раскрои́ть
сов. что
1. (материал) пӱчкаш, пӱчкедаш, шулаш, шуледаш, кроитлаш
2. разг. (рассечь) руалаш, каташ, шелаш
раскроить лоб саҥгам шелаш
раскроить руку топором кидым товар дене руалаш
раскроши́ть
сов. что тыгыдемдаш, падышташ
раскроши́ться
сов. тыгыдемаш, шаланаш, пудыргаш
печенье раскрошилось печене шаланен (пудырген)
раскрути́ть
сов. что
1. (развить скрученное) рончаш, ярымлаш
раскрутить верёвку кандырам (керемым) рончаш
2. разг. (развинтить) рончаш
раскрутить кран краным рончаш
3. разг. (крутя, придать чему-л. сильное вращательное движение) пӧрдыкташ, пӧрдыктен колташ
турбина раскрутила генератор турбине генераторым пӧрдыктен колтен
4. (разгадать; разобраться в чём-л. запутанном, противоречивом; раскрыть) тӱжвак лукташ, почаш
раскрутить преступление преступленийым тӱжвак лукташ
5. разг. (придать размах чему-л. народившемуся; расширить, развить) вияҥден колташ, атыландараш, вийдараш
раскрутить идею о свободной экономической зоне эрыкан экономике зоно нерген шонымашым вияҥден колташ
6. (сделать кого-л. известным, популярным) кумдан палымым ышташ
раскрутить нового певца у мурызым кумдан палымым ышташ
7. кого на что, на сколько жарг. (заставить, уговорить кого-л. отдать что-л. (обычно деньги) пуыкташ, луктын пуыкташ
сам не заметил как цыганки раскрутили меня на тысячу шкеат шижын шым шукто, кузе чыган ӱдырамаш-влак тӱжем теҥгем луктын пуыктышт
раскрути́ться
сов.
1. рончалташ, ярымалташ
2. рончалташ
3. пӧрдаш тӱҥалаш
колесо раскрутилось орава пӧрдаш тӱҥале
4. разг. (добиться успеха в каком-л. деле, стать известным) вияҥ(ын) каяш, кумдан палыме лияш
раскру́чивать(ся)
несов. см. раскрути́ть, раскрути́ться
раскру́чивать(ся)
несов. см. раскрути́ть, раскрути́ться
раскрыва́ть(ся)
несов. см. раскры́ть, раскры́ться
раскрыва́ть(ся)
несов. см. раскры́ть, раскры́ться
раскры́ть
сов. что в разн.знач. почаш, шараш, шаралташ
раскрыть окно окнам почаш
раскрыть книгу книгам почаш
раскрыть зонтик зонтикым шаралташ
раскры́ться
сов.
1. (открыться, распахнуться) почылташ, шарлаш, шаралташ
2. (обнаружиться) пале лияш
3. (быть разоблачённым) чарашке (тӱжвак) лекташ
раскуда́хтаться
сов. разг. кыдетлаш, креклаш, кекеклаш, кыдыгалташ, кыдетлаш (креклаш, кекеклаш, кыдыгалташ) тӱҥалаш
раскула́чивание
с. раскулачитлымаш, раскулачиватлымаш
раскула́чивать
несов. см. раскула́чить
раскула́чить
сов. кого-что
1. ист. раскулачитлаш, раскулачиватлаш
2. разг. (разобрать на отдельные части (машину, прибор, сооружение и т.п.) рончен (лончылен) опташ
раскулачить трактор тракторым рончен опташ
раскупа́ть
несов. см. раскупи́ть
раскупи́ть
сов. кого-что налын пытараш
раску́поривать
несов. см. раску́порить
раску́порить
сов. что почаш
раскупорить бутылку кленчам почаш
раску́ривать
несов. см. раскури́ть
раскури́ть
сов. что пижыкташ, ылыжташ
раскурить трубку чылымым пижыкташ
раскуси́ть
сов.
1. что (кусая, раздробить, разделить на куски) пурлаш, пурлын шалаташ (пудырташ, шелаш)
раскусить орех пӱкшым пурлын шалаташ
2. кого-что перен. разг. (понять) пален (умылен) налаш
раску́сывать
несов. см. раскуси́ть 1
раску́тать
сов. кого-что рончаш, почаш, кудашаш
раскутать ребёнка азам рончаш
раскутать шарф шарфым рончаш
раску́тывать
несов. см. раску́тать
ра́совый
прил. расе, расовый
расовые различия расе ойыртем-влак
распа́д
м.
1. сӱмырлымаш, шаланымаш, пудыргымаш, пытымаш
2. шелалтмаш, шелылтмаш, шелышталтмаш, пайлалтмаш, ужашлалтмаш
распада́ться
несов. см. распа́сться
распаде́ние
с. см. распа́д
распа́ивать(ся)
несов. см. распая́ть, распая́ться
распа́ивать(ся)
несов. см. распая́ть, распая́ться
распакова́ть
сов. что почаш, рончаш, шаралташ, лукташ, луктын
распаковать посылку посылкым почаш
распаковать вещи вургемым луктын опташ
распако́вывать
несов. см. распакова́ть
распа́ривать(ся)
несов. см. распа́рить, распа́риться
распа́ривать(ся)
несов. см. распа́рить, распа́риться
распа́рить
сов.
1. что (размягчить действием пара и т.п.) лывыжташ, лывырташ, пушкыдемдаш, лазырташ, лӧчыктараш
распарить веник выньыкым лывыжташ
2. кого-что разг. (разогреть до пота; сильно разогрев, расслабить) ырыкташ, пӱжалтараш, пӱжалтыкташ, выньык дене кыраш
распа́риться
сов.
1. (размягчиться от действия пара и т.п.) лывыжгаш, лывыргаш, пушкыдемаш, пушкыдемдалташ, лазыргаш, нӧремаш, лӧчаш
горох распарился пурса лӧчен
2. (разогреться до пота) ыраш, пӱжалташ, шокшешташ, шокшешталташ
распа́рывать(ся)
несов. см. распоро́ть, распоро́ться
распа́рывать(ся)
несов. см. распоро́ть, распоро́ться
распа́сться
сов.
1. (развалиться) сӱмырлаш, шаланаш, пудыргаш
стена распалась пырдыж сӱмырлен (шаланен)
2. хим., физ. (разделиться на составные части) шелалташ, шелылташ, шелышташ, пайлалташ, ужашлалташ
3. перен. (прекратить существование) шаланаш, пыташ
кружок распался кружок шаланен (пытен)
распаха́ть
сов. что куралаш, шогалаш, курал(ын) (шогалын) пышташ (шындаш, опташ, лекташ, кышкаш, пытараш)
І
распа́хивать
несов. см. распаха́ть
ІІ
распа́хивать(ся)
несов. см. распахну́ть, распахну́ться
распахну́ть
сов. что
1. (широко раскрыть) почаш, почын шындаш (колташ)
распахнуть дверь омсам почын шындаш
2. (полы одежды) шергалаш, ӱштыле колташ, шаралташ
распахну́ться
сов.
1. (об окне, двери) почылташ, почылт(ын) шинчаш (каяш)
2. (о полах одежды) ӱштыле колташ, шаралташ
распа́шка
ж. (земли) куралмаш, шогалымаш
распашо́нка
ж.
1. (рубашка для грудных детей; о распашной одежде) аза тувыр, распашонко
тёплая распашонка шокшо аза тувыр
халат-распашонка распашонко-халат
2. разг. шутл. (малогабаритная квартира в домах массовой застройки с двумя расположенными друг против друга маленькими спальнями, двери которых выходят в проходную общую комнату) распашонко
распая́ть
сов. что левыкташ, левыктен ойыраш
распая́ться
сов. леваш, левен каяш (ойырлаш)
распева́ть
несов. в разн.знач. мураш, муралташ
распелена́ть
сов. что рончаш