн. трения (враждебные отношения) келшыдымаш, каргашымаш
несов. кого кепшылташ
м. кумйол
м. чытырымаш, чытыртыш
несов.
1. чем, от чего и без доп. (колебаться, дрожать) лыжгыкташ, лойгалташ, чытыраш
    трепетать всем телом уло капге чытыраш
2. перед кем-чем, за кого-что перен. (беспокоиться) каньысырланаш
    трепетать за детей йоча-влак верч каньысырланаш
прил. чытырыше, пырткыше
м. пудешталтме йӱк, чодыртатыме йӱк
    треск льда ий пудешталтме йӱк
    треск дров в печи коҥгаште пу чодыртатыме йӱк
несов. шелышталташ, пудешталташ, печкалташ, чатнаш
прил.
1. (о звуке и т.п.) пудештылше, чодыртатыше
2. перен. овартен ойлымо, моктанен ойлымо (ыштыме)
    трескучая фраза моктанен ойлымо мут
    ◊ трескучий мороз чатлама йӱштӧ
сов.
1. (лопнуть) пудешташ, шелаш
    стакан треснул стакан пудештын
2. (дать трещину) шелаш, чатнаш, печкалташ
    кожа на руках треснула кид коваште шелын
порядк.числ. кумшо
несов. кого-что шотыш налаш огыл
ж. кумшо ужаш
    прошла уже треть года идалыкын кумшо ужашыжат эртен
несов.
1. (издавать треск) пудештылаш, шелышталташ
    лёд трещит ий шелышталтеш
2. перен. (болтать) тототлаш
3. перен. (быть под угрозой краха) шаланаш, пыташ
    ◊ голова трещит вуй шелеш
ж.
1. шелше
    в стене образовалась трещина пырдыжыште шелше лийын
2. перен. (напр. в отношениях) йӱкшымаш, торлымаш
прил. кум парнян
    трёхпалая лапа кум парнян копа
прил. кум пасуан
35три
числ. кум(ыт)
употребляется лишь в составе выражений:
    за тридевять: земель пеш тораште, тӱня мучаште
порядк.числ. кумлымшо
    глава тридцатая кумлымшо глава
числ. кумло
    в тридцати километрах от города ола деч кумло километр тораште
нареч. кум гана
числ. кумшӱдӧ
м. триумф, пеш кугу сеҥымаш
прил. пеш кугу сеҥымашан
    триумфальное шествие пеш кугу сеҥымашын шукем толмыжо
прил. шумым тарватыше, кумылым савырыше
собир.числ. кум, кумытын
    трое суток кум сутка
прил. кум гана
    троекратное напоминание кум гана ушештарымаш
ж.
1. (цифра) кумыт
2. (отметка) кумытан
3. (лошадей) тройка
прил.
1. (втрое больше) кум пачаш кугу
    тройная цена кум пачаш кугу ак
2. (состоящий из трёх частей) кум пачашан
    тройные оконные рамы кум пачашан окна раме
ж. кум йоча, иканаште шочшо кум йоча
    родить тройню кум йочам ышташ
сов.
1. кого-что (прикоснуться) тӱкаш, логалаш
2. кого-что перен. (растрогать) шӱмым (чоным) тарваташ
    его рассказ тронул меня тудын каласкалымыже мыйын шумем тарватыш
3. что разг. (попортить) локтылаш, налаш
    мороз тронул деревья пушеҥгым йӱштӧ налын
сов. тарванаш