сар деч ончычсо
предвоенный период сар деч ончычсо жап
с. (канун, начало) тӱҥалтыш, тӱҥалтыш жап
в преддверии революции революцийын тӱҥалтыш жапыштыже
м.
1. (граница) тур, границе, кӧргӧ
выехать за пределы города ола деч ӧрдыжкӧ каяш
2. перен. (промежуток времени):
в пределах указанного срока ончыктымо жапыште
3. (крайняя степень чего-либо) предел
предел нагрузки машины машиналан нагрузкым пуымо предел
4. перен. чаще мн. пределы (мера, граница чего-либо) тӱр, мучаш
перейти пределы приличия шкем кучен моштымо шотышто тур гоч вончаш
всему есть предел кеч-моланат мучаш уло
5. (верх чего-либо, идеал) эн кугу
предел мечтаний эн кугу шонымаш
прил. пытартыш, эн кугу
предельная скорость эн кугу скорость
с. ончылмут
◊ без всяких предисловий уто мут деч посна
м. (повод) амал (шонен лукмо причине)
под каким-либо предлогом иктаж-могай амал дене
с. ой
внести предложение ойым ышташ (пуаш)
сов.
1. кого-что и с неопр. темлаш
предложить чью-либо кандидатуру иктаж-кӧн кандидатуржым темлаш
2. что (спросить, задать) пуаш
предложить задачу задачым пуаш
3. (что-либо сделать) кушташ, шӱдаш
предложить явиться в суд судыш мияш кушташ
◊ предложить руку и сердце уст. марлан лекташ йодаш
м.
1. (вещь) ӱзгар, арвер, сату
предметы домашнего обихода суртышто кучылтмо ӱзгар
предметы широкого потребления кумдан кучылтмо сату
2. (тема) тема
предмет спора ӱчашыме тема
3. (дисциплина) предмет
сдать экзамены по всем предметам экзаменым чыла предмет дене кучаш
прил. арвер, ӱзгар, предметный
предметный указатель предметный указатель
сов. кого-что ончылгоч палемдаш
прил. ончылгоч шонен пыштыме
предлог с твор.п.
предо мной широкие пути мыйын ончылно кумда корно
смотри: перед
прил. кечывал деч ончычсо
сов. что ончылгоч палемдаш, ончылгоч корным ончыкташ
сов. кого-что, кому-чему, во что и с неопр., в разн.знач. пуаш
предоставить свою библиотеку в распоряжение товарища шке библиотекым йолташлан кучылташыже пуаш
с. пуымаш
предоставление полномочий полномочийым пуымаш
прил. йӧрдымӧ, осал
предосудительный поступок йӧрдымӧ поступок
сов. что жапыштыже (ончылгоч) кораҥдаш
с.
1. (по гл. предохранить) аралымаш
средство для предохранения от заболевания черланыме деч аралыме йӧн
2. (по гл. предохраниться) аралалтмаш
сов. кого-что от кого-чего аралаш
предохранить от повреждения локтылалтме деч аралаш
несов.
1. смотри: предположить
2. с неопр. (иметь намерение) шонаш
я предполагаю выехать мый каяш шонем
3. (иметь условием) кӱлаш, лийшаш
эта работа предполагает большой опыт тиде пашам ышташ кугу опыт кӱлеш
ж. условий, йӧн
создать предпосылки йӧным ышташ
прил. йӧн(ым) мушо
предприимчивый человек йӧн(ым) мушо еҥ
сов. что ончылгоч решитлаш (палемдаш)
с.
1. (действие) ончылгоч каласымаш, лийшашым каласымаш
предсказание погоды игечым ончылгоч каласымаш
2. (то, что предсказано) ончылгоч каласыме, лийшашым каласыме
м. мо лийшашым ончылгоч каласыше
сов. что ончылгоч каласаш, лийшашым каласаш
прил. колымо деч ончычсо, колымо вашеш лийше, колымо вашеш ыштыме
предсмертный час колымо деч ончычсо жап
сов.
1. кого-что представитлаш
представить к награде наградым пуаш представитлаш
2. что пуаш
представить доказательства доказательствым пуаш
3. что (предъявить) ончыкташ
представить документы документ-влакым ончыкташ
4. кого кому-чему (познакомить) палымым ышташ, палластараш
представить товарища отцу йолташым ачам дене палымым ышташ
5. кого-что (вообразить) шонаш
я не могу себе этого представить мый тидым шонен ом керт
6. кого (изобразить, показать) ончыкташ
представить кого-либо в смешном виде иктаж-кӧм воштыл ончыкташ
7. кого (воспроизвести) (гай) кояш
представить клоуна клоунла (клоун гай) кояш
8. что (причинить) ышташ
это не представит никаких затруднений тиде нимогай нелылыкымат ок ыште
◊ представь себе шоналтен ончо
можешь себе представить шонен орат
сов.
1. кому (отрекомендовать себя) шкем палдараш (шке лӱмым, ача лӱмым, фамилийым каласаш)
представиться собравшимся погынышо-влаклан шкем палдараш
2. кем-чем разг. (притвориться) -ла (гай) кояш
представиться глухим соҥгырала кояш
3. (в воображении) ушеш возаш
мне представились картины моего детства мыланем йоча годсо илышем ушеш возын
4. (явиться, предстать) кояш
путешественникам представился вид на море путешественник-влаклан теҥыз койын
5. (появиться) лияш
при первой представившейся возможности первый йӧн лийме годым
с.
1. (действие) темлымаш
представление к награде наградым пуаш темлымаш
2. (предъявление) ончыктымаш
представление документов документ-влакым ончыктымаш
3. театр. спектакль
новое представление у спектакль
4. (понимание) умылымаш, палымаш, шинчымаш
иметь представление умылаш, палаш
в представлении ушышто, уш-акылыште
сов. перед кем-чем и уст. кому-чему лияш, шогалаш, кояш
предстать перед судом суд ончык шогалаш
предстать глазам шинчалан кояш
несов. кому-чему и с неопр. лийшаш
мне предстоит интересная командировка мыйын оҥай командировко лийшаш
ему предстоит уехать тудо кайышаш
с. ончылгочак йоҥылыш шонымаш
иметь предубеждение против кого-либо иктаж-кӧн нерген ончылгочак йоҥылыш шонаш
прич. в знач.прил. ончылгочак йоҥылыш шонышо
сов. что ончылгоч палаш
предугадать чьё-либо намерение мом шонымым ончылгоч палаш
сов.
1. кого-что (заранее известить) ончылгоч шижтараш (увертараш)
2. что (предотвратить) лийме деч ончыч кораҥдаш
предупредить пожар пожарым лиймыж деч ончыч кораҥдаш
3. кого-что (опередить) ончылташ
предупредить события событийым ончылташ
сов. что ончылгоч ужаш (шотыш налаш)
предусмотреть все возможности чыла йӧным ончылгоч шотыш налаш
несов. что лийшашым шижаш (шижын шогаш)
м.
1. ончычсо пашаеҥ (учёный), предшественник
предшественники научного социализма научный социализмын предшественникше-влак
2. ончычсо пашаеҥ
мой предшественник мый дечем ончычсо пашаеҥ
м. офиц. пуышо
предъявитель письма серышым пуышо
предъявитель иска искым пуышо
сов. что офиц.
1. (показать) ончыкташ
предъявить документ документым ончыкташ
2. (заявить) каласаш
предъявить свои требования шке требованийым каласаш
предъявить обвинение титаклен каласаш
О сайте
Инструкция