м.
1. (наследник) преемник, алмаштыше
2. (продолжатель традиций) традицийым умбакыже шуктен шогышо
1. нареч. (раньше) ожно, ончыч(ын)
надо было думать об этом прежде тиде нерген ончыч шоналташ кӱлеш ыле
2. нареч. (сначала) ончыч(ын)
прежде подумай — потом скажи ончыч шоналте — вара каласе
3. предлог с род.п. (раньше кого-либо) ончыч(ын)
пришёл прежде всех чыла деч ончыч толын
◊ прежде всего эн ончыч
прил. ожнысо, ончычсо
прежние годы ончычсо ийла
несов.
1. кого-что ужмышудымо лияш
2. (не бояться чего-либо) лӱдаш огыл
презирать опасность шучкылык деч лӱдаш огыл
прил. ужмышудымын ончышо, ужмышудымыла шотлышо
прил. утларак кугу
преимущественное право утларак кугу права
сов. чем, чегоупотребляется лишь в составе выражений:
преисполниться радостью пеш чот куанаш
с. (глубокое почтение, уважение) кугун пагалымаш
сов. что сакаш, кумык ышташ, пӱгырташ
◊ преклонить колена (или колени) сукен шинчаш
сов.
1. (наклониться, нагнуться) пӱгыргаш; сукен шинчаш
2. перен. кугун пагалаш
прил. шоҥго, кугу
преклонный возраст кугу ийгот
несов. кому уст. ваштареш ойлаш, торешланаш
прил.
1. (очень красивый) пеш мотор (чапле, сӧрале, сылне)
2. (очень хороший) пеш сай
прекрасный человек пеш сай еҥ
3. в знач.сущ. прекрасное с. мотор, моторлык
◊ в один прекрасный день ик мотор кечын, икана
сов. что чарнаш, чараш
прекратить разговоры мутланымым чарнаш
сов. чарнаш
дождь прекратился йӱр чарнен
с. чарымаш, чарнымаш
прекращение военных действий военный действийым чарымаш
прил. мотор, чапле, сылне, сӧрал(е)
ж.
1. (обаяние) сылнылык, моторлык, сӧраллык
2. (что-либо прелестное) сылне, мотор, сӧрале, чапле
сов. что физ. тодылаш, направленийым вашталташ
сов. физ. тодылалташ, шке направленийым вашталташ
прил. ырыше, ырен шӱйшӧ
прелое сено ырыше шудо
сов. кого
1. чем (очаровать) кумылым савыраш, алгаштараш, сымыстараш
прельстить своим умом шке уш дене кумылым савыраш
2. (стать заманчивым) кумылым тараташ, алгаштараш
меня прельстила поездка по морю теҥызыште коштмаш мыйын кумылем таратен
сов. чем (соблазниться) таранаш, алгаштаралташ
сов.
употребляется лишь в составе выражений:
не преминуть мондаш огыл
он не преминул поздравить меня тудо мыйым саламлаш монден огыл
с. шотлыдымаш, айда-лийже ончымаш
относиться к кому-либо с пренебрежением иктаж-кӧм шотлаш огыл
сов.
1. кем-чем (отнестись без внимания) шотлаш огыл, шотыш налаш огыл, айда-лийже ончаш
пренебречь дружеским советом йолташ семын пуымо каҥашым шотлаш огыл
2. чем и с неопр. (не побояться чего-либо) лудаш огыл
пренебречь опасностью шучкылык деч лӱдаш огыл
несов. над кем-чем, среди кого-чего шуко лияш, кӱшнӧ шогаш
прич. в знач.прил. шукырак улшо, моло деч чӱчкыдыракын верешталтше
преобладающая растительность шукырак улшо кушкыл
сов. кого-что вашталташ, весемдаш
зима преобразила всю природу теле уло пӱртӱсым вашталтен
сов. что
1. (совершенно изменить) весемдаш, тӱҥ гычак вашталташ, пужен ышташ
2. физ., мат. савыраш
сов.
1. весемаш, тӱҥ гычак вашталталташ, пужен ышталташ
2. физ., мат. савырнаш
сов.
1. кого-что (одолеть) сеҥаш
преодолеть врага тушманым сеҥаш
2. что чытен сеҥаш
преодолеть боль корштымым чытен сеҥаш
с. туныктымаш
метод преподавания туныктымо метод
м. преподаватель, туныктышо
прил. туныктышо, преподавательский
несов. что кому-чему туныкташ
сов. что кому-чему
1. (подарить, вручить) пӧлеклаш, пуаш
преподнести подарок пӧлекым пуаш
2. перен. вучыдымын ышташ, кенета увертараш (каласаш)
преподнести приятную новость куандарыше уверым кенета каласаш
ж. мешанчык, чарак
чинить препоны кому-либо иктаж-кӧлан чаракым ышташ
сов. кого-что, кому-чему ушанен пуаш
сов. офиц.
1. кого-что (отправить) пелен колташ
2. кого-что (провести, сопровождая) ужатен колташ
3. что (переслать — документы, деньги) колташ
с.
1. (преграда на пути) чарак, авыртыш
танковые препятствия танкым чарен шогалташ ыштыме авыртыш
2. перен. (помеха) мешанчык, чарак
преодолевать все препятствия чыла чаракым сеҥен толаш
несов. кому-чему чаракым ышташ, мешаяш
О сайте
Инструкция