терминов: 1252
страница 23 из 26
на́тиск
м. тапнымаш
натка́ть
сов. что, чего куэн ямдылаш (опташ)
наткну́ться
сов.
1. на что (наскочить) миен керылташ
    наткнуться на гвоздь пудашке миен керылташ
2. на кого-что (натолкнуться) верешташ, миен тӱкнаш (керылташ, пернаш)
    наткнуться на столб меҥгыш миен пернаш
натолкну́ть
сов.
1. кого на кого-что разг. (толкнув, заставить наткнуться, налететь) шӱкалаш, шӱкал(ын) керылтараш
2. кого на что (навести на какую-л. мысль, идею и т.п.) ыштыкташ, виктараш
    натолкнуть на правильное решение чын ыштыкташ
натолкну́ться
сов. см. наткну́ться
натоло́чь
сов. что, чего (истолочь в каком-л. количестве) шурен тыгыдемдаш, тыгыдемден опташ
натопи́ть
І
сов. что (нагреть) олтен (ырыктен) шындаш
    натопить комнату пӧлемым ырыкташ
ІІ
сов. что, чего пелтен (левыктен) шындаш (масла и т.п.); шолтен шындаш (молока и т.п.)
натопта́ть
сов. разг. тошкен (лавыртен) пытараш, кышам кодаш
    натоптать в комнате пӧлемым тошкен пытараш
наторгова́ть
сов. что ужален налаш, ужалыме дене ышташ
    наторговать много денег шуко оксам ужалыме дене ышташ
наточи́ть
сов. что, чего шумен (пӱсемден) шындаш
нато́чка
ж. пÿсештарен шындымаш
натоща́к
нареч. шуженеш, шужен мӱшкыреш
    принять лекарство натощак шужен мӱшкыреш эмым йӱаш
натрави́ть
сов.
1. кого-что на кого (побудить к нападению, преследованию собаку) узуклаш
    натравить собаку на зайца мераҥ ӱмбак пийым узуклаш
2. кого-что на кого-что разг. (побудить к враждебным действиям против кого-л.) ажгындараш, сырыктараш
    натравить соседей друг на друга пошкудо-влакым ваш-ваш сырыктараш
3. кого (уничтожить в каком-л. количестве, применяя яд, отраву) аяртен пытараш
    натравить тараканов тараканым аяртен пытараш
натра́вливать
несов. см. натрави́ть
натравля́ть
несов. см. натрави́ть
натренирова́ть
сов. кого-что ямдылаш, ямдылен шукташ
на́трое
нареч. кумыте, кумытлан
натруди́ться
сов. разг. пашам ыштен ситараш
натрясти́
сов. что, чего рӱзен йоктараш (йоктарен шындаш)
натрясти́сь
сов. разг. рÿзалт пыташ
нату́га
ж. разг. варкынымаш (варкыныме), пеҥыжмаш (пеҥыжме)
    от натуг и, с натуги варкыныме дене
на́туго
нареч. разг. пеш (моткоч) чоткыдын (пеҥгыдын)
    затянуть ремень натуго кӱзанӱштым чоткыдын шупшын шындаш
нату́живаться
несов. см. нату́житься
нату́жить
сов. что разг. (сделать упругим; напрячь) шупшын (пеҥгыдемден) шындаш
нату́житься
сов. разг. (напрячь все силы, напрячься) уло вийым пышташ
    натужиться и поднять камень уло вийым пыштен, кӱм нӧлталаш
нату́ра
ж.
1. (характер, нрав) койыш
    пылкая натур а ура койыш (чон)
2. уст. (природа живой образец) пӱртӱс, натур
    рисовать с натуры натур гыч сӱретлаш
    киногруппа выехала на натуру киногруппо пӱртӱсыш лектын
3. эк. (товары, продукты и т.п. как платёжное средство взамен денег) сату
    оплата натурой сату дене тӱлымаш
натурали́ст
м.
1. (естествоиспытатель) пӱртӱсым шымлыше (еҥ), натуралист
2. (последователь натурализма) натуралист
натура́льно
нареч. чын, шке ыштыме
    вкусно, быстро, натурально тамле, вашке, шке ыштыме
натура́льный
прил. в разн.знач. пӱртӱс, чын, шке ыштыме
    натуральные богатства края кундемын пӱртӱс поянлыкше
    натуральный шёлк чын порсын
    натуральные продукты шке ыштыме йӧрвар
натуропла́та
ж. сату дене тÿлымаш
наты́кать
сов. что, чего разг. кередаш, кереден шындаш
натыка́ться
несов. см. наткну́ться
натя́гивать(ся)
несов. см. натяну́ть, натяну́ться
натя́гивать(ся)
несов. см. натяну́ть, натяну́ться
натя́жка
ж. чымымаш, чымен (шупшын) шындымаш
натя́нутый
прич. в знач. прил.
1. (лишённый естественности) ӧкым (шотшылан гына) ыштыме
    натянутая улыбка ӧкым шыргыжмаш
2. (недружелюбный) неле
    натянутые отношения неле кыл
натяну́ть
сов. что
1. чымаш, чымен (шупшын) шындаш
    натянуть струны балалайки балалайкын кылже-влакым шупшын шындаш
2. (надвинуть) шупшылаш, чымаш, шупшылын (чымен) шындаш
    натянуть на себя одеяло шке ӱмбак(е) одеялым шупшылаш
натяну́ться
сов. чымешталташ
    кожа натянулась на скулах шÿргылу коваште чымешталтын
науга́д
нареч. чокым
    сказать наугад чокым каласаш
наудалу́ю
нареч. разг. шоналтыде, лӱддымын
науда́чу
нареч. шотеш (лачеш) толеш манын
    ответить наудачу шотеш (лачеш) толеш манын вашешташ
нау́ка
ж. шанче, науко
    гуманитарные науки гуманитар науко
нау́ськать
сов. кого на кого разг. узуклаш
    науськать собаку на лису рывыж ӱмбак пийым узуклаш
нау́ськивать
несов. см. нау́ськать
наутёк
нареч. разг.:
    пусти́ться (или бро́ситься) наутёк писын куржын (кудал(ын) колташ
нау́тро
нареч. (утром следующего дня) эрла эрдене
научи́ть
сов. кого-что чему или с неопр. туныктен шукташ
    научить ребёнка читать изи йочам лудаш туныктен шукташ
научи́ться
сов. чему или с неопр. тунем(ын) шуаш
    научиться плавать ияш тунем(ын) шуаш
нау́чно-иссле́довательский
прил. шымлыше
    научно-исследовательский институт шымлыше институт
нау́чный
прил. шанче