ж. разг.
1) рунь, рунь рок; кизьӧр рок
2) м. и ж. пренебр. нямӧд, нюню, небыд нямӧд (морт йылысь)
3) перен. алямазга
сов. разг. кого-что лёк ног краситны; лёк ног серпасавны
сов. кого каймӧдны, ышмӧдны, ыштӧдны
с. разьӧм
разматывание клубка тупыль разьӧм
м.
1) шеныштчӧм, ырыштчӧм
одним размахом ӧтчыд шеныштчӧмӧн
со всего размаха (размаху) а) шеныштчӧмӧн, ырыштчӧмӧн; мый вынысь; б) ӧддзӧдчӧмӧн
прыгнуть с размаху ӧддзӧдчӧмӧн чеччыштны
2) шен
размах крыльев самолёта самолёт бордъяслӧн шен
размах рогов оленя бывает больше трёх метров кӧр сюрлӧн шеныс овлӧ куим метрысь унджык
3) перен. пасьта; ыджда
размах соревнования ордйысьӧмлӧн ыджда
размах строительства стрӧитчӧмлӧн ыджда
сов. прост. шеныштны, шенавны
сов. разг. кутны (мӧдны, пондыны) ӧвтчыны, шенасьны
чего вы так размахались руками мыйла ті тадзи кутінныд шенасьны кияснад
с. шенасьӧм, шеналӧм, мӧвкнитӧм
несов. чем ӧвтчыны, шенасьны; шевкйӧдлыны, мӧвкйӧдлыны
идя размахивать руками мунігӧн шенасьны киӧн
широко размахивать флажком паськыда ӧвтчыны флагӧн
несов.
1) от размахнуться
2) многокр. шенасьны, ыршасьны; мӧвкйыны
размахиваться палкой шенасьны беддьӧн
сов.
1) чем ӧвтыштны, шеныштны
размахнуть кнутом орсӧн шеныштны
размахнувшись ударить его по щекам шеныштчӧмӧн кучкыны сійӧс бан бокӧ
2) что шевкнитны
размахнуть руки в стороны кияс шевкнитны
3) что паськыда восьтны
размахнуть дверь паськыда восьтны ӧдзӧс
сов.
1) шеныштчыны, ырыштчыны; мӧвкнитны
размахнуться и с силой швырнуть шеныштчыны да мый вынысь лыйны
2) перен. ӧддзӧдчыны
размахнуться созвать гостей ӧддзӧдчыны да чукӧртны гӧсьтъясӧс
3) (паськыда) воссьыны
дверь размахнулась ӧдзӧс паськыда воссис
с. кӧтӧдӧм, ньӧдздӧдӧм, нильзьӧдӧм
-ая, -ое
разг.
1) гырысь кокни вӧраса
размашистые движения гырысь кокни вӧрас
размашистый шаг гырысь кокни воськов
2) паськыд
размашистый простор паськыд эрд
размашистая подпись паськыд кырымпас
3) дзескӧдтӧм; ӧвсьытӧм
размашистая сила дзескӧдтӧм вын
сов. прост. кого пальӧдны
размаять ребёнка пальӧдны кагаӧс
сов. прост. палявны
чтобы размаяться, он вышел на улицу медым палявны, сійӧ петіс ывлаӧ
с. межуйтӧм, торйӧдӧм
размежевание полей муяс торйӧдлӧм
сов. что
1) межуйтны, торйӧдны
размежевать землю му межуйтны
2) книжн. урчитны; вӧйпны
размежевать обязанности урчитны мог
сов.
1) межуйтчыны
2) урчитсьыны; вӧйпсьыны
1) вежӧм, посньӧдӧм
размен денег сьӧм вежӧм; сьӧм посньӧдӧм
2) вежсьӧм
-ая, -ое
посньӧдан, вежан; вежласа
разменный автомат посньӧдан автомат
разменная монета посни сьӧмпас
сов. что вежны, посньӧдны
разменять тысячу рублей сюрс шайта вежны
сов.
1) чем вежсьыны
разменяться пешками пешкаясӧн вежсьыны
2) перен. нинӧм абусӧ вӧчны; нинӧм абу вылӧ вын видзны
3) вежсьыны, ӧтувъя оланін юкӧмӧн
м.
1) ыджда; мында
размер арендной платы кӧртымалан дон ыджда
размер заработной платы удждонлӧн ыджда
размер обуви кӧмкотлӧн ыджда
размер наводнения ойдан ыджда
в пятикратном размере вит мында
размер компенсации вештӧмлӧн ыджда
размер кредита уджйӧзлӧн ыджда
определять размеры ыджда урчитны
сокращать размер прибыли чинтыны чуктӧслысь ыджда
измерение размера ыджда мурталӧм
2) лит. муз. муртас
размер стиха кывбур муртас
вальсы пишутся размером в три четверти вальс гижсьӧ куим нёльӧд мында муртасӧн
нареч. пыр ӧткодя, пыр ӧтмоз, пыр ӧтсямӧн, лабутнӧя
размеренно тикали часы пыр ӧтмоза точкис часі
размеренно звучать пыр ӧткодя шыавны
размеренно говорить лабутнӧя сёрнитны
-ая, -ое
1) прич. мурталӧм
2) (в функции прил.) лабутнӧй, пыр ӧткодь, пыр ӧтсяма
размеренная походка лабутнӧй ветлас
сов. что
1) муртавны
размерить площадку для постройки стрӧйба улӧ ин муртавны
2) урчитны, артыштны
размерить свои силы артыштны ассьыд вын
сов. что лойны; гудравны
размесить тесто нянь лойны
размесить глину ногами кокӧн сёй лойны
размесить муку в воде пызь гудравны ваын
сов. что чышкыны (ӧтарӧ-мӧдарӧ)
размести снег лым чышкыны (ӧтарӧ-мӧдарӧ)
размести дорожку кильчӧ пом чышкыны