терминов: 252
страница 5 из 6
кос гӧгӧрыс, сы улынджыкын кызӧм ань Петіс менам мусукӧй эз ӧтнас, а нывкӧд кутчысьӧмӧн, сельпо щӧтӧвод Валякӧд. А кутшӧм кывъясӧн сӧмын эг пиняв щӧтӧводшасӧ: «Кыз сітан! Пӧла кок! Чорпа пинь! Кузь льӧб!...» (Н. Куратова)
видзӧдлас вежлалысь, вожа сёрниа морт, кык ногӧн олысь Локтіс курортсьыд Петровыд да ёна Иван Михайловичӧс видіс, горзіс сы вылӧ: — Кык бана, двурушник тэ! Асьтӧ и ӧні политрукӧн чайтан? (А. Мишин)
видзӧдлас вежлалысь, вожа сёрниа морт, кык ногӧн олысь ВАСЯ. Эг лысьт весиг думыштлыны, мый тэ... мый менам начальник кык бана морт, вижля (А. Ларев)
эй. Помӧсдін видзӧдлас вежлалысь, вожа сёрниа морт, кык ногӧн олысь (юӧртіс В.П. Зюзева)
быдл. видзӧдлас вежлалысь, вожа сёрниа морт, кык ногӧн олысь, лицемер (ССКЗД, КСК) Век жӧ, радейта олӧм, Ассьым чӧс туй и банька. Сӧмын мустӧмта мортӧс, Коді кык бана шаньга (В. Напалков)
сш. Чуклӧм кык бока шаньга, вожа кывъя морт
суклясьысь, сёрни разӧдысь морт (КК) Мичлунсӧ кывтэчаслы сетӧ и нӧдкыв форма, кор кутшӧмкӧ тӧдчана признак отсӧгӧн нимтӧны предметсӧ: ӧти кока дозмӧр (тшак йылысь), кык кока газет (юӧръяс новлӧдлысь), пыдӧстӧм туис (кынӧм), юра пу керка (кӧзяина) (Е. Игушев)
юрвундысь, лёк морт / двуногий зверь (о грубом, злом человеке) (КРК) ВАСЯ (лӧсыштӧ Петуховлы бан бокас). Кык кока зверь! Янӧдін менӧ! Нэм чӧж кежлӧ! (А. Ларев)
быдл. зэв лёк морт Пимен думсьыс видыштіс Иван воксӧ сыысь, мый гожӧмнас рынышъяс сайын абу сӧтӧма саблянас юрсӧ тайӧ кык кока кӧиныслысь (Я. Рочев)
лёк морт, звер — Кык кока пеж понъяслӧн тайӧ уджыс, — скӧрысь пычиктіс кывъяссӧ Демьян пӧль (Г. Дуркин)
лёк морт, звер (ССКЗД, КСК) Эз лоны сиктъясын кык кока понъяс — Земскӧйяс, приставъяс — царь дырся ёг (М. Лебедев)
сш. Чуклӧм больгысь, сёрни разӧдысь морт
1) скр. леститчысь, лискасьысь морт (ССКЗД, КСК) 2) мудер морт (КК) Ошкыд, гашкӧ, и оз, а вот кык кока руч вермас и ылӧдлыны (Г. Горчаков)
зывӧк, лёк морт
изьв. кык бана, видзӧдлас вежлалысь, вожа сёрниа морт (ССКЗД, КСК) Дерт, роч калькаыс, неунаыс, паныдасьлӧ жӧ, видлӧг вылӧ: ныр йывті новлӧдлыны — ныр йыыті ноолэдлыны (изьв.) — ныр йыыті ноолэдліні (эй.), ныр йывті вӧдитны (уд.) — ныр уу пӧӧэдті нуэдны (изьв.) ← роч водить за нос; кык рожаа (изьв.) ← роч двуличный (А. Карманова)
216кын
сьӧлӧмтӧм, быдтор дорӧ веськодь морт Кыз синваӧн ойдіс сэк Кирилл. Шыльӧдіс нукыслысь юрсисӧ ыджыд батьыс. Юрнас довкйӧдліс. Вот пӧ и морт... Кын... (Кириллӧн айыс) (А. Шебырев)
ланьтӧмӧн олысь, сёрниттӧм морт / неразговорчивый, молчун (КРК) Бара жӧ он шу коймӧд писӧ, Петяӧс, сьӧкыд коканад да кын воманад (Н. Куратова)
сямтӧм-кужтӧм морт / непутевый человек (КРК)
сьӧлӧмтӧм, быдтор дорӧ веськодь морт Нина (горӧдӧ). А ме — баба! Тэнад гӧтыр, а абу кын кер... Меным дышӧдіс сэсся вольпасьын сӧмын тэнсьыд мыштӧ да ныр-горӧн шкоргӧмтӧ кывзыны (В. Леканов)
сямтӧм-кужтӧм морт / безрукий, неумелый (КРК) Коймӧдысь лыйны Ларчиклы эз нин удайтчы... «Эк, кын ки!.. — сэки сійӧ лёкысь видіс асьсӧ да да вирӧдз курччис вом дорсӧ» (Я. Рочев)
лёк вӧраса, дурк вӧраса морт (КК)
зэв ньӧжмыд морт Маня. Мый нӧ ті кыкнанныд кын кокаӧсь? Загсын виччысьӧны нин (В. Леканов)
лёк вӧраса, дурк вӧраса йӧй морт Кын кока мӧмӧттӧ эн на вунӧд? (Г. Федоров)
йӧз дінӧ дзик веськодь морт, кын сьӧлӧма «Вот и дивӧ!.. Праздник лун кузяыс тай нӧ некымынысь пернапасасис-а, кытысь пӧ бесъясыс вайӧмаӧсь тайӧ кын корӧгсӧ» [Сандралӧн мӧвпъясыс] (В. Безносиков)
сямтӧм-кужтӧм морт / непутевый человек (КРК) — Да ӧд тэ, Степӧ, кын кузнеч на! — сераліс Елюк (Г. Федоров)
сш. сямтӧм-кужтӧм морт (юӧртіс Э.М. Некрасова, Визин)
йӧз дінӧ дзик веськодь морт, кын сьӧлӧма Он кӧ сьыв — он кыв, Он кӧ сьыв — кын лов. Нэмсӧ, мортӧй, сьыв, Нэмсӧ бордйӧн ов (В. Лодыгин)
бӧлбан, сьӧлӧмтӧм морт / болван, чурбан, бестолклвый человек (КРК) Дарья. А мый кӧть и сёрнитіс. Ме абу жӧ кын мыр, мӧвпъясӧй вермӧны жӧ и вежсьыны (Н. Белых)
сьӧлӧмтӧм, абу сибыд морт (КК) ӦГРӦ (Иванлы). Кын сьӧлӧм! Сӧнік вир! Эз и мӧрччыв, кутшӧма сьылі да (Г. Юшков)
сьӧлӧмтӧм, абу сибыд морт / толстокожий, бесчуственный (КРК) МИРОН. Кын сьӧлӧма тэ, Калиса. Он сяммы тэ некодӧс радейтны. Он (А. Попов)
сьӧлӧмтӧм, абу сибыд морт — Мед петкӧдлыны тіян кодь кын сьӧлӧма шванъяслы, мый нывбаба ньӧти, весиг гыж мында абу омӧльджык тіянысь, мужикъясысь! Мый сійӧ любӧй удж вермас вӧчны тіянысь не омӧльджыка... (И. Торопов)
сьӧлӧмтӧм, абу сибыд морт САНДРА. А со тэныд, кын сюръялы! (Кучкӧ Павеллы да бӧрдігтыр петӧ.) (Г. Юшков)
сьӧлӧмтӧм, абу сибыд морт — Сёрнитін кӧ рочнас и. Ачыд ыръянитӧмыд жӧ да. — Колантор! Кын чужӧма да. Татшӧмтӧ некутшӧм кывйӧн он вӧрзьӧд, комиӧн ни рочӧн, кӧть ловтӧ пыркӧд (Г. Юшков)
быдл. йӧй, бӧб, мӧмӧт ИВАН (балябӧжсӧ гыжъялӧ). Да-а-а... Но тэ и тупъюр варыш, Микайлӧ. Кын юр. Кыдз трактор правосӧ тэд сетлісны? (А. Шебырев)
лёк морт, каин — Коді сэні? — «Лэдз тэ менӧ», — Кутшӧм войдур ветлӧдлӧ? Кутшӧм дявӧл, кыргыз тэнӧ Вой шӧр войын новлӧдлӧ? (И. Куратов)
236кыр
этштӧм айморт, сӧмуститчысь айлов «Мед кӧть оз жӧ нин сетчы врачихаыс... Гар бӧжа кырыслы... Мед кӧть оз жӧ нин сетчы!..» — весиг кевмысис Сергей Иванович (И. Торопов)
лёк, мустӧм морт — А-а, виж юра кырныш! — сэтшӧм гора да ясыда горӧдісны Кыдъюровлы гӧна розя пеляс. — Топалін? (В. Безносиков) Вера (видзӧдӧ Иванлӧн портрет вылӧ). Вӧр! Шыш! (Лыйлӧ портретас сумкаӧн да мый ки улас шедӧ.) На тэныд, на!!! Кырныш! (В. Леканов)
этштӧм айморт, сӧмуститчысь айлов Марин пӧчлӧн пӧжсьӧма нин чайникас чайыс. — Сука юан? — юалӧ. — Сука, сука... ме, Марин Пӧч, — вак-вак серӧктӧ Пошта Надьӧ, кужис кӧповтны Марин Пӧчӧс да. — Кырӧсыс сиктаныд пож тыр, быть ӧд неуна сукаась, — бара на гир-гир сералӧ (Ю. Васютов)
лёк ног олысь, сӧмуститчысь, унакӧд ноксьысь айлов САНКО. Картина Репина... Тэ мый сійӧс малалан, Мишкуль? Кырпон! Зырымбедь! Ме... не понял?! (Т. Савельева)
сш. ёна гуляйтысь ныв, горшасьысь ань — Ак тэ, кырсаланка! Юасьӧ-ӧ... — мамыс скӧрмис да кватитіс диван вывсьыс пӧдушкасӧ, шыбитіс нылыслы. — А он думайт: чурка кутан быдтыны?! (Н. Куратова)
быдл. киысь-киӧ ветлан, кырсук, гуляйтысь ань, уна анькӧд ноксьысь айлов
быдл. лёк ног олысь, сӧмуститчысь, унакӧд ноксьысь айлов Жӧник кӧ ли мужик вӧлі, мӧд делӧ, а быд кырсалысь понйӧс кӧ сельуправаса гӧлӧва мӧдас корсьны... (А. Лыюров)
лёк ног олысь, сӧмуститчысь, унакӧд ноксьысь
кырсалысь морт/пемӧс Сэсся мамуляыс этшсьыс петіс да беддялӧм польӧ моз чирӧстіс: — Кырсач!.. Юрситӧ нетшка!.. Чужӧмтӧ парсала!.. Господьӧ дай енмӧй, быдӧнлӧн нормальнӧй челядь, а миян? (В. Безносиков)
кырсалысь морт/пемӧс Тоня. Мук, кырсук! Локтӧмыд да сибалан! (кывъяс Ӧльӧшлы) (Г. Юшков)
кырсалысь морт/пемӧс — Ме тэнӧ, кырсунӧс, верда и юктала, не кӧ ме, тшыг лоӧ кувны, — чушкӧ да рожасӧ мисьтӧма кӧрлӧ Ляля (Н. Щукин)
эй. Помӧсдін гуляйтысь ань, шлявӧ (юӧртіс С.И. Игушева)
лёк ног олысь, сӧмуститчысь, уна анькӧд ноксьысь айлов Ия здук видзӧдліс Валерий вылӧ... Весиг жаль лои. Но пыр жӧ пӧдтіс вӧрзьылӧм жальлунсӧ: «Вот ӧні, кыр пон, гӧгӧрвоин!» (И. Ногиев)
надзӧн ветлысь морт (КК) Ме ог радейт кыса кокӧс, Ме ог радейт пьянникӧс (Фольклор)
броткысь эндӧм ныв (КК)